Yoğun Bir Haftayı Geride Bıraktık!
Geçtiğimiz hafta Dünya’nın en önemli 4 merkez bankasının başkanları Avrupa Merkez Bankası(ECB)’nın Frankfurt’taki genel merkezinde düzenlenen “Merkez Bankaları İletişim Konferansı”nda bir araya geldi. FED(Amerika Merkez Bankası)’in şuan ki Başkanı Janet Yellen: “Piyasalar ileri dönük yönlendirme istiyorlar” derken, gelecekteki politika kararlarının ekonomideki gelişmelere bağlı olması gerektiğini her zaman vurgulamaya çalıştıklarının da altını çizdi. ECB Başkanı Mario Draghi: İleri dönük yönlendirmenin tam bir politika enstrümanı haline geldiğine değinirken, BOJ(Japonya Merkez Bankası) Başkanı Haruhiko Kuroda ise Japonya’daki enflasyon beklentilerinin hafifçe toparlandığını ve güçlü bir şekilde genişlemeci politika izlemeye devam ettiklerini söyledi. Son olarak konuşan İngiltere Merkez Bankası(BOE) Başkanı Mark Carney de: genel anlamda Brexit konusunun İngiltere ekonomisini olumsuz yönde etkilediğine vurgu yaptı. ABD Başkanı Donald Trump, Asya-Pasifik gezisini bitirip ülkesine dönerken, vergi reformu konusunda çalışmaların hızlanmasını istedi. Akabinde Temsilciler Meclisi’nde yapılan oylamada 205’e karşı 227 oy ile paketin onaylandığı görülürken, Cumhuriyetçi Parti’den 13 fire verilmiş olması ay sonuna doğru yapılması planlanan Senato oylaması için tedirginliğe neden oldu. ABD tarafında açıklanan önemli verilerden, Ekim ayı TÜFE(Tüketici Fiyat Endeksi) verileri aylık ve yıllık bazda beklenti düzeyinde gelirken, gıda ve enerji fiyatlarının dahil edilmediği Çekirdek gerçekleşmede ise yıllık bazda yüzde 1.8 ile 5 ay sonra artış görüldü(önceki 5 ay yüzde 1.7). ABD’den gelen diğer önemli verilerden Ekim ayı Perakende Satışları karışık tabloya işaret ederken, Euro Bölgesi’nde açıklanan Ekim ayı TÜFE(Tüketici fiyat endeksi) verisi aylık ve yıllık bazda beklenti düzeyiyle aynı geldi. Ancak 3.çeyrek büyüme rakamının beklentilerin üzerinde gerçekleşmesi Euro tarafında değer artışlarını destekleyen önemli gelişmelerden biriydi. ABD’de açıklanan haftalık işsizlik maaşı başvuruları 235 Bin kişilik beklentinin 14 Bin üzerinde (249 Bin) açıklanırken, devam eden işsizlik hakları ise 1 Milyon 895 Bin’lik beklenti altında 1 Milyon 860 Bin ile 1974 Aralık verisinden bu yana en iyi düzeyde geldi.
Yeni Haftada FOMC Tutanakları Takip Edilecek!
Bu hafta yine bazı önemli veriler takip edilecek. Haftanın ilk gününde yurtiçi taraftan merkezi hükümet borç stoku takip edilecekken, Almanya’dan ise ÜFE(Üretici Fiyat Endeksi) verileri Euro varlıkları için izlenecek. Haftanın devamında da Almanya 3.çeyrek büyüme rakamları da izlenirken, Almanya ve Euro Bölgesi’nden PMI(Satın Alma Müdürleri Endeksi) verileri de takip edilecek. İngiltere’den haftanın en önemli verisi Perşembe günü açıklanacak olan 3.çeyrek GSYİH değişimi(Büyüme/Küçülme) verisi olacak. Yine İngiltere Merkez Bankası’nın enflasyon raporu ve sonbahar duyuruları da Brexit konusu gibi tali gündem maddeleri olarak Sterlin varlıklarında takip edilebilir. ABD tarafında haftanın önemli gelişmesi 31 Ekim-1 Kasım FOMC toplantılarının Çarşamba günü açıklanacak olan toplantı tutanakları olacakken, Ekim ayı ikinci el konut satışları, dayanıklı mal siparişleri ve Michigan tüketici güven endeksleri de izlenecek. Perşembe ve Cuma günkü Şükran günü tatilleri nedeniyle ABD’den bu günde markit PMI’ları haricinde başkaca veri göremeyeceğiz.
Veri ve Haber akışı bakımından yoğun geçen geçtiğimiz haftanın kazananı Almanya’dan gelen 3.çeyrek GSYİH (Gayri Safi Yurtiçi Hasıla), Zew Ekonomik Hissiyatı verilerinin beklentinin üzerine çıkması ile birlikte güçlenen Euro oldu. ABD tarafına baktığımızda ÜFE ve TÜFE rakamlarının iyi gelmesi, FED üyelerinin faiz artırımı ile ilgili pozitif düşünceleri olmasına rağmen, ABD vergi reformunun senato oylamasına dair kaygıların Dolar tarafını baskıladığı görüldü. Hatırlayacağımız gibi ABD vergi reformunun Temsilciler Meclisi’nden geçmesine rağmen iktidar partisinden 13 üyenin hayır oyu vermesi ile ayın son haftasına yetişmesi beklenen Senato oylamasında belirsizlik artmıştı. Merkez Bankası Başkanlarının da konuştuğu haftada; FED Başkanı Janet Yellen, ABD Merkez Bankası yetkilerinin kamuya yaptığı açıklamalarının kafa karıştırabileceğini, ancak farklı görüşlerin FOMC’nin güçlü taraflarından olduğunu, FED’in bilanço azaltımında piyasaları yönlendirmekte başarılı olduğuna değinmişti. Mario Draghi ise enflasyon seviyesinin henüz istedikleri seviyeye gelmediğini belirtmişti. Söylemlerinin devamında ise geçen aylarda para politikasıyla ile ilgili aldıkları kararların, Euro Bölgesi ekonomisine yönelik artan bir güvence olduğunu ve enflasyonu hedefledikleri noktaya getirmek için hızlı hareket etmeden sabırlı bir şekilde ilerlemek zorunda olduklarını söylemişti. Öte yandan haftanın sonuna doğru Almanya’da devam eden koalisyon görüşmelerinde Jamaika ittifakı(Hristiyan Birlik-Liberal Parti-Yeşiller Partisi) konusunda ilerleme sağlanmış ancak Pazar günü akşam saatlerinde Alman basın-yayın kuruluşları, görüşmelerin olumsuz sonuçlandığını açıkladı. Bu hafta bu konuyla alakalı gelişmeler takip edilecek. Zira koalisyon kurulamaması sonrası gelebilecek erken seçim ile paritede hareketlilik olabilir. Diğer taraftan ise vergi reformu ile ilgili gelebilecek haberler takip edilecek. Haftanın diğer önemli ekonomik gelişmeleri de Almanya 3.çeyrek büyüme verisi ve ABD’den gelecek olan FOMC tutanakları ve dayanıklı mal siparişleri olacak. Teknik olarak baktığımızda 1.1870 seviyesinin önemli bir direnç olduğunu, aşılması durumunda oluşabilecek alım yönlü işlemlerin devamında 1.1940 ve 1.1985 gibi seviyelerin izlenebileceğini belirtelim. Aşağı yönlü işlemlerde ise 1.1730 altı kalıcılıkta 1.1685 ve 1.1655 destekleri önemli olacaktır.
Geçtiğimiz hafta IMF(Uluslararası Para Fonu) tarafından açıklanan Bölgesel Ekonomik Görünüm Raporunda Türkiye’nin 2018 büyüme tahmini yüzde 3.5 olarak açıklandı. Hatırlanacağı gibi geçtiğimiz ay ki raporda 2017 büyüme tahmini ise yüzde 2.7’den yüzde 5.1’ e yükseltilmişti. Yurtiçi’nde açıklanan TCMB Eylül ayı ödemeler dengesinde “Cari İşlemler hesabı”nın, beklenti üzerinde (4 Milyar 527 Milyon Dolar’lık) açık verdiği belirtildi. Çeyreklik işsizlik oranı Ağustos ayı itibariyle yüzde 10.6 olarak gerçekleşerek, bir önceki veriye(yüzde 10.7) göre gerileme kat etti. IKBY, Irak Federal Yüksek Mahkemesi’nin referandumu yok sayan kararına uyacaklarını açıkladı. Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek: Bazı bankalara yaptırım uygulanacağı yönündeki haberleri yalan olarak nitelendirip, bankacılık sektörünün sağlam olduğunu vurgularken, “ancak, sadece bankacılık sektörüne dayanarak kalkınamayız” dedi. Para politikasındaki sıkılaşmanın önümüzdeki dönemde etkili olmaya başlayacağına dem vuran Şimşek, Türkiye’ye yatırımcı ilgisinin artacağını, işsizliği kalıcı tek haneye çekmek için reform yapmaları gerektiğini ve 2018 ‘in ilk çeyreğinde çok kapsamlı bir reform paketiyle iş ortamını iyileştirecek önemli adımlar atacaklarını da sözlerine ekledi. Cumhurbaşkanı Başdanışmanlarından Cemil Ertem ve Bülent Gedikli benzer açıklamalarla: makro verilere bakıldığında kur seviyesinin oldukça abartılı ve spekülatif olduğunu, buradan bir geri çekilme olacağını düşündüklerini belirttiler. Haftanın son gününe ise Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamaları damga vurdu. Merkez Bankası’nı hedef alan Erdoğan, yılsonu hedeflerini sürekli revize etmesini de eleştirdiği bankanın, bağımsız olmasından kaynaklı olarak sorunlar yaşandığını dile getirdi. Erdoğan, faiz lobisinin devrede olduğunu ve yüksek faizler nedeniyle enflasyonun da kontrolden çıktığını söyledi. Dövizdeki şişkinliğin kısa sürede ortadan kalkacağını ve kurun tekrar kendi seyrine döneceğini de belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, devlet bankalarından başlayarak, tutuculuğu ortadan kaldıracak adımlar atacaklarının da sinyallerini verdi. Ayrıca 2018 için ise “mali disiplini elden bırakmadan, ekonomiyi sıkmadan, daraltmadan, yatırımcıya nefes aldıracak bir orta yolu bulmak durumundayız” dedi. Yurtiçindeki haber ve veri akışlarının daha çok fiyatlandığı haftada ABD tarafından da vergi reformuna dair gelişmelerin kısmen fiyatlarda etkisi olduğunu gördük. Bu hafta takip edilecek ekonomik gelişmelerden Çarşamba günkü dayanıklı mal siparişleri ve FOMC tutanakları önemli olacak. Ayrıca yurtiçi tarafta TCMB’nin başlatacağı TL uzlaşmalı vadeli döviz satım ihaleleri ve sistematik risk unsurlarına dair gelişmeler de fiyatlamalar açısından izlenmeli. Teknik olarak bir süredir kapanışlar 3.8210-3.9000 aralığında gerçekleşmekte. Dolayısıyla bu seviyelerin kırılması halinde, ancak netleşme görmek mümkün olabilir. Önemli ara seviyeler ise yukarı tarafta 3.8830, aşağı tarafta 3.8480 olarak karşımıza çıkmakta.
Dışişleri Bakanı Boris Johnson ve Çevre Bakanı Michael Gove’ un, İngiltere Başbakanı Theresa May’e yazdıkları mektup geçen haftanın önemli gündem maddelerinden biriydi. Mektupta May’in Brexit konusunda İngiltere’nin elini zayıflattığını ve İngiltere’yi bu müzakerelerde geriye düşürdüğü şeklinde eleştiriler yazıyordu. May’in Muhafazakar Partisinden 40 milletvekilinin Başbakana karşı güvensizlik mektubu imzalaması için anlaştıkları haberleri geçen haftanın başında Sterlini sert bir şekilde düşürdü. Ancak Amerika Birleşik Devletlerİ’nin vergi reformu görüşmelerinden çıkan anlaşmazlık haberleri sonrası doğan belirsizliğin Dolar’ı baskılamaya devam etmesi, Sterlin’in bu negatif haberlere rağmen haftayı Dolar karşısında üstünlükle kapamasını sağladı. Diğer bir taraftan gelen haberlere göre Theresa May’in, Brexit ticaret görüşmelerinin başlaması için İngiltere’nin Avrupa Birliği’ne ödemesi gereken ayrılma tazminatını 18 Milyar Sterlin’den 20 milyar Sterlin’e çıkaracağı söylentileri, aralarında ki tazminat sorununu çözecek olsa da özellikle İrlanda konusunda anlaşmazlıkların olduğuna dair çıkan haberlerin sürecin biraz daha uzayabileceği şeklinde algı buldu. Geçtiğimiz hafta İngiltere’den gelen ÜFE ve TÜFE verileri bekleneni karşılayamazken, işsizlik hakları başvuruları 2016 Aralık’tan bu yana en iyi seviyede geldi. Bu haftaya bakacak olursak; İngiltere tarafından gelecek olan 3.çeyrek GSYİH değişimi(büyüme/küçülme), sonbahar tahminleri ve BOE enflasyon raporu önemle takip edilecek. ABD tarafından ise çekirdek dayanıklı mal siparişleri ve mevcut ev satışları verilerinin yanı sıra haber akışı bakımından FED Başkanı Janet Yellen’ın konuşması ve FOMC Toplantı Tutanaklarının açıklanması kurdaki volatiliteyi arttırabilir. Teknik olarak baktığımızda 1.3340 seviyesi önemli bir direnç olup, kırılması halinde 1.3375 ve 1.3465 seviyeleri takip edilebilir. Olası tepki satışlarında ise 1.3135 ve 1.3055 seviyeleri önemli destekler olarak izlenebilir.
BRENT
Geçtiğimiz hafta Avrupa Konseyi’nden gelen yazılı bildiride Venezuela’ya yönelik bir takım yaptırımların devreye sokulacağı belirtildi. Venezuela’ya diğer kötü haberler de uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları S&P ve Fitch’den geldi. Hafta başında S&P, ülkeyi temerrüt pozisyonuna düşürürken, hemen ertesinde ise Fitch, ülkeyi “Sınırlı Temerrüt”e düşürdüğünü açıkladı. Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro, geçen hafta yaptığı açıklamalarda Çin ve Rusya ile müzakere halinde olduklarını söylemişti. Hafta içinde Venezuela Maliye Bakanı görüşmelerde bulunmak için Moskova’ya gitti ve akabinde yapılan açıklamada borç yapılandırılması konusunda tarafların anlaştığı bildirildi. Çin’den gelen açıklamada ise Venezuela ile işbirliğinin devam edileceği vurgulandı. Toplamda yaklaşık olarak 150 Milyar Dolar borcu olan Venezuela’nın; hali hazırda Çin’e 28 milyar Dolar, Rusya’ya ise 8 milyar USD borcu bulunmakta. Birleşik Arap Emirlikleri Enerji Bakanı Suhail Al-Mazrouei, 30 Kasım’da yapacakları toplantıda global arz kesintisi anlaşmasının uzatılması kararının verilmesini beklediğini söyledi. OPEC Genel Sekreteri Mohammad Sanusi Barkindo ise global ticari petrol stoklarının Eylül ayında 3 Milyon varilin altına indiğini belirtti. Irak Petrol Bakanı Jabar Al-Luaibi de Kerkük’teki petrol sahalarından gerçekleşen üretimin 1 Milyon varile yükseltilmesinin planlandığına değindi. IEA(Uluslararası Enerji Ajansı)’ndan yapılan açıklamada: büyüme öngörüleri 2017 için 1 Milyon 500 Bin varil, 2018 için 1 Milyon 300 Bin varil olarak tahmin edildi. Kurumdan yapılan diğer açıklamada ABD petrol üretiminin 2025 yılına kadar tarihte benzeri olmayan bir oranda artacağı bildirildi. Bu durum; en son 1953 yılında petrol ihracatı, ithalatından daha fazla olan ve o zamandan bu yana kadar sadece 2015 yılında üreticilere ihracat izni verilen ülkede, yeniden net bir petrol ihracatçısı olma ihtimalini akıllara getirdi. Rusya Enerji Bakanlığı’ndan gelen açıklamada, “yerel petrol üreticileri global anlaşmanın petrol üretimini azaltmasına yönelik taahhütlerini teyit etti” denirken, duruma göre yerel üreticilerle müzakerelerin devam edeceğinin altı çizildi. Amerikan Petrol Enstitüsü(API) stokları 2 Milyon 200 Bin varillik azalma beklentisine karşın 6 Milyon 513 Bin artış ile son 36 ayın en yükseğinde gelirken, EIA(Enerji Bilgi İdaresi) haftalık ham petrol stokları da 2 Milyon 200 Bin varil azalma beklentisine karşın 1 Milyon 854 Bin varil artış gösterdi. Cushing Oklahama stoklarında ise 1 Milyon 504 Bin varillik azalma ile son 16 haftanın en yüksek daralması görüldü. Azerbaycan Enerji Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada 10 aylık(2017 Ocak-Ekim) petrol üretiminin 237 Milyon varil düzeyinde olduğu kaydedildi. Uluslararası yatırım bankalarından Barclays projeksiyonlarını açıklarken, 2017 sonu için 60 Dolar, 2018 sonu için ise 53 Dolar’lık hedefler belirtildi. ABD’nin Güney Dakota bölgesinden geçen Kesytone boru hattından 5 Bin varil’lik bir sızıntı olduğu açıklandı. Çin stokları 1 yıl aradan sonra azalma gösterdi. Ekim ayında bir önceki sene verisine göre yüzde 13.1’lik azalışla, günlük 7 Milyon 340 Bin varil düzeyine gerileyen ithalat ise, Eylül ayında 11 Milyon 6 Bin varil/gün ile bir yıl öncesine göre yüzde 4.5 artış göstermişti. Hali hazırda Çin halen Dünya’nın en büyük petrol ithalatçısı olmayı sürdürüyor. Suudi Arabistan Enerji Bakanı El-Falih, piyasada ani fiyat hareketleri istemediklerini dile getirirken, Ekvador Petrol Bakanı Carlos Perez ise OPEC kararlarını takip edeceklerini söyledi. Hatırlanacağı gibi daha önce Ekvador, OPEC önderliğinde başlatılan arz kısıntısından muafiyet istemişti. Geçtiğimiz haftanın son verilerinden Baker Hudges sondaj kule sayılarında değişim gözlemlenmezken, CFTC raporları ise 596 Bin 500 net alım pozisyonuna işaret etti. 13-17 Kasım tarihlerini kapsayan veri böylece, istatistik tutulmaya başlanan 1995 yılından bu yana en yüksek seviyeye ulaşmış oldu. Bu hafta yine ekonomik verileri ve haber akışlarını emtia için takip edeceğiz. Özellikle 30 Kasım’daki toplantıya dair açıklamalar ön plana çıkmaya başlayabilir. Teknik olarak bakacak olursak yükselişlerin devamı için ilk etapta 63.25 direnç seviyesinin geçilmesi gerekmekte. Bu durumda 63.90 ve 64.60 dirençleri takip edilebilir. 62.05 altında ise 61.25 desteği önemli olup, bu seviyenin kırılması geri çekilmelerin devamına neden olabilir.
ONS ALTIN
Geçtiğimiz hafta Ons tarafında iki önemli gelişme fiyatlar üzerinde daha etkili oldu. ABD’de yeni vergi reformunun Temsilciler Meclisi’nden geçtiğini gördük. Ancak Cumhuriyetçi Parti’den oylamada 13 hayır oyu verilmiş olması, bıçak sırtı durumun olduğu Senato’da işlerin zorlaşacağı şeklinde algıya neden oldu. Bilindiği gibi 435 üyeli Temsilciler Meclisi’nde yasanın geçmesi için 218 oy yeterliydi ve Cumhuriyetçiler sahip oldukları 240 sandalye ile bunu sağlayabilecek güçteydi. Ancak 100 üyeli Senato’da Cumhuriyetçi üyelerin sayısı 52 ve daha önce Cumhuriyetçi senatörlerden Rohn Johnson, pakete hayır oyu vereceğini açıklamıştı. ABD piyasalarında bu vergi reformu belirsizliğinin yaratmış olduğu satış baskı Altın tarafında yükselişe neden olurken, fiyatlamalara etki eden diğer önemli gelişme ise Afrika’nın Güney’indeki Zimbabwe’de yapılan askeri darbeydi. Km2 başına 6 kg altın çıktığı tahmin edilen Zimbabwe, bu bağlamda en verimli altın madenlerinin olduğu ülke olarak bilinmekte. ABD Adalet Bakanı Jeff Sessions’ın, Senato Adalet Komisyonu’nda ABD seçimlerinde hile karıştırılmasıyla alakalı verdiği ifadeler de Altın tarafında yankı buldu. Sessions’un ay sonunda da(30 Kasım) Temsilciler Meclisi İstihbarat Komitesi’nde ifade verecek olması bu konunun zaman zaman gündeme gelebileceğini göstermekte. Kuzey Kore – ABD arasındaki gerilimler Trump’ın Asya gezisi sırasında da artmış ancak bu durumun piyasa tarafından hissizleştiği ve gelen söylemlerin fiyatlamalarda etkili olmadığı görülmüştü. Geçtiğimiz hafta başına 2.40 seviyelerinde başlayan ABD 10 yıllık faizleri gelen haberlerden etkilendi ve haftayı yüzde 2.5’luk bir düşüşle kapattı. Bu hafta ABD tarafında dayanıklı mal siparişleri, işsizlik maaşı başvuruları ve Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksleri takip edilecekken, 31 Ekim-1 Kasım tarihlerinde yapılan FOMC toplantılarının tutanakları ve vergi reformuyla ilgili haberler yine fiyatlamalar açısından izlenebilir. Teknik olarak baktığımızda 8 Eylül’den itibaren oluşan düşen kanal Cuma günü itibariyle kırıldı. Ancak yükselişlerin devamlılığı için öncelikle 1289 seviyesi üzerinde kalıcılığın sağlanması ve sonrasında 1297 ve 1305 dirençlerinin geçilebilmesi olumlu olacaktır. Aksi takdirde 1289 seviyesi altına geri çekilmelerde 1283 ve 1277 destekleri izlenebileceği gibi, emtiadaki yükseliş isteğinde de bozulmalara neden olabilir.
