Yaz döneminin bittiğinin sinyallerini veren Ağustos ayının sonlandırdık. Peki buraya nasıl geldik ve nereye devam edeceğiz? İşte piyasadaki yatırımcılar için önemli bir karar dönemi bu. Gelişmiş ekonomilerden gelen açıklamalar ve ekonomik verilerin belirleyici yön oluşturacağı da beklenen bir gerçek.
Dünya’nın 1 numaralı ekonomisi Amerika yine mikrofonu eline almış, ve dünya ekonomisinin kaderini açıklar konumdadır. Geçtiğimiz dönemlerde yaşanan “kur savaşları” algısını dünya ekonomisinin gündemine koyanda Amerika değil miydi? Fakat bu sefer roller değişti ekonomilerde artık genişleme değil tam tersi daralma kavgası yaşanmaktadır. Ağustos ayı içinde gelen FOMC tutanakları ve ardından Kansas City’deki Jackson Hole zirvesi, Amerika’nın belirleyici rolünü gözler önüne sermiştir. Şimdi ise yatırımcılardaki en önemli soru işareti, “Yellen ne yapmaya çalışıyor?”. Gerek toplantı tutanaklarında izlediği seyir ile gerekse de Jackson Hole ardından gelen açıklamalar, yatırımcılara Amerika pozitif bir noktada ve faiz artışına geçiş için bu pozitifliğin sürdürülebilir olduğunu görmeye ihtiyacı var düşüncesini vermiştir. Evet, 2015 yılına kalmış bir faiz artışı var (fakat her geçen gün öne çekiliyor sanki). Fed yetkililerinden gelen bu şahinci tavrın baskın olmaması, olumsuz birkaç unsurunda ellerini bağladığı düşüncesini oluşturmaktadır.
1-Quantitive Easing süreci ile birlikte artan bilanço rakamlarını Fed’in nasıl eriteceği.
Yaptığı genişleme hamleleri ile birlikte 4 trilyon dolarlık para basımı yapan ve bilançosunu katlayan Amerikan Merkez Bankası’nı olumsuz etkileyen bir unsur olarak düşünülebilir. Varlık alım sürecinin sona ermesinden “belirli bir süre” sonra faiz artışına geçerek yavaş yavaş bu bilançoyu eritmesi beklenmektedir.
2-İşsizlik ve istihdam piyasasındaki toparlanmanın sürdürebilir olup olmadığı.
Son gelen işsizlik verilerinde beklentilerin altına geçmesine karşın verilerin ekonomideki tutarlılığı yansıtıp yansıtmadığı düşüncesi yer almaktadır. İstihdam piyasasındaki toparlanmaya karşın, her yetkilinin yaptığı açıklamalarda atıl kapasiteden bahsetmesi, tedirginliği belirtebilir.
3-Fed’in olası faiz artışı, gerek genişleme hamleleri atmaya devam eden gelişmiş ekonomilere gerekse de likidite akışından faydalanan gelişmekte olan ekonomilere nasıl zarar vereceği.
Küresel piyasaların içinden çıkmaya çalıştıkları krizin etkileri halen hissedilmektedir. Bu durumda genişleme adımlarına devam eden ECB ve BOJ düşünüldüğünde Amerika’nın atacağı hamleleri iki kez düşündüğü söylenebilir. Gelişmişlerin haricinde gelişmekte olan ekonomiler ise çok daha riskli bir beklentidedirler. Durum böyle olunca dünya ekonomisinin lideri konumundaki Amerika’nın adımını tekrar tekrar düşünmesi gerekiyor.
Küresel piyasalardaki tutarlılığı da göz önünde bulunduracağını düşündüğümüz FED’den peki bundan sonra nasıl hamleler gelebilir. Amerika ekonomisi için faiz artışından önce ekim ayında sonlanması beklenen varlık alım sürecinin tamamlanmasını beklemeliyiz. Bu zamana kadar planlandığı gibi her ay 15 milyar dolar azaltıma giden FED, planlarını devam ettirecek mi? Eğer planlandığı şekilde devam ederse Eylül ayındaki toplantının ardından 10 milyar $ kesinti yaparak, kalan 15 milyar $’ı Ekim ayındaki toplantıya bırakacaktır. Fakat başkan yardımcılığı yaptığı dönemden bu yana açıklamalara önem veren Yellen’ın bu seferde böyle bir tavır alması beklenebilir. Eylül ayındaki toplantının ardından basın açıklaması yapılacak fakat ekim ayında yok. FED böyle bir durumda uzun süre adından söz ettiren QE3’ü basın açıklaması olmayan bir ayda mı sonlandırır? Şahsi fikrimiz olarak faiz artışının yaklaştığı bu dönem içerisinde, sonuna gelinen QE3’ü eylül ayında 25 milyar $ yaparak sonlanabileceğini düşünüyoruz. Faiz artışı ile birlikte dış ülkelere akan likiditede azalım görülecekse, aynı zamanda beklentinin öncesinde sonlanan bir quantitive easing ile de aslında piyasaların nabzı ölçülebilir.