Bu Hafta Sahneye BOJ, FED ve BOE Çıkacak!
Geçtiğimiz hafta birçok ülkenin(Kanada, Brezilya, İsveç, Rusya, Türkiye, Euro Bölgesi) faiz ve para politikası kararları takip edilmişti. Bu hafta da yine merkez bankalarının kararları açıklanacak. Bunların içerisinde önemli olanları ise majör ekonomiler olan ABD, İngiltere ve Japonya’nın merkez bankalarının kararları olacak. Hatırlanacağı gibi 22 Ekim’de Japonya’da erken seçimler yapılmış ve mevcut Başbakan Shinzo Abe sandıktan güçlenerek çıkmıştı. Seçimler öncesi genişlemeci politikaların devam edeceğini vaat eden Abe’nin söylemlerinin etkisiyle 31 Ekim’de açıklanacak olan Japonya Merkez Bankası(BOJ) kararlarında da yüzde -0.10’luk faiz oranı ve 80 Trilyon Yen’lik yıllık parasal genişleme miktarını kapsayan mevcut politikaların aynı şekliyle korunması beklentisi hâkim. Haftanın en çok merak edilen merkez bankası açıklaması ise 2 gün(31 Ekim-1 Kasım) sürecek FOMC(Federal Açık Piyasa Komitesi) toplantıları sonrasında 1 Kasım akşamı ABD Merkez Bankası(FED)’ndan gelecek. Basın toplantısının yapılmayacağı ve sadece sonuç bildirisinin açıklanacağı akşamda; hali hazırda %1.25 düzeyinde olan federal fonlama faizinin değişmesi beklenmiyor. Ancak gerek bilanço küçültme operasyonlarına dair detaylar ve gerekse bir sonraki toplantılarda(12-13 Aralık) yapılabilecek faiz değişikliğine dair beklentiler başta USD çiftleri olmak üzere bir çok varlık üzerinde sert fiyatlamalara neden olabilir. 2 Kasım Perşembe günü açıklanacak olan İngiltere Merkez Bankası(BOE) kararlarında ise aylık 435 Milyar Sterlin tutarındaki tahvil alım programı ve değişiklik beklenmezken, yüzde 0.25 oranındaki fonlama faizinin yüzde 0.50’ye çıkartılması beklentisi mevcut.
ABD’de Güçlü İstihdam Bekleniyor!
Hatırlayacak olursak geçtiğimiz ay açıklanan Eylül ayı tarım dışı istihdam verisi kasırgaların ve turizm sektöründeki mevsim sonu işten çıkartmaların etkisiyle 2010 Ekim ayından bu yana ilk kez istihdam azalışına işaret etmişti. Bu verideki 33 Bin azalmaya karşın enflasyon oluşturma anlamında çok önemsenen ve bir önceki aya göre yüzde 0.3 artış beklenen ortalama saatlik kazançlar verisinde yüzde 0.5 ile son 20 ayın en iyi gerçekleşmesi görülürken, yine diğer önemli veri olan işsizlik oranında da yüzde 4.2 ile Mart 2001’de açıklanan datadan bu yana en iyi gerçekleşme oluşmuştu. İşsizlik oranındaki beklenti ise yüzde 4.4 düzeyindeydi. Ortalama saatlik kazançlardaki artışa en büyük katkıyı ise enerji sektörü işçilerine yapılan zam yapmış oldu. Bu hafta açıklanacak olan Ekim ayı verilerine bakacak olursak tarım dışında istihdam edilenlerin sayısının 315 Bin gibi oldukça güçlü bir seviyede gelmesi beklenirken, ortalama saatlik kazançlardaki artışın yüzde 0.2 oranında olması, işsizlik oranının ise geçtiğimiz ay açıklandığı gibi yüzde 4.2 düzeyinde sabit kalması beklenmekte.
Merakla beklenen ECB toplantısında beklendiği gibi faiz oranının yüzde 0 olarak devam etmesi kararı verilirken mevduat oranını yüzde -0.40, marjinal faiz oranını yüzde 0.25 olarak korundu. Varlık alım programında ise Ocak ayından itibaren geçerli olmak üzere ise varlık alımlarının 30 milyar Euro’ya düşürüleceği açıklandı. Bu senaryo ile birlikte Eylül 2018’de varlık alımlarının biteceği sonrasında sözlü yönlendirmenin başlayacağı, 2019 ilk çeyreğinde mevduat faizinin, 2.çeyreğinde ise politika faizlerinde artış görülebileceği yorumlarını beraberinde getirdi. ECB Başkanı Mario Draghi, varlık alımlarının azaltılmasının TÜFE'ye olan güveni yansıttığını söyledi. Ayrıca yüksek miktarda parasal teşviklerin hala gerekli olduğunu söyleyerek varlık alımının gerektiği takdirde enflasyonun ECB'nin hedefi ile tutarlı hale gelene kadar devam edeceğini belirtti. Faiz politikalarına da değinen Draghi, faizlerin uzun süre cari seviyelerde kalmasının beklendiğini iletti. Öte yandan bazı ECB yetkililerinin alınan bu karardan memnun olmadıkları da belirtiliyor. İspanya’da ise sular kaynamış durumda. Katalonya bölge parlamentosu, İspanya'dan bağımsızlığını ilan etti. İspanya senatosu bunun üzerine Rajoy’a Katalan parlamentosunu fesih yetkisi verdi ve akabinde hükümetten yapılan açıklamada Katalonya’da 21 Aralık’ta seçimlere gidileceği belirtildi. ABD kanadında ise büyüme rakamları 3.çeyrekte açıklanan veri ile yüzde 3.0 artış gösterdi. Beklenti yüzde 2.6 artış göstermesi yönündeydi. Gıda ve Enerji haricinde mallar ve hizmetlerin satın alımı sırasında oluşan enflasyon oranını gösteren çekirdek PCE ise yüzde 1.3 artarken PCE enflasyonu da beklentilerin üzerinde yüzde 2.4 gerçekleşti. Son olarak bu hafta içinde yeni FED başkanının açıklanacak olması da parite tarafında volatiliteye neden olabilir. Bunun dışında hafta içinde Euro Bölgesi enflasyon, PMI ve işsizlik oran değişimi açıklanırken gözler ABD tarafında Tarım Dışı İstihdam göstergelerinde ve FOMC açıklamalarında olacak. Teknik olarak aşağı yönlü hareketlerde 1.1580-1.1525-1.1460 seviyeleri takip edilebilir. Yukarı yönlü hareketlerde ise 1.1685-1.1760-1.1835 dirençleri önemli olabilir.
Geçtiğimiz haftanın genelinde kur tarafında spekülatif haberlerin etkileri izlendi. Hatırlayacak olursak önceki hafta sonunda 6 Türk bankasına ceza kesileceği, Türkiye Varlık Fonu’nun mali sıkıntıya girdiği gibi haberler ortaya atılmıştı. Pazartesi günü bu haberlerin etkisi ile haftaya başlarken hükümet tarafından gelen yalanlamalar kurdaki etkiyi sınırlı tutmuştu. Salı akşamı dillendirilen Türk Dış işleri yetkililerine ABD tarafından vize verilmediği yönündeki iddianın da Dış işleri tarafından yalanlanması sonrası Çarşamba akşamı da başka bir iddia ortaya atıldı; Alman kamu bankalarının Türkiye’ye nakit akışlarını kestiği şeklinde çıkan haberlere ise ilk yalanlama EBRD(Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası) tarafından gelirken hükümet tarafı da çıkan haberleri kınadı. Tüm bu spekülasyonların yanı sıra hafta içerisinde ABD’de gelen Dayanıklı Mal Siparişleri, Yeni Konut Satışları, 3.çeyrek büyüme ve çeyreklik PCE enflasyonu gibi önemli veriler beklentileri fazlasıyla karşılarken, FED Başkanlığı için önce John Taylor, daha sonra ise Jerome Powell isimlerinin ön plana çıktığını gördük. 20 Ekim Cuma günü ABD senatosunda onaylanan 4 Trilyon Dolar’lık ABD Bütçesi’nin geçen hafta Perşembe günü(26 Ekim) temsilciler meclisinden de geçmiş olması Başkan Trump’ın kurtuluş reçetesi olarak gördüğü yeni vergi reformunun önünü açacağı şeklinde piyasalarda karşılık buldu. TCMB’nin faizleri sabit bıraktığı haftada ECB’nin güvercin kararları da Dolar endeksi üzerinden kur’da etkisini hissettirdi. Hafta sonunda Kuzey Irak Bölgesel Yöentimi Başkanı Mesut Barzani’nin görevini bırakacağını açıklaması ve eski ABD ulusal güvenlik bakanı Michael Flynn’in de dahil olduğu bazı önemli eski hükümet yetkililerinin Rusya’ya uygulanan yaptırımları delmekle suçlanıp soruşturmaya tabi tutulması ise yeni haftada FED Başkanlığı meselesiyle birlikte haber akışlarının da hareketli olabileceğini göstermekte. Bu hafta paritede ABD tarafından; kişisel tüketim harcamaları endeksi(PCE), Conference Board tüketici güveni, Ekim ayı imalat PMI’ları, ADP özel sektör tarım dışı istihdam değişikliği, haftalık işsizlik maaşı başvuruları, tarım dışı istihdam değişikliği, işsizlik oranı ve ortalama saatlik kazançlar gibi açıklanacak birçok önemli verinin yanı sıra ABD Merkez Bankası(FED) politika kararlarını ve FED Başkanlığı için ABD Başkanı Trump’ın nihai kararını da takip edeceğiz. Türkiye tarafından gelecek önemli veriler dış ticaret dengesi ve enflasyon(TÜFE ve ÜFE) oranlarıyken, haftanın son işlem gününde(3 Kasım) ise uluslararası kredi derecelendirme kuruluşlarından Standard And Poor’s ‘un kredi notu ve görünümü açıklaması takip edilecek. Hali hazırda kurumun(S&P) Türkiye için verdiği not BB(Spekülatif/Yatırım Yapılamaz) düzeyinde olup, not görünümü ise “negatif”! Teknik olarak kur tarafında 3.80 üzerinde kalıcı fiyatlamalarda 3.8140, 3.8270 ve 3.8440 dirençleri takip edilebilir. 3.8685 seviyesi ise tarihi yüksek kapanış seviyesi olması nedeniyle önem arz etmekte.
Paritede Brexit’e yönelik söylemler ve FED başkanının kim olacağına yönelik ayrıntılar konuşulmaya devam ederken iki ülkenin de geçen hafta açıklanan büyüme verilerinin beklentiyi aştığını görüyoruz. İngiltere’de GSYH 3. çeyrekte geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0.4 oranında arttı. İkinci çeyrekte büyüme yüzde 0.3 olmuştu. Yıllık bazda ise yüzde 1.4’lük beklenti, yüzde 1.5 olarak gerçekleşti. Bu veri ışığında BOE’nin faiz artırma ihtimallerinde de yükselme görülüyor. Hatırlanacağı gibi veri öncesinde İngiltere Merkez Bankası Başkan Vekili Jon Cunliffe, ekonominin yavaşladığını savunarak gelecek haftaki(bu hafta) İngiltere Merkez Bankası faiz artırımına destek verip vermeyeceği üzerine kuşkuları arttığını açıklamıştı. İngiltere'de hükümet, Avrupa Birliği'nden çıkışa ilişkin yasa tasarısının parlamentodaki ilk görüşmesinin 14 ve 15 Kasım tarihlerinde yapılacağını bildirdi. Hükümetin hazırladığı Brexit yasası, mevcut AB yasalarının İngiliz yasaları haline getirilmesini öngörüyor. İngiltere Brexit Bakanı Davis, AB’den çekilme yasası parlamentodan geçmediği takdirde İngiliz kurumlarının belirsizliğini arttıracağını belirtti. Davis ayrıca, ülkenin Avrupa Birliği'nden ayrıldıktan sonra uygulanacak geçici sözleşme düzenlemeleri üzerinde AB ile 2018 ilk çeyreğe kadar bir anlaşmaya varmayı amaçladığını söyledi. ABD’de ise 3.çeyrek büyüme rakamlarında; dönemlik büyüme yüzde 1.8’lik beklenti üzerinde yüzde 2.1 oranında gelirken, senelik büyüme de yüzde 2.6’lık beklenti üzerinde yüzde 3’lük gerçekleşme görüldü. Kasırgaların etkisine rağmen gösterilen bu büyüme karşısında Dolar değer kazanırken paritede aşağı yönlü hareketler gözlemlendi. FED başkanlığı için haberler Powell ve Taylor üzerinde yoğunlaşsa da Cuma günü Beyaz Saray yetkilisinden gelen açıklamada Trump’ın henüz net kararını vermediği kaydedildi. Bu haftanın paritedeki en önemli gelişmeleri ise kuşkusuz İngiltere’de açıklanacak olan faiz kararları ile ABD’deki Tarım Dışı İstihdam verileri ile FOMC açıklamaları olacak. Bunun dışında ABD ve İngiltere’den PMI rakamları takip edilecek. Teknik olarak bu hafta yüksek volatilite beklediğimiz paritede satıcılı seyrin devamında 1.3100-1.3020-1.2960 destekleri takip edilebilir. Yukarı yönlü hareketlerde ise 1.3160-1.3225-1.3300 seviyeleri gündeme gelebilir.
BRENT
Geçtiğimiz hafta açıklanan verilerden; 591 Bin varil düzeyinde artış görüldüğü açıklanan API stokları sonrası gözlerin çevrildiği EIA(Enerji Bilgi İdaresi) haftalık ham petrol stokları da 2 Milyon 578 Bin varillik azalma beklentisine karşın 856 Bin varil artış gösterirken, Oklama stoklarında ise 237 Bin varillik azalma mevcuttu. EIA stokları son 5 haftanın en yüksek düzeyinde gelirken, Oklahama stokları ise 8 hafta sonra negatif açıklanmış oldu. Haftanın son işlem gününde açıklanan Baker Hudges sondaj kule sayılarında önceki haftaya göre 1 adetlik artış ile 737’lik gerçekleşme görüldü. 16-20 Ekim haftasında 429 Bin 500 net alım pozisyonunu işaret eden CFTC net spekülatif pozisyonları verisinde ise 446 Bin 800 Net alım pozisyonu ile haftanın(23-27 Ekim) kapandığını görmüş olduk. Bu rakam son 4 haftanın en yüksek rakamına denk gelmekte. Geçtiğimiz haftanın önemli haber akışlarından OPEC genel sekreteri Mohammad Sanusi Barkindo Cuma günü yaptığı açıklamalarda: “Suudi Arabistan veliaht prensi ve Putin’in yapmış olduğu açıklamalar 30 Kasım’daki OPEC toplantısı öncesinde sis bulutlarını dağıttı” derken, arz kısıntısının 9 ay daha(2018 Mart sonundan, 2018 yıl sonuna kadar) uzatılmasına destek verilmesini memnuniyetle karşıladıklarının altını çizdi. Hatırlayacak olursak Perşembe günü konuşan Suudi Arabistan Veliaht Prensi yaptığı açıklamalarda: “Petrol piyasasının kayaç petrolünü asborde ettiğini ve OPEC öncülüğündeki petrol arz kısıntısının 2018 sonuna kadar uzatılmasını desteklediklerini vurgularken, ülkesinin petrol piyasasında arz-talep dengesine yönelik olarak tüm üreticilerle birlikte çalışmayı taahhüt ettiğini söylemişti. Rusya Enerji Bakanı Alexander Novak ise yaptığı açıklamalarda: 30 Kasım’da yapılacak olan rutin OPEC toplantısında her ne kadar konu tartışılacak olsa da OPEC’in Rusya dahil üye ülkelerle gerçekleştirdiği petrol üretimini düşürme konusundaki nihai kararın 2018 yılı başında verileceğine vurgu yapmıştı. Irak Petrol Bakanı Cabbar El-Luaybi, Ekim ayı günlük ortalama petrol üretiminin şuana kadar 3 Milyon 130 Bin düzeyinde seyrettiğini ve bu rakamın Eylül ortalamasının 110 Bin varil/gün altında olduğunu vurgularken, geçen haftaki açıklamasına ithafen Kürt Bölgesel Yönetimi'nden alınan Kerkük'te yeni petrol sahaları açılması için İngiliz petrol şirketi BP(British Petroleum) ile görüşmelere yakında başlayacaklarını, yapılacak işbirliği ile Kerkük'te günlük petrol üretiminin günde 470 Bin varilden 750 Bin varile çıkarılmasının hedeflendiğini söyledi. Suudi Arabistan’ın kamu petrol şirketi Saudi Aramco’nun CEO’su Amin Nasser ise yaptığı açıklamada: “Şirketin halka arzını 2018 yılının ikinci yarısında yapacaklarını ve kote edilecek borsalarla ilgili açıklamanın da daha sonra yapılacağına değindi. Bu hafta yine petrol stok verilerinin yanı sıra, sondaj kule sayıları ve CFTC ham petrol raporu izlenecek. Bunlarla birlikte yine fiyatlamalar üzerinde ise önemli petrol üreticisi ülkelerden gelebilecek açıklamaların da etkileri olabilir. 2015 Haziran ayından bu yana ilk kez 60 Dolar üzerine çıkan emtiada teknik olarak takip ettiğimiz ilk önemli dirençler 60.25, 61.25 ve 61.80 seviyelerinde bulunuyor. 60 Dolar altına geri çekilmelerde ise 59.60, 58.70 ve 58.40 destekleri izlenebilir.
ABD’de büyüme rakamları, beklenenden iyi açıklanarak kasırgaların etkisine rağmen ekonominin 3.çeyrekte de büyümeye devam ettiğini gösterdi. Dönemlik büyüme yüzde 1.8’lik beklenti üzerinde yüzde 2.1 oranında gelirken, senelik büyümede ise yüzde 2.6’lık beklenti üzerinde yüzde 3’lük gerçekleşme görüldü. Öte yandan ABD Başkanı Trump'ın Fed Guvernörü Jerome Powell'ı bankanın başkanlığına aday göstereceğine yönelik beklentiler güçleniyor. Fed’in şu anki Başkanı Janet Yellen ve Stanford Üniversitesi Ekonomi Profesörü John Taylor, Trump’ın merceğindeki diğer isimler. Öte yandan Donald Trump, özel bir toplantıda Cumhuriyetçiler ile Fed başkanının kim olması gerektiği konusunu görüştüğü ve Cumhuriyetçi senatörlerin ABD’de yüksek faizleri tercih ediyor görülen John Taylor’a doğru yönelmiş durumda olduğu iddia edildi. Trump, Yellen için ise onu sevdiğini ancak her insanın kendi değerlerini yaratması gerektiğini söyledi. Son olarak ABD’de senato sonrasında temsilciler meclisinin de vergi reformunu kolaylaştıracak olan bütçe tasarısını kabul ettiği açıklandı. Ayrıca Trump, vergi reformunda emeklilik tasarrufları için sağlanan vergi indirimlerine dokunmayacaklarını ifade ederek vergi reformunun ABD’ye ivedilikle 4 trilyon Dolar’ın dönmesini sağlayacağını belirtti. Bu hafta açıklanacak yeni FED başkanının yanı sıra FOMC açıklamaları ve Tarım Dışı İstihdam göstergeleri değerli metalde fiyatlamalara sebep olacaktır. Teknik olarak FED’in Aralık’ta faiz artırma ihtimalinin artması, Federal bütçenin onaylanıp vergi kanununun önünün açılması ve FED’in yeni başkan beklentileriyle güç bulan Dolar endeksi 95.00’ı test ederken ABD 10 yıllık tahvil faizleri de 2.40-2.50 bandında seyrini sürdürmekte. Ons altında yukarı yönlü hareketleri baskılayan bu veriler ışığında aşağı yönlü hareketlerde 1273 altında kalıcılık sağlanmasıyla 1267-1263-1257 destekleri test edilebilir. Yukarı yönlü hareketlerde de 1278 üzerindeki kalıcılıklarda sırasıyla 1282-1288-1293-1297 dirençleri hedeflenebilir.
