- Teşvik belirsizliği kısa vadede piyasaları etkilemeye devam edecek
- Dolar düşüşe doğru
- Bitcoin yeni rekorlar kırmaya devam ediyor
Dow Jones, S&P 500 ve NASDAQ'da işlem gören Amerikan hisseleri Perşembe günü, Noel tatili öncesinde üst üste ikinci günlük yükselişlerini kaydetti. Bu ivme, Avrupa Birliği ile İngiltere arasında nihayet bir Brexit anlaşmasına varılmasıyla birlikte kazanıldı. Ancak ABD'de Kongre bir yardım paketi üzerinde anlaşma sağlamışken, Başkan Trump'ın sürpriz bir şekilde paketi yasalaştırmayı reddetmesiyle birlikte Amerikalı yatırımcıların araftaki bekleyişi devam etti.
Piyasalar tatil sebebiyle kısalacak önümüzdeki haftayı, Trump'ın beklenmedik hamlesinin olumlu ve olumsuz etkilerini tartarak başlayacak. Trump'ın paketi onaylamayı reddetmesi, milyonlarca Amerikalı için maaş desteklerinin Cumartesi günü sona erdiği ve bir ilerleme kaydedilememesi durumunda Salı günü kısmi bir devlet kapanışının başlayabileceği anlamına geliyor.
ABD'de 332.000 kişinin hayatını kaybetmesine neden olan ve 19 milyon vakaya yaklaşan korona virüsün yayılmaya devam etmesiyle birlikte hisseler haftayı düşüşle tamamladı. ABD hükümetinin aşılama çalışmalarına rağmen riskten kaçınma hissiyatı önümüzdeki işlem haftasında da devam edebilir. Cuma günü itibariyle 1 milyondan fazla Amerikalı'nın aşıları yapıldı ve bu süreç hisseleri yükselişe geçirerek döngüsel rotasyonu başlatmıştı.
S&P 5.000 Seviyesine Doğru mu Gidiyor?
S&P 500 Endeksi, dolaylı hedefi 3.900 seviyesini işaret eden bir yükseliş trendi içinde simetrik bir üçgeni tamamladı. Bu seviyeye ulaşılırsa, piyasa güçleri yeni ve daha büyük bir modeli onaylamış olacak.
Hisseler Ocak 2018'den beri devasa bir genişleme modeli geliştirdiği için, uzun zamandır potansiyel bir çöküşe karşı uyarıda bulunuyorduk. Ancak Aralık ayında fiyat üst sınırı aştı.
Daha derin bir penetrasyon devasa genişleme modelinin patlayışını onaylayarak, modeli yükseliş eğilimine çevirir. Dolaylı hedef genişleme modelinin dinamiklerini yukarı yönde tekrarlayarak 5.000 hedefine ulaşacağının işaretini verir. Bu yeni yıl içinde gerçekleşmek zorunda değil, daha önceki modelin süresi olan önümüzdeki üç yıl içinde yaşanabilir. İki türlü de, fiyatın mevcut seviyeyi zemin olarak kullanarak yükselmesi bekleniyor.
Özellikle de Mart ortasındaki çöküşten bu yana kaydedilen bu tarz etkileyici bir yükseliş sonrasında bu kabul etmesi zor gibi görünüyorsa, şöyle düşünün: Geçtiğimiz yılın 2. Dünya Savaşı'ndan bu yana en zorlu dönem olduğu söyleniyor. Savaşın ardından ABD ekonomisi onyıllar boyunca süren bir altın çağa girmişti.
Tabii ki, küresel koşullar o zamankilerin aynısı değil: 2. Dünya Savaşı sonrasında Avrupa ve Asya'daki yıkımların ardından ABD daha avantajlıydı. Şimdi ise, Çin'in salgını Batı'dan daha iyi bir şekilde atlatmasıyla birlikte Centre for Economics and Business Research'e göre Çin ekonomisinin 2028'e kadar ABD ekonomisini geçmesi bekleniyor.
Yatırımcılar ABD'deki teşvik bilmecesinde bir sonraki gelişmenin ne olacağını merak ederken dolar Perşembe günü durakladı. Ancak teknik bir bakış açısından, bu fırtına öncesi sessizlik.
Dolar üst üste ikinci bir devamlılık modeli içinde işlem görüyordu ve bu modelden aşağı doğru bir çıkış, Mart zirvesinden beri devam eden düşüş trendinin devamının sinyalini verir. ABD'de 900 milyar dolarlık bir yardım paketi üzerinde anlaşma sağlanması, dolar tacirlerinden pek bir tepki almadı. Biz de bunu teşviğin çoktan fiyatlandırılmış olduğu şeklinde yorumladık.
Ancak, Trump'ın paket kapsamında vatandaşlara yapılacak 600 dolarlık ödemeyi bir "utanç kaynağı" olarak tanımlamasıyla birlikte, ek teşvik artık kesin olarak beklenen bir sonuç değil. Bu da doları daha da düşürebilir. Ancak Trump istediğini elde eder ve daha büyük bir paketi geçirirse—kişisel yardımları 2000 dolara çıkarmak istediğini söylemişti—dolarda bir çöküş muhtemel.
Dolarda yaşanacak bir düşüş, altına yükseliş eğilimli bir bayrağı tamamlamak için gerekli temel arka rüzgarı sağlar.
Bunun gerçekleşmesi durumunda, değerli metal Ağustos tepesinden beri devam eden düşüş kanalından kurtulmayı başarır. Altın bu yıl müthiş bir performans göstermiş ve Ağustos ayında 2011'den bu yana ilk kez yeni bir tarihi zirveye ulaşarak, 2.000 dolar seviyesini aşmıştı. Sarı metal yıl başından bu yana yaklaşık %21 yükseldi, ancak yeni tarihi zirvesine ulaşana dek %36 değer kazanmıştı.
Bu yılın en inanılmaz hikayelerinden birini yaşayan Bitcoin, haftasonunda yeni rekorlar kırmaktaydı ve bu yazının kaleme alındığı an itibariyle 27.685 dolardaydı. Bu da yıl başından bu yana %297,4'lük bir yükseliş ve kripto paranın %300'e ulaşması muhtemel. Kurumların ve saygı duyulan piyasa yorumcularının geçmişte dijital paranın değerinden şüphe etmelerinde hatalarını kabul etmeleriyle birlikte talep yüksek kalmayı sürdürüyor.
Bitcoin düşüş eğilimli bir bayrağı tamamladı ve 28.400 dolar hedefine doğru kararlı bir çıkış sağladı.
Petrol Cuma günü üst üste ikinci günlük yükselişini kaydetti.
Ancak oluşturduğu yüksek dalgalı mum bir yön eksikliğini ortaya koydu ve 2 Kasım düşük seviyesinden kalan kırılmış yukarı trend çizgisinde direnç buldu. MACD'de kısa MA uzun MA'nın altına düştü. RSI 75-aşırı alım koşulundan düşmenin ardından momentumu korumayı başaramasa da, ROC açık bir negatif farklılık sağladı.
2020 İçin Bazı Değerlendirmeler
Kimse 2020'nin ne kadar çılgın bir yıl olacağını tahmin edemezdi. Tabi ki yılın en önemli konusu, dünya çapında 80 milyonun üzerinde kişiye bulaşan ve 1.785.000'e yakın kişinin hayatını kaybetmesine neden olan korona virüstü.
Salgın bir yıl içinde, 1929 çöküşü sonrasında 1930'larda yaşana Büyük Buhran'dan bu yana en kötü ekonomik daralmanın yaşanmasına neden oldu. Hisse piyasası Mart ayında tarihinin en hızlı ayı piyasasına düşmüş olsa da—S&P 500 sadece 23 günde tarihi zirvelerden %34 çakıldı—piyasa aynı rekor hızda bu ayı piyasasından çıktı ve Ağustos'ta yeni zirvelere ulaştı. Tarihsel ortalama olan 4 yılın üzeri bir süreye kıyasla, bu sadece dört ay sürdü.
Varlıklarına sıkı sıkıya tutunan yatırımcılar, hisse piyasası tarihinin en iyi getirilerinden bazılarını elde etti. Teknoloji hisseleri yatırımcıları şoka uğrattı: Şubat rekorundan Mart tabanına kadar %30 değer kaybetmenin ardından, NASDAQ 100 Endeksi sadece 9 ayda neredeyse %82 yükseldi.
Bu yılın öne çıkan bazı teknoloji hisseleri:
Tesla (NASDAQ:TSLA) inanılmazı başardı. Elon Musk'ın elektrikli otomobil şirketi temiz, yeşil enerjili bir otomobil üretti ve niş bir seçenek haline gelmenin yerine, hisseler patlama yaptı. Şu an şirketin 627 milyar doların üzerindeki piyasa değeri, dünyanın en büyük 7 otomobil üreticisinin—Volkswagen (OTC:VWAGY), Toyota (NYSE:TM), Nissan (OTC:NSANY), Hyundai (OTC:HYMLY), General Motors (NYSE:GM), Ford (IS:FROTO) (NYSE:F), Honda (NYSE:HMC), Fiat Chrysler (NYSE:FCAU) ve Peugeot (OTC:PUGOY)— piyasa değerlerinin toplamından daha fazla!
SPX'e katıldığı 21 Aralık itibarıyla Tesla, prestijli endeksteki en büyük şirket konumunda.
Gerçek bir varlığa sahip olmamasına ve sadece bir web sayfasından ibaret olmasına rağmen, ev sahiplerinin evlerini gezginlere ve tatilcilere kiralayabildikleri bir platform olan Airbnb (NASDAQ:ABNB) 10 Aralık'ta halka açıldı ve 100 milyar doların üzerindeki değeriyle otelcilik devleri Marriott (NASDAQ:MAR) ve Hilton'ın (NYSE:HLT) toplamından daha değerli bir seviyeye geldi. Şirket sahipleri küresel bir salgın döneminde halka açılmak için büyük cesarete ihtiyaç duydu, ancak zamanlamaları talihliydi: şirket, başta seyahat sektöründekiler olmak üzere sosyal mesafe ve diğer kısıtlamalardan zarar gören şirketlerin hisselerine büyük destek sağlayan aşı uygulamalarının başlamasından hemen önce halka arz oldu.
Seyahat önümüzdeki yılda da kısıtlansa bile, artık daha çok insan evinden çalıştığı için, değişiklik olarak neden başkasının—tabi ki Airbnb üzerinden kiraladığım)—evinden çalışmayayım ki?
Petrol Piyasası Kısa Bir Süreliğine Patladı
Mart'ta başlayan ve arabaları ve uçakları çalıştırmayan kısıtlamalar, aynı zamanda daha önce hiç yaşanmayan ve birçok kişinin asla ihtimal vermediği bir şeyi tetikledi. Petrol vadeli işlemleri 0 doların altına indi. 20 Nisan'da, emtianın fiyatı -40 dolara geriledi.
Ancak sonrasında, inanılmaz bir şekilde, petrol bir sonraki günde aniden varil başına 10 doların üzerine sıçrama yaptı ve Haziran'da 40 doları gördü. Bu da iki aylık bir sürede petrolün -40 dolara çöktüğü ve sonrasında 40 doların üzerine sıçradığı anlamına geliyor.
Bu Kadar Risk Varken, Yatırımcılar Neden Hâlâ Bütün Çiplerini Sürüyor?
Yukarıda bahsettiğimiz şekilde, piyasalar bir felaketin eşiğinden sanki hiçbir şey yokmuş gibi toparlandı. Mevcut ABD Başkanı'nın Kasım'daki seçimi kaybettiğini kabul etmeyi reddettiği gibi devam eden endişelerden bahsetmiyoruz bile. Yaşanabilecek en büyük sıkıntılardan biri, Trump'ın davranışının Seçilmiş Başkan Joe Biden'ın resmi olarak göreve başlayacağı 20 Ocak'ta barışçıl bir şekilde devir sürecini gerçekleştirmeye izin vermeyebilecek olması.
Ancak bu belirsizliğe rağmen, yatırımcılar bu koşulları görmezden gelip risklerini artırmaya devam etti. Geleceği gölgeleyen bu kadar çok soru varken, yatırımcılar neden bazı hisseler için tarihlerinin en yüksek fiyatlarını ödemeyi göze aldı?
Cevap: hükümetler piyasaların düşmesini istemiyor. Bu yüzden, yükselişi devam ettirmek için ellerinden geleni yapıyorlar. Tarihte hiçbir zaman mali ve parasal politikalar bu kadar gevşek olmadı. Aralık ortasındaki son FED toplantısında, ABD merkez bankası ülke tam istihdama kavuşana dek ekonomiye ucuz para akıtmaya ve faiz oranlarını sıfıra yakın tutmaya devam edeceklerini taahhüt etti. Diğer bir deyişle, teşviğin ucu açık olacak.
Hükümetlerin mali yardımlarıyla birlikte, FED ek parasal gevşeme için ABD tahvilleri satın almaya devam ediyor. FED'in bilançosu 2008 çöküşünden bu yana yapılan tüm teşvikleri de içeren 4,41 trilyon dolardan, 10 Kasım itibariyle 7,24 trilyon dolara ulaştı. Yani FED son birkaç ayda ABD ekonomisine 11 yılda yaptığı kadar para pompaladı.
Eğer yatırımcılar neredeyse bedavaya kredi çekip bunu hızla kâra çevirebiliyorsa, bunu neden yapmasınlar? Bu, yatırımcıların yüz yılın en kötü salgınında bile gözlerini karartarak yatırım yapmalarının arkasındaki en büyük neden.
2021 İçin Bazı Tahminler
Berkshire Hathaway (NYSE:BRKa), (NYSE:BRKb) CEO'su Warren Buffett şu an piyasa için bir çıkarımda bulunamadığını söylese de, eski arkadaşı ve şirketin Başkan Yardımcısı Charlie Munger piyasa rallisinin ciddi bir şekilde yavaşlamasını, belki de çökmesini bekliyor.
Bu yıl görülen çılgınlığın büyük bir bölümünde düşüş eğilimli beklentilere sahip olsak da, şu an bu değerlendirmemizi kenara koyuyoruz, ancak endişemiz hala devam ediyor. Daha önce belirttiğimiz gibi, 2020'nin de bize gösterdiği şekilde, ekonomide ciddi bir düşüş aynı büyüklükte bir iyileşmenin öncüsü olabilir.
Takip Edilecek Sektörler
Aşılar etkinliklerini kanıtlarsa ve hem yerel, hem de küresel ekonomi normalleşmeye başlarsa, kısıtlamalar süresince en büyük zarar gören sektörler ciddi kazanımlar elde edecektir: Enerji, Seyahat, Gayrimenkul, Finans ve Kamu Hizmetleri, yatırımcıların teknoloji hisselerinden çıkıp kendilerine yönelmesiyle birlikte en büyük kazanımlar için ideal pozisyonda olacak.
Yatırımcıların salgının popüler hisselerine yönelmesiyle birlikte bu sektörler şu an en ucuz seviyedekiler ve aynı zamanda ekonomik canlanmayla birlikte yeniden talep görecekleri için en yüksek büyümeyi kaydedebilecek isimler.
Önümüzdeki Hafta
Tüm saatler Türkiye bazlıdır.
Salı
17:00 ABD - CB Tüketici Güveni: 96,1'den 97,0'a yükselmesi bekleniyor.
Çarşamba
17:00 AB - Bekleyen Ev Satışları: %-1,1'den %0,2'ye sıçrama görüldü.
Perşembe
03:00 Çin - İmalat PMI: 52,1'den 52,2'ye yükseliş muhtemel.
15:30 ABD - İlk İşsizlik Ödeneği Başvuruları: geçtiğimiz haftada 803 binden 835 bine yükselmiş olması bekleniyor.
Cuma
Küresel piyasalar Yeni Yıl tatili dolayısıyla kapalı.