Piyasa, elektrikli araçlarla ortaya çıkan etkiyi ve bunun hammaddelere yönelik ne anlama geldiğini henüz yeni çözmeye başladı. Elektrikli araçların etkisiyle lityum, kobalt ve grafit fiyatları hareketlendi ve bu hammaddelere olan talep de arttı.
Çinkoda da tıpkı bu hareketlenmeye benzer bir durum söz konusu. Son zamanlarda artan çinko fiyatları pek çok yatırımcı ve spekülatörün dikkatini çekiyor. Dünya genelinde, özellikle de dünyanın en büyük çinko tüketicilerinden olan Çin’de azalan çinko stokları işi ayrı bir boyuta taşıyor.
Çinko üreticisi Pasinex artan üretim ve kârıyla öne çıkıyor
Yaşanan hareketlenmenin ortasında, çinko üretimi yapan şirketler odağa alınıyor. Bu şirketler arasında bulunan Kanalı Pasinex Resources son altı çeyrekte artırdığı çinko üretimiyle dikkatleri üzerine çekiyor.
Frankfurt borsasında 20 eurocent’e kadar, Toronto’daki iç piyasasında ise 0.28 CAD’e kadar sabit değer kazancı elde eden Pasinex hisseleri, açıklanan son çeyrek rakamlarının etkisini hissettiriyor.
Adana, Türkiye’deki Pınargözü madeninde Nisan ve Haziran aylarında üretimini 14.518 çinkoya çıkaran şirket için bu, ilk çeyrek sonuçları göz ardı edildiğinde %14’lük bir yükseliş anlamına geliyor.
İkinci çeyreğin sonunda 0.9 milyon CAD’lik bir kazanç sağlayan şirketin, gelirinin de 4.2 milyon CAD’e ulaştığı görülüyor. Öte yandan şirketin masraflarının da düşmeye devam ettiğini söylemek mümkün. Zira madencilik, yönetim ve keşif giderlerini kapsayan masraflar ilk çeyrekte ton başına 236 CAD iken, son çeyrekte masrafların ton başına 190 CAD seviyesine gerilediği göze çarpıyor.
Pasinex açıklamış olduğu hedeflerine ulaşmasına rağmen hisseleri yeterince değer kazanmadı. Fakat bunun en önemli nedenin CSR Global tarafından oluşturulması beklenen NI 43-101 raporu olduğu söylenebilir. Yatırımcılar muhtemelen şu an için bu raporu beklemeye devam ediyor.
Hatırlatmak gerekirse şirket ilk bağımsız maden kaynağı tahmininde bulunması için ünlü hizmet şirketi CSA Global’i görevlendirmişti. Kanada menkul hukukuna göre oluşturulacak bu raporun en geç ekim ayına kadar açıklanması bekleniyor.
Trevali ve Nevsun’da işler pek de iyi gitmiyor
Çinko piyasasında arz eksikliği sürerken, çinko fiyatları görülmemiş seviyelerde yükseliyor. Ancak çinko üreticisi şirketleri bu hareketlenmeden aynı düzeyde sonuç alamıyor.
Mesela 570 milyon USD’lik piyasa değerine sahip olan en büyük çinko üreticilerinden Trevali, açıkladığı çeyrek sonuçlarıyla yatırımcıları hayal kırıklığına uğrattı. Son on yılın rekorunu kıran çinko fiyatlarına rağmen Trevali beklentilerin altında sonuçlarla karşımıza çıktı.
800 milyon USD’lik piyasa değeriyle öne çıkan bir başka çinko üreticisi olan Nevsun’da da işler pek iyi gitmiyor. Merkezi Vancouver’da bulunan Nevsun’ın 70 milyon USD seviyesinde zarar ettiği paylaşıldı.
Çinko üreticisi üç şirket arasında basit bir karşılaştırma yapmak gerekirse, Pasinex’in değeri şu anda 29 milyon USD seviyesinde. Lakin Pasinex’in Adana’daki Pınargözü madenine kıyasla, Trevali ve Nevsun’ın sahip olduğu maden kayaçlarında verilere göre daha düşük oranda çinkoya ulaşıyor. Diğer yandan %30 ve üstü yüzdeye sahip olan cevherlerde işleme gideri daha düşük tutulabiliyor ki, Nevsun ve Trevali şu anda Pasinex’in Pınargözü madeniyle elinde tuttuğu bu avantajlara sahip değil.
Pasinex’in Pınargözü madeni önemli avantajlara sahip. Mesela bu madendeki çinko yüksek seviyede zenginleştirilmiş olduğu için hammaddeyi doğrudan doğruya satmak mümkün olabiliyor ve hammaddeyi konsantre etme zorunluluğu bulunmuyor. Diğer yandan madendeki “PPU16-020” kuyusundaki taşlarda çinko oranın yaklaşık %55,6 olduğu açıklanmıştı. Bu, şu an için dünya çapında olağanüstü bir yüzde.
Çinko piyasasında arz eksikliği ve fiyatlardaki artış
Önümüzdeki senelerde büyük çinko maden ocaklarının ömürleri doluyor. Bu nedenle de çoğunda üretim şimdiden önemli ölçüde düşmeye başladı. Piyasa uzmanları, gelecek beş yıl içinde dünya çapında üretimin yüzde 10 civarına düşeceğini öngörüyor.
Arz eksikliği dünyanın en büyük çinko tüketicisi olan Çin’de önemli ölçüde hissediliyor. Çinko fiyatları yükseldikçe Çinli tüccarlar üzerinde de alım yapma baskısı artıyor. Çin’in bu alanda önemli bir ticaret merkezi olarak göz ardı edilmemesi gerekiyor, çünkü dünya çapında çinkonun yüzde 40’ından fazlası Çin tarafından tüketiliyor.
Bu arada çinkonun inşaat sektörü başta olmak üzere, elektrikli ev aletleri ve tıbbi alanlarda ilaç üretimi için de kullanılabilir olduğunu söylemek gerekiyor.
Söz gelimi, çinko piyasasında arz eksikliği fiyatların görülmemiş bir şekilde yükselmesine neden oluyor. Böylesine bir ortamda da çinko üreticisi şirketleri izlemeye almak gerekiyor; bu şirketler arasında da üretim, kârlılığı ve sahip olduğu avantajlarla şimdilik Pasinex’in öne çıktığını söylemek mümkün.