Kripto Paralar: Geleneksel Finansal Sistemin Rakibi
2008 Küresel Krizi’nin ardından ortaya çıkan Bitcoin, blokzincir teknolojisinin vücut bulmuş ilk kripto para projesi olması açısından kritik öneme sahip. Birçok çevreye göre, ekonomik krizin ardından oluşturulmasının anlamlı ve haklı bir gerekçesi var. Dünya çapında finansal açıdan çöküşün yaşandığı, bankacılık faaliyetlerinin zora girdiği ve neredeyse durma noktasına geldiği bu süreçte, pek çok devlet, ilgili konuya destek olmak ve kurtarıcı rolü üstlenmek zorunda kaldı. Para politikalarında üst üste yanlış kararların alınması ve portföylerin yönetilememesi yatırımcıda konuyla ilgili etkin ve doğru kararların alınamadığı algısını tetikledi. Bu noktada, aslında güvenilir olanın da hata yapabilme ihtimali anlaşılmış, mekanizma sorgulanmaya başlamıştı. Alternatif olarak gün yüzüne çıkan Bitcoin ise taşıma ve transfer kolaylığının yanı sıra güvenilir olma algısının yeniden sorgulanmasına neden olmuştur.
2008 Krizi’nin ardından geçen yıllar süresince, gelişen ve dönüşen sistem elbette geleneksel finansta da evrimleşmeyi beraberinde getirdi, ancak bu evrimin yeterliliği sorgulanmaktan geri kalınmadı. Kullanıcısına farklı avantajlar sunan kripto paraların yatırımcı üzerinde bıraktığı etki ise gün geçtikçe artar hale geldi. Çok da uzağa gitmeden, yıl içerisinde olan gelişmelere bakacak olursak, bankacılık sistemlerinin ve geleneksel yöntemlerin ciddi bir sınavdan geçtiğini söylemek mümkün.
Dijitale olan talep geleneksel finansı zorladı
COVID-19’un dünya geneline yayılması, giriş çıkışların yasaklanması, mal ve can kayıplarının yaşanması ülke ekonomilerinde daralma yaratmış, büyüme verileri negatif etkilenmiş, istihdam azalmış ve belirsizlik ortamı artmıştır. Sürecin başlamasıyla tüm enstrümanlarda görülen satışın ardından kripto paralarda yukarı yönlü trend başlamış ve birçok konuda zirveler tazelenmiştir. Yanı sıra, pandemi süresince irili ufaklı birçok blokzincir projesi COVID-19 sürecini alt etmek için kullanılmıştır. Bu konuda Çin, blokzincir projesini pandemide kullanan ülkelerin başında gelmiştir. Böylelikle, hem finansal açıdan farklı bir dijital dönüşümün gerekliliği gündeme gelmiş, hem de finans dışında geleneksel yönetim şekilleri de sorgulanmaya başlanmıştır.
Bankacılık sisteminde bahsi geçen dönüşüme kayıtsız kalınmamış, bünyesinde gelenekselden kopuşu andıran birçok değişiklikler yapılmıştır. Düşük maliyetli, güvenli, gizlilik esasını ve daha hızlı gönderimi garantileyen kripto paralar karşısında banka masrafları aza çekilmiş, transfer saatleri bankalar arasında 7/24 boyutuna getirilmiştir.
Süreç içerisinde, banka tarafından verilen uygun faizli krediler ya da devletler tarafından sunulan teşvik paketleri, halk tarafından güvenli liman olarak görülen enstrümanlara kaydırılmıştır. Geri çekilip sürece baktığımızda ise tahvil getirilerinin düşmesi ve 2019 verilerini geçmesi; yanı sıra oluşan enflasyon riski, kripto paraları, yatırımcı karşısında bir seçenek olarak tutmaya devam etmiştir.
Verilen kredilere ve emlak piyasasına bakacak olursak, durumun pek de iç açıcı olduğu söylenemez. 2008 Krizi’nin ardından ortaya çıkan kripto paralar ise kendini kanıtlamış bir alanda yer almaya devam ediyor. Devletlerin, pandemiden dolayı, herhangi bir durumda bankalara olan müdahalesinin sınırlı kalabileceği düşüncesi kripto paralara olan ilgiyi canlı tutuyor. Böylelikle, istenmeyen bir durum yaşandığında yatırımcı, kripto paraları sepetinde tuttukları finansal bir çıkış olarak görebiliyor. Sadece bireysel yatırımcının değil, kurumsal yatırımcıların ve fon yönetim şirketlerinin de Bitcoin başka olmak üzere kripto paralarda yüklü miktarda alım yaptığı biliniyor. İnsanların dijital varlık alımlarındaki manzara ise fiyat grafiklerine yansıyor.