Geçen hafta, ABD Başkanı Donald Trump'ın İran petrol ihracını durdurma çabalarına Suudiler'in hızlı bir şekilde üretimi artırarak cevap vermemesi durumunda Trump'ın petrol fiyatlarını bozmak için yaratıcılığını kullanacağını yazmıştık. Cuma günü bu görüşümüzü haklı çıkarak ABD Başkanı, petroldeki yükselişe bir kısa devre yaptırmak için piyasaya inanması güç bir hikaye anlattı.
Trump OPEC ülkelerini yerel benzin fiyatlarını düşürmeleri için "aradığını" ve pompa fiyatlarının şimdiden düşmeye başladığını açıkladı. Tabii ki iki açıklama da doğru değildi. ABD'de pompa fiyatları OPEC ve yerel petrol üreticilerinin sağladığı ham petrol kadar talebe, stoklara ve rafineri marjlarına da bağlı.
Aynı zamanda Trump Cuma sabahı konuşmasını yaparken, Amerikan Otomobil Derneği pompa fiyatlarında bir yıl içinde %27 artış olduğunu göstermeye devam ediyordu. Seansın sonundan önce de, OPEC Genel Sekreteri Mohammed Barkindo ABD Başkanı'yla bir görüşme yapmadığını söyledi.
Yine de Trump'ın açıklamaları petroldeki yükselişi ani bir duraklamaya getirerek boğaların gün içinde %3'lük beklenmedik bir kayıp yaşamasına neden oldu. Düşüş Pazartesi Asya seansında da devam ederken, ANZ Bankası Trump'ın sözlerini "Suudi Arabistan'la İran petrol ihracının bitişinin yaratacağı etkiyi diğer yerlerdeki akışı artırarak azaltma konusunda görüştüğü" şeklinde yorumladı.
Başkanların enerji bankacılarında bu kadar fayda sağlaması çok nadirdir. Aynı zamanda kaç tacirin Trump'ın Cuma günkü sözlerine gerçekten inandığı ve kaç tanesinin devasa yedi haftalık yükselişten elde ettiği karı nakde çevirmek için bir sadece bir bahane aradığı da açık değil. ABD West Texas Intermediate ham petrolü geçen hafta yakaladığı altı aylık zirve olan varil başına 65 Dolar'ın altına inmiş olsa da yıl içinde hala %39 yükselmiş durumda. Londra'da işlem gören küresel benchmark Brent ise geçen haftaki zirvesi olan (ve en son Ekim'de ulaştığı) 75 Dolar'ın altına inmesine rağmen yıllık %33 kazanç gösteriyor.
Trump'ın Yeni Sürprizlerine Yönelik Korkular
Trump'ın beklenilmeyeni yapacağı korkusu—geçen hafta İran petrolüne yönelik izinleri yenilememek gibi—piyasa için Suudi Arabistan'ın İran'dan yaşanacak petrol kaybını dengelemek için erkenden üretimi artırma konusunda çekinceleri sebebiyle fiyatların sadece daha da yükselebileceğine yönelik korku kadar gerçek.
Petrol boğalarının Trump'tan korkmak için geçerli sebepleri olabilir: WTI'ı 65 Dolar'a, Brent'i ise 75 Dolar'a çıkaran İran petrolünü piyasadan silme sözünü yenileyen Trump oldu. Trump'ın 2018'in dördüncü çeyreğinde önce Suudiler'i ve OPEC'in geri kalanını üretimi artırmaları için kandırıp ardından İran petrolü alıcılarına cömert bir şekilde izinler dağıtarak petrol fiyatlarında %40'lık bir çöküşe neden oluşunu kimse unutmadı.
ABD'nin Venezuela petrolüne yönelik ambargosu ile Libya ve Angola gibi ülkelerdeki üretim kesintilerine rağmen bazılarına göre piyasa gereğinden fazla yükseldi ve bir düzeltme yaşanması muhtemel. Bu yüzden Trump'ın petroldeki yükselişi vurmak için elinde hangi "mermilerin" kaldığı konusunda endişeler var, çünkü 2020'deki seçim kampanyasına kadar petrol fiyatlarının yüksek kalması kendisi için çok büyük bir problem olabilir.
Suudiler ABD Başkanı'na Sessizce Yardım Edebilir
Suudiler Trump'ın daha fazla petrol talebini resmi olarak reddetmiş olsa da, arka planda üretimi artırmak için çalışıyor olabilir.
New York bazlı Energy Intelligence'a göre Suudi Arabistan 2016'da hayata geçirmek için çok uğraştığı OPEC/OPEC dışı ülkeler müttefikliğini piyasaları "sadece yüzeysel olsa bile" stabilize etmede kullanabilmek adına korumak istiyor.
"Ancak fiyatların yükselmesiyle ve arz aksaklıklarının büyümesiyle birlikte bazı değişimler kaçınılmaz görünüyor."
"Şu ana kadarki işaretler Suudi üretiminin Mayıs ayında yeniden günlük 10 milyon varilin üzerine çıkacağını gösteriyor, ancak bu artırımların amacı tüketicilerin arz artırımı için yaygara koparmasından önce piyasayı petrole boğmak yerine dönemsel yerel talebi karşılamaya yönelik olacak."
Bu arada Rusya, görece ucuza aldığı İran petrolünün durdurulması konusundaki memnuniyetsizliğini ABD'ye göstermekten çekinmeyen Çin'e, petrol ihtiyaçlarını karşılayabilecek yeterli ek kapasiteye sahip olduğunu söyledi. OPEC'in bu yılki üretim kesintilerinin büyük bölümünü Suudi Arabistan ve OPEC üyesi olmayan Rusya gerçekleştirmişti.
Vadeli işlem komisyon şirketi OANDA'dan kıdemli analist Edward Moya'ya göre:
"Rusya'nın üretim seviyesini artırmaya kaldığı yerden devam etmek için birçok geçerli sebebi var ve İran petrolünün eksikliğinin yaratacağı sıkıntıyı dengelemek için yapılacak ufak müdahaleler dışında OPEC+'in üretim kesintilerine devam etmek konusunda anlaşacağını düşünmüyorum."
Altın Yeniden 1.300 Dolar'a Doğru Mu?
FED'in bir başka faiz oran artırımını daha ertelemesi ve yıl başından bu yana sürdürdüğü ılımlı tutumuna devam etmesi durumunda ABD Doları'nın yaşayacağı bir düşüşle birlikte altın bu hafta 1.300 Dolar seviyelerine ulaşabilir.
Cuma günü spot altın ve altın vadeli işlemlerinde yaşanan toparlanma, Dolar ve hisselerde bir yükseliş sağlayacak güçlü bir çeyreksel ABD GSYİH raporunun ardından gelmiş olmasıyla birlikte altında uzun pozisyona sahio olanları umutlandırdı.
Reuters teknik analisti Wang Tao'ya göre Şubat'taki zirvesinin %4'ten fazla altına düşmüş olsa da altının geçen haftaki (son dört ayın en düşük) seviyesinden toparlanması teknik grafiklerde nötr bir tablo ortaya koydu.
Goldman Sachs da merkez bankasının altın alımlarının güçlü bir şekilde devam ettiğini belirtti. Bu da 1.300 Dolar seviyelerinde geri dönülmesinde etkili olabilecek bir faktör.