Almanya’da Koalisyon, ABD’de Soruşturmalar ve Veriler!
Geçtiğimiz hafta boyunca birkaç tane haber başlığı ön plandaydı. Hatırlanacağı gibi 24 Eylül’deki Almanya seçimlerinden koalisyon sonucu çıkması belirsizliğe neden olmuştu. Akabinde Jamaika Koalisyonu diye adlandırılan Hristiyan Birlik Bloku(CDU/CSU), Yeşiller Partisi ve Hür Demokrat Parti (Liberaller) arasında geçtiğimiz ay ortalarında yapılan görüşmeler de sonuçsuz kalınca, erken seçim senaryosu konuşulmaya başlanmıştı. Ancak Meclis Başkanı Wolfgang Schaeuble ve Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier ‘in gayretleri ile eski koalisyon ortaklarından Sosyal Demokrat Parti(SPD)’nin görüşmelere ikna edildiğini görmüştük. Geçtiğimiz hafta Perşembe akşamı taraflar(SPD ve CDU/CSU bloğu) arasında ilk yakın temas sağlandı. Fakat, ertesi gün de bir araya gelen taraflardan görüşmeler sonunda herhangi bir açıklama yapılmadı. Gelen haberler SPD Başkanı Martin Schulz’un, kendi partisinin üyelerine danışacağı ve sonucun buna göre belli olacağı yönünde. Eğer SPD tarafı koalisyon kurmayı kabul edecek olursa yaklaşık 2.5 aydır devam eden sorun çözülecek. Aksi takdirde yeni bir belirsizlik ortamına girilmesi ile Euro üzerinde bir baskı oluşması gündeme gelebilir. Öte yandan ABD tarafında ise Senato tarafında oylaması yapılacak ABD yeni vergi reform taslağına dair gelişmeler takip edildi. Salı akşamı ABD Senatosu Bütçe Komitesi, Cumhuriyetçilerin hazırladığı bu vergi tasarısını(Vergi İndirimleri ve İstihdam Yasası) 11’e karşı 12 oyla kabul ederek oylanmak üzere Senato genel kuruluna gönderdi. Daha önce tasarıya muhalefet edeceğini açıklayan Cumhuriyetçi üyelerden Wisconsin Senatörü Ron Johnson ve Tenesse Senatörü Bob Corker’ın pakete destek vermesi umutların taze tutulmasına olanak sağlarken, yine muhalif Cumhuriyetçilerden; Arizona Senatörü John Mccain de Senato oylamasında destek vereceğini açıkladı. Haftanın son işlem gününe gelindiğinde Senato’da yoğun tartışmalarla Cumartesi gece yarısına sarkan tasarı, yapılan oylama ile 49’a karşı 51 oy ile kabul edildi. Bütçe Komisyonu’nda evet oyu veren Cumhuriyetçi Tenesse Senatörü Bob Corker’ın burada muhalefet etmesi ise dikkat çekiciydi. Şimdi “Vergi İndirimleri ve İstihdam Yasası” olarak adlandırılan düzenlemenin yasalaşması için; Kongre altındaki her iki meclisteki(Temsilciler Meclisi ve Senato) Cumhuriyetçiler’in bir araya gelerek paketler arasındaki farkları traşlaması gerekecek. Bu konuda hiç kuşkusuz bir sürpriz yaşanması beklenmiyor. Senatodaki bu kritik oylama öncesinde ise ABD’de yine hareketli saatler yaşandı. Cuma günü akşam saatlerinde Başkan Donald Trump’ın eski ulusal güvenlik danışmanı Michael Flynn, FBI’ya Rusya bağlantılarıyla alâkalı olarak yanlış beyanat vermekten dolayı federal savcıya ifade verdi. Flynn, suçunu itiraf ederken, savcılıkla iş birliği yapıp Trump’a karşı ifade vermeyi de kabul etti. Bu haberler sonrası Dolar endeksinde düşüş gözlemlendi. İngiltere tarafında ise geçtiğimiz hafta Başbakan Therasa May’in, Avrupa Komisyonu Başkanı Jean Claude Juncker ile Brexit için ödenecek tazminat konusunda prensip anlaşmasına vardığına dair haberler gündemdeydi. Yine benzer spekülasyonlar İrlanda konusunda da yaşandı. OPEC önderliğinde Perşembe günü yapılan toplantıdan ise beklendiği gibi uzlaşı kararı çıktı. Geçtiğimiz haftanın ekonomik verilerden ABD 3.çeyrek büyüme rakamları; dönemlik bazda beklenti altında kalırken, senelik gerçekleşme ise yılın en yükseğindeydi. Euro Bölgesi Kasım ayı öncü TÜFE rakamları ise Almanya’da görülen kısmi TÜFE artışına rağmen kötü gelerek ECB politikalarının sorgulanmasına neden oldu.
Bu haftanın önemli veri akışları; Yurtiçi’nde Enflasyon rakamları, Euro Bölgesi 3.Çeyrek Büyüme oranları ve ABD’de paket halinde açıklanan istihdam, kazanç ve işsizlik verileri(Tarım Dışı İstihdam, Ortalama Saatlik Kazançlar ve İşsizlik Oranı) olacak. Haber akışları olarak da yine ABD’de Türkiye ile ilgili devam eden dava süreçleri, ABD’de Başkan Trump’ın eski ekibine yönelik soruşturmalar, Almanya’da koalisyon görüşmeleri ve İngiltere’de Brexit konusu olacak.
Almanya koalisyon görüşmeleriyle alâkalı olarak piyasada olumlu sonuçlar beklense de geçen hafta paritenin değer kaybı yaşadığı görüldü. Hafta içinde gelen verilere baktığımızda Euro Bölgesi ve Almanya datalarının kısmen daha önce gösterdiği performansları veremediği görülüyor ancak Almanya İşsizlik Oranı, 1990 yılında iki Almanya’nın birleşmesinden bu yana en iyi veri olarak devam etti. Genel olarak iyi verilerin geldiği ABD tarafında ise ABD yeni konut satışları son 10 yılın en iyi rakamları olarak açıklandı. Avrupa Merkez Bankası (ECB) Finansal İstikrar Raporu’ nda; büyümenin finansal istikrarı desteklediği, ancak piyasaların ani fiyat hareketlerine karşı korumasız olduğu belirtildi. Bu konuyla alakalı Almanya Merkez Bankası Bundesbank’tan da açıklama geldi. Bundesbank; düşük faizlerin, güçlü bir büyüme dikkate alındığında piyasalarda beklenmedik gelişmelere karşı kırılganlığa yol açabileceğini söyledi. Raporun devamında ise AB’ye bağlı bazı ülkelerde yüksek özel sektör ve kamu borcu yüklerinin borç sürdürülebilirliğine ilişkin endişe yaratabileceği, ayrıca Euro Bölgesi’nde sistemik stres göstergelerinin de son 6 aydır gelen düşük seviyeleri koruduğu belirtildi. Diğer bir taraftan gündemin en önemli gündem maddelerinden olan Koalisyon görüşmeleri Cumhurbaşkanı Steinmeier’in devreye girmesiyle son sürat devam etti. CDU/CSU ve SPD başkanları bu hafta Cumhurbaşkanı liderliğinde 2 gün üst üste görüşmeler gerçekleştirdi. Görüşmeler sonrası herhangi bir açıklama yapılmazken yapılan spekülasyonlar iki taraf arasında müzakerelere başlanacağı yönde oldu. Bu hafta bu konuda yapılacak açıklamalar çok önem arz etmekte. Olumsuz sonuç çıkması halinde iki senaryo kalıyor; ya azınlık hükümeti kurulacak, ya da erken seçime gidilecek. ABD tarafında ise; vergi reformu belirsizliği günler sonunda senatodan yüzde 51 oyla geçerek son bulurken, ABD Başkanı Donald Trump’ın Eski Güvenlik Danışmanı Michael Flynn’in, Rusya soruşturmasında Trump’ın aleyhine tanıklık etmesi ve suçlarını kabul etmesi gündeme bomba gibi düştü. Bu hafta ise veri akışı bakımından yoğun geçecek. Almanya koalisyon haberleri ve Rusya soruşturmasıyla ilgili gelebilecek haberler parite volatilitesi açısından büyük önem taşıyor. Yine ABD tarafından Cuma günü açıklanacak olan Tarım Dışı İstihdam Değişikliği, Ortalama Saatlik Kazançlar ve İşsizlik Oranı verileri de ekonomik gerçekleşmeler açısında dikkatle takip edilecek. Teknik olarak bakacak olursak 1.1835 seviyesi yükselen kanal alt bantına denk gelmesinden ötürü önem arz etmekte. Kırılacak olursa parite tarafında satış baskısı oluşabilir. Bu durumda izlenebilecek önemli destekler 1.1775, 1.1710 ve 1.1655 seviyelerinde bulunmakta. Yukarı yönlü ataklarda ise 1.1870, 1.1910 ve 1.1985 dirençlerini takip edebiliriz.
Geçtiğimiz hafta başında ikili temaslar ve ekonomik işbirliği anlaşmaları yapmak için gittiği İngiltere’de açıklamalarda bulunan Başbakan Yıldırım, Türkiye ekonomisinin bu yıl yüzde 6 ile yüzde 7 aralığında büyümesini beklediğini dile getirirken, akabinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan da yüzde 7’lik büyüme öngörüsü geldiği takip edildi. Hafta boyunca ABD’de devam eden davalara ilişkin haber akışları ve açıklamaları da izledik. Başbakan Yardımcısı ve Hükümet Sözcüsü Bekir Bozdağ, dava sürecini Türkiye’ye kurulan bir kumpas olarak nitelendirirken, Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek de yaptığı açıklamalarda dava sürecinden Bankaların etkilenmemesi için her türlü tedbirlerin alınacağını: “bankacılık sektörünün arkasındayız” vurgusu ile dile getirdi. Hazine Müsteşarlığı’ndan yapılan açıklamada Japon Yeni piyasasında tahvil ihracı olanaklarını araştırmak için üç Japon menşeli kuruma yetki verildiği bildirildi. TCMB tarafından açıklanan Finansal İstikrar Raporu’nda, güçlü büyümenin etkisiyle yılın ikinci çeyreğinden itibaren firma kârlılıklarının arttığına vurgu yapılırken, “hane halkı finansal kaldıraç oranındaki olumlu görünüm korunmaktadır” denildi. Kredi büyümesinin, ağırlıklı olarak çekirdek yükümlülüklerle fonlandığının da belirtildiği raporda; küresel ekonomideki toparlanmanın devam etmesi ve 2017 yılında uygulanan tedbir ve teşviklerin de etkisiyle iktisadi faaliyetin güçlü seyrini sürdürdüğünün altı çizildi. Uluslararası Kredi Derecelendirme Kuruluşu S&P’den (Standard And Poor’s) gelen açıklamada ise: “Zayıf Türk Lirası’nın yüksek enflasyonu beslemeye devam etmesinden dolayı endişe duymayı sürdürüyoruz, ısrarcı şekilde yüksek enflasyon ve Merkez Bankası’nın yetersiz yanıtı Türkiye’nin kredi notu için yakın bir endişe olur” denildi. Yurtiçinde TÜİK tarafından gelen veri paketinde ise Ekim ayı ihracatının 13 Milyar 942 Milyon Dolar, ithalatının ise 21 Milyar 267 Milyon Dolar olduğu açıklandı. Buna göre ilgili dönemin Dış Ticaret Açığı’nın bir önceki senenin aynı dönemine göre yüzde 73.9 oranında artışla 7 Milyar 324 Milyon Dolar olduğu belirtildi. Türkiye İstatistik Kurumu (Tüik) tarafından açıklanan Kasım ayı ekonomik güven endeksi 97.9 düzeyinde gelirken, bir önceki aya göre yüzde 3.4 oranında gerileme olduğu görüldü. Uluslararası yatırım kuruluşlarından Goldman Sachs’tan gelen açıklamada 2017 yılı Türkiye büyüme tahmini yüzde 6 olarak belirtilirken, 2018 yılı için ise öngörülen oranın yüzde 3.5’ta kaldığı görüldü. OECD, Türkiye’nin büyüme tahminlerini 2017 yılı için yüzde 6.1’e, 2018 için ise yüzde 4.9’a yükseltti. Kurumun önceki tahminleri 2017 için yüzde 3.4, 2018 için ise yüzde 3.5 düzeyindeydi. Ayrıca TÜFE ve işsizlik gibi önemli datalara dair beklentiler ise olumsuz yönde revize edildi. Kurum büyüme revizyonlarına gerekçe olarak ihracat ve Kredi Garanti Fonu etkisini gösterdi. Öte yandan 5 Aralık’taki AB Maliye Bakanları toplantısında açıklanacak olan vergi cennetleri kara listesine, Türkiye’nin eklenebileceği geçtiğimiz hafta belirtilmişti. Ancak 24 Kasım’da Türkiye tarafından gönderilen vergi taahhüdü mektubunun kabul edildiği ve listede Türkiye’nin yer almayacağı belirtildi. Bu hafta Türkiye’den Kasım ayı Enflasyon verileri dikkatle takip edilecek. Ekim ayı Sanayi Üretimi ve Kasım ayı Hazine Nakit Dengesi verileri ise ikincil derecede izlenecektir. ABD tarafından ise Tarım Dışı İstihdam Değişikliği, Ortalama Saatlik Kazançlar ve İşsizlik Oranı gibi oldukça önemli veriler gelecek. Yine ABD’den Türkiye ile ilgili dava süreçleri ve Başkan Trump’ın eski ekibine yönelik soruşturmalara ilişkin gelişmeler fiyatlamalar açısından önemsenecek konular olarak ön planda olacak. Teknik olarak kur tarafında yukarıda 3.9540, aşağıda ise 3.9000 seviyelerini izlemeye devam edeceğiz. 3.9000 altından kalıcılıklar TL lehine işlemlerin ağırlık kazanmasına neden olabilecekken, 3.9540 üzeri kalıcılıklar ise yeni rekorların önünü açabilir.
Brexit ile alâkalı olarak geçtiğimiz hafta gelen olumlu haber akışlarıyla Sterlin’in, üst üste dördüncü haftasında da Dolar karşısında kazançla kapadığını gördük. Geçen hafta açıklanan İngiltere Merkez Bankası (BOE) Finansal Kararlılık Raporu’nda, Brexit sonrası risklerden korunmak için bankaların mevduatlarında ekstra 6 Milyar Sterlin tutmaları gerektiği açıklandı. Ayrıca bu gerekliliğin Avrupa Birliği tarafında türev ve sigorta piyasalarında yaşanabilecek olası bir krizden kaçınmak amacıyla olduğunu belirtti. Rapor sonrası açıklamalarda bulunan İngiltere Merkez Bankası Başkanı Mark Carney, İngiliz bankacılık sisteminin, düzensiz bir Brexit'in yaşanması halinde reel ekonomiyi desteklemeye devam etmesi gerektiğini söyledi. Ayrıca İngiltere'de bazı varlıklar üzerinde risk priminin arttığına dair bazı kanıtların olduğunu, ancak İngiltere'nin uzun vadeli devlet tahvilleri üzerinde risk primi artışına dair bir kanıt görmediklerini belirtti. Öte yandan hafta içinde Brexit ile ilgili ortaya çıkan haberler gündeme bomba gibi düştü. Avrupa Birliği Komisyon Başkanı Jean Claude Juncker ile İngiltere Başbakanı Theresa May’in, ödenecek tazminat konusunda prensip anlaşmasına vardığına dair spekülasyonlar ortaya atıldı. Ayrıca İngiltere’nin Kuzey İrlanda sınırı konusunda AB ile anlaşmaya yakın olduğu ve Brüksel ile 2 yıllık Brexit geçiş dönemi anlaşmasının imzalanmasının yolunu açacağına dair gelen haberler bu ay gerçekleşecek olan AB liderler zirvesini daha önemli hale getirdi. Diğer bir taraftan bazı üst düzey yetkililer Brexit ile ilgili açıklamalarda bulundu. İrlanda Dışişleri Bakanı, Brexit faturasıyla birlikte vatandaşlık hakları konusunun da haftaya(bu hafta) çözülmesini beklendiği buna rağmen henüz Brexit görüşmelerinde ikinci aşamaya geçilmediğini iletti. İngiltere Başbakanlık Sözcüsü ise İrlanda sınırı konusundaki görüşmelerin Aralık ayı AB zirvesine kadar süreceğini ve İngiltere’nin bir bütün halinde Gümrük Birliği’nden ayrılacağını belirtti. ABD tarafına baktığımızda FOMC yetkilerinden kademeli faiz artırımı ile ilgili olumlu açıklamalar yapıldı. Hafta kapanışı sonrası ise uzun süre gündemi meşgul eden vergi reformu tasarısı senato tarafından uzlaşma yoluyla geçti. Diğer bir önemli olay ise Trump'ın Eski Danışmanı Michael Flynn, seçim sonuçlarına Rusya müdahalesi kapsamında yapılan soruşturmalar sonras; suçlamaları kabul edip, Ruslarla temas kurmasını Trump’ın istediğini söyledi. Gelen bu manşet haberler sonrası ilerleyen günlerde bu soruşturmadan gelecek haberler parite açısından önem arz etmekte. Ayrıca hafta içerisinde başta ABD iş verileri(tarım dışı istihdam, ortalama saatlik kazançlar ve işsizlik oranı) olmak üzere her iki ekonomiden gelecek datalar da takip edilmeli. Teknik olarak haftalık bazda 1.3585- 1.3615 direnç bantı yükselişlerin devamlılığı anlamında kritik olacak. Bu bölgenin geçilmesi yukarı yönlü hareketleri devam ettirebilir. Ancak 1.3585 aşağısında kalıcılıkta görülebilecek geri çekilmelerde ise izlenebilecek önemli destekler 1.3465, 1.3375 ve 1.3295 seviyelerinde bulunmakta.
BRENT PETROL
Emtiada geçtiğimiz haftanın gündemi OPEC önderliğinde Perşembe günü yapılan toplantıydı. Viyana’da yapılan toplantıdan 2018 yılı sonuna kadar arz kısıntısının uzatılması konusunda uzlaşma çıkarken, toplantı öncesinde yapılan açıklamalardaki genel konsensüs; kısıntı anlaşmasının sonlandırılması için de net bir tarih verilemeyeceği yönündeydi. Bu konuda Kuveyt Petrol Bakanı: “Üretim kesintisinden çıkış stratejisi hakkında konuşmak için erken” derken, Suudi Arabistan Enerji Bakanı: önümüzdeki birkaç çeyrekte anlaşmadan çıkış beklemediğini belirtti. Suudi Bakan Al Falih ayrıca, global ekonomide toparlanma kaynaklı sağlıklı talep gözlemlendiğini ve petrol stoklarının 2018’in 2.çeyreğinde düşeceğini de dile getirdi. Sözlerinin devamında ise bu talebi karşılamaya hazır olmak istiyoruz, 2018 Haziran ayında neler olduğuna bakacağız diyen Al Falih, kesintiyi daha fazla derinleştirme ihtiyacı olmadığını düşündüğünü de söyledi. Birleşik Arap Emirlikleri Petrol Bakanı: hedeflerinin fiyattan daha çok piyasa istikrarı olduğuna değinirken, Irak Petrol Bakanı’ndan gelen açıklama: dokuz yeni petrol sahası için müzakereler yürütüldüğü ve yılsonunda ülke üretiminde 5 Milyon varil/gün düzeyine ulaşmanın hedeflendiği şeklindeydi. Bölgede en çok merak edilen ülkelerden İran’ın Petrol Bakanı ise Kasım ortasından itibaren Rusya’ya petrol teslimatına başladıklarına atıfta bulunarak Brent Petrol için varil başına 60 Dolar’lık bir fiyatın iyi olduğunu savundu. Rusya Enerji Bakanı Novak da: İran’dan yıllık 5 Milyon varil petrol alınmasının planlandığını belirtirken, ödemenin Rusya’dan farklı mal alımlarıyla takas şeklinde olacağını aktardı. Açıklanan verilerinden API(Amerikan Petrol Enstitüsü) stokları; 2 Milyon 500 Bin varillik azalma beklentisine karşın 1 Milyon 821 Bin’lik artış gösterirken, 2 Milyon 301 Bin varillik azalma beklenen EIA(Enerji Bilgi Yönetimi) stoklarında ise, 3 Milyon 429 Bin’lik daralma ile son 6 haftanın en düşük gerçekleşmesi görüldü. Haftanın son işlem günündeki Baker Hudges Sondaj Kule Sayıları 2 adet artışla 749 düzeyine ulaştı ve son 9 haftanın en yüksek rakamına ulaştı. Bu hafta da, her hafta olduğu gibi stok dataları ve kule sayıları gibi verileri takip edeceğiz. Ayrıca hafta içerinde gelebilecek açıklamalar, haber akışları ve uluslararası raporlar da izlenmeli. Teknik olarak yukarı tarafta 63.90 seviyesi üzerinde kalıcılık sağlanabilmesi halinde 64.60 direncinin geçilmesi yani yılın yeni zirveleri gündeme gelebilir. 63.00 Dolar altına geri çekilmelerde ise 62.05 ve 61.25 destekleri; olası trend değişimleri için önemle takip edilmeli.
ONS ALTIN
Değerli metal, piyasadaki risk iştahının artmasıyla önceki hafta başlayan kayıplarına geçtiğimiz hafta da devam etti. Hafta içinde Senato Bankacılık Komitesi’nde Jerome Powell önemli açıklamalarda bulundu. FED’in bağımsızlığına son derece bağlı olduğunu ve ABD Başkanı Donald Trump’ın, bu konuda herhangi bir endişe yaratmadığını söyleyen Powell, Aralık’ta bir faiz artırımı için gerekçelerin oluştuğunu ve daha yüksek faizlerin de yolda olduğunu belirtti. Ayrıca FED üyelerinin de ilerleyen dönemde faizin yükselmesini beklediklerini dile getiren Powell, bilanço küçültme operasyonu konusunda da: toplam büyüklüğün 2,5 - 3 Trilyon Dolar arasına inmesini öngördüklerini ve bilançonun daraltılmasının 3-4 yıl alacağını söyledi. Faiz artırımı konusunda olumlu düşünceler gelirken, mevcut FED Başkanı Janet Yellen da bu konuyla ilgili açıklamalarda bulundu. Yellen: İstihdam piyasasını sürdürmek ve enflasyonu yüzde 2 civarına getirebilmek için kademeli bir faiz artışı olmasını beklediklerini belirtti. Öte yandan gündemin önemli maddelerinden ve emtia fiyatlamalarında hareketlere sahip olan ABD yeni vergi reformu, geçtiğimiz hafta Cumhuriyetçilerin yüzde 51 oyuyla Senato’dan da geçti. Bu haberler ile ABD 10 yıllık tahvil faizleri olumlu tepkiler alsa da, Rusya soruşturması kapsamında ABD Başkanı Trump’ın eski ulusal güvenlik danışmanı Flyn’in tüm suçlamaları kabul etmesi ile gündem başka bir boyuta geçebilecek gibi duruyor. Kuzey Kore’nin geçen hafta içinde ABD’nin başkenti Washington’a ulaşabilecek düzeyde bir balistik füze denemesi yapmış olması iki ülke arasındaki krizi yeniden artırabilecek düzeye getirdi. Yapılan bu deney sonrası Başkan Donald Trump, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile telefonda görüştükten sonra Kuzey Kore’ye daha fazla yaptırım uygulayacaklarını açıkladı. Gerek Rusya soruşturmaları, gerekse Kuzey Kore meselesine dair bu hafta gelebilecek açıklamalar dikkatle takip edilecek. Yine ABD’de açıklanacak olan önemli veriler de emtia fiyatlaması açısından önem arz etmekte. Teknik olarak değerli metal’de bu hafta trend devamlılıkları açısından yukarı tarafta 1297, aşağı tarafta ise 1267 seviyeleri önemli olacak.
