Enerji’de Kartlar Yeniden mi Dağıtılıyor?
Cuma günü ABD Başkanı Trump, bir süredir iptal edeceğini söylediği İran ile yapılan nükleer anlaşmaya dair merak edilen konuşmasını yaptı. Yeni İran stratejisine; İran’ın fanatik bir rejimin kontrolü altında olduğunu ve teröre destek verdiğini belirterek başlayan Başkan Trump, IRGC(İran Devrim Muhafızları)’nı yaptırım listesine aldıklarını, eğer kongre ve müttefikleri ile bir çözüme ulaşamazlarsa 2015 Temmuz ayında imzalanan anlaşmayı sürdürmeyeceklerini açıkladı. Trump’ın konuşması öncesinde basın mensuplarının sorularını yanıtlayan ABD Dışişleri Bakanı Rex Tilerson da anlaşmadan çekilmeyeceklerini, ancak İran’a yaptırımlar uygulayacaklarını söylemişti. Cuma günü öğlen saatlerinde ise İran Parlamento Başkanı yaptığı açıklamalarda ABD’nin anlaşmadan çekilmesi halinde anlaşmanın da fesh olacağını, bu tutumun ise global kaosa yol açabileceğini söylemiş, Rusya’dan arabuluculuk yapmasını talep etmişti. Rusya tarafından gelen açıklamalarda ise eğer ABD, İran nükleer anlaşmasından çekilirse olağanüstü negatif sonuçlar ortaya çıkar denirken, Dünya genelinde öngörülebilirlik atmosferine, güvenliğe ve istikrara zarar verileceği vurgulanmıştı. Ayrıca Kuzey Kore ve Güney Kore’den heyetlerle bir araya geleceklerini de söyleyen Rusya Parlamento Başkanı, heyetler ile Kuzey Kore’nin silah programını ele alacaklarını ve bir uzlaşma için bir araya gelmelerini önereceklerini de dile getirmişti. Şimdi Trump’ın açıklamaları sonrası Dünya’da yeni bir kutuplaşmanın da fitili ateşlenmiş oldu. Şimdiye kadar gelen açıklamalarda Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, İsrail, Yemen gibi ülkelerden ABD’ye destek mesajları gelirken, 2015’de İran ile müzakereleri yöneten 5+1 ülkelerinden İngiltere, Almanya ve Fransa’dan ise Trump’a muhalif açıklamalar gördük. Avrupa Birliği adına konuşan Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, İran’ın nükleer faaliyetlerine ilişkin anlaşmanın tek taraflı olmadığını belirterek, “ABD Başkanı Donald Trump’ın iptal etme yetkisinin bulunmadığını” söyledi. Süreci kısaca hatırlayacak olursak 24 Kasım 2013’te İsviçre’nin Cenevre kentinde İran ile 5+1 ülkeleri arasında geçici bir anlaşmaya imza atılmış, 2014 Şubat ve Temmuz ayları arasında yapılan yedi turlu müzakereler sonucunda taraflar arasında derin farklılıklar olduğu gerekçesiyle süreç dört ay uzatılmıştı. Ağustos ve Kasım ayları arasında yürütülen müzakerelerde ilerlemeler kaydedilmesine rağmen kapsamlı bir çözüme ulaşılamayıp süreç 7 ay daha uzatılmıştı. Taraflar en nihayetinde 2 Nisan 2015 tarihinde İsviçre’nin Lozan kentinde “çerçeve uzlaşma”ya vardıklarını, ve kapsamlı anlaşmanın Haziran ayında imzalanacağını açıklamışlardı. Ancak gecikmeler nedeniyle ancak 14 Temmuz 2015’te anlaşma imzalanabilmişti. Anlaşmaya göre İran gelecek 10 yıl boyunca nükleer AR-GE çalışmalarına devam edebilecek ancak 15 yıl boyunca elindeki uranyumu kritik seviye olan 3.67’nin üzerinde zenginleştiremeyecekti. Ayrıca çalışır durumdaki santrifüjlerini de 10 yıllık süreçte 3’te 2 oranında azaltacak olan İran’ın, anlaşmadan sağlayacağı menfaatler ise BMGK(Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi)’nin uyguladığı ticari yaptırımlar, petrol- doğalgaz şirketlerine, hava taşımacılığı ve merkez bankasına uygulanan yasakların kaldırılmasıydı.
OHAL Yeniden Uzatılacak mı?
Cuma günü açıklama yapan AK Parti Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş 19 Ekim’de sona erecek olan OHAL ile ilgili olarak 16 Ekim Pazartesi günü(Bugün) hem Milli Güvenlik Kurulu(MGK), hem de Bakanlar Kurulu’nun toplanacağına vurgu yapıp, MGK’dan hükümete dönük OHAL’in uzatılmasına ilişkin bir tavsiyenin gelmesi ve hükümetten kendilerine OHAL’in uzatılması için bir tezkerenin gönderilmesi halinde konunun önümüzdeki hafta görüşülmesi gerektiğini vurgulayarak şu ifadeleri kullanmıştı: “Tezkerenin Salı ve ya Çarşamba günü TBMM’ye gelip görüşme ihtimalinin varlığını belirtmek istiyorum”. Hatırlanacağı gibi 15 Temmuz 2016’daki darbe girişiminden 5 gün sonra 20 Temmuz 2016’da tüm yurtta kapsamlı bir OHAL ilan edilmiş, sonrasındaki dönemlerde de bu süreler 3’er ay uzatılmıştı. Bugün gözler MGK ve Bakanlar Kurulu sonrası yapılacak açıklamalarda olacak.
EURUSD
ABD’de Tüfe eylül ayında %0.5 gelirken, yıllık bazda %2.2 geldi. Her ne kadar bu veriler beklentilerin altında olsa da, aylık bazda son 8 ayın en iyi artışı olarak kayıtlara geçti. Chicago Fed Başkanı Charles Evans, Cuma günü, açıklanan enflasyon rakamlarının cesaret verici olmadığını kaydederken, verilerin Fed'in beklentisinin altında olduğunu ifade etti. Öte yandan diğer bir FOMC üyesi James Bullard, bankanın bilanço daraltmasının çok yavaş yapılması gerektiğini savunarak finansal piyasalardaki risklerin an itibariyle olağanüstü yüksek olmadığını belirtti. Avrupa kanadına baktığımızda ise kaynaklar tarafından Avrupa Merkez Bankası’nın tahvil alımlarını önümüzdeki yıl yarıya indireceği ve bu programın minimum 9 ay aktif tutulacağı yönünde iddialar ortaya atıldı. Bugün veri akışı sakin seyrederken Euro Bölgesi Ağustos ayı Ticaret Dengesi ve ABD Eylül ayı Federal Bütçe Dengesi takip edilebilir. Teknik olarak haftanın son iş gününde hafif satıcılı geçiren paritede 1.1800 altında kalıcılık sağlanması aşağı yönlü hareketlerin hız kazanmasına neden olabilir. Bu durumda ilk etapta 1.1760-1.1730 desteklerine kadar geri çekilmeler yaşanabilir. Olası toparlanma hareketinde ise 1.1835-1.1870-1.1935 dirençleri takip edilebilir.
Cuma günü kur tarafında birçok konuyu takip etmiştik. ABD ile devam eden vize krizi konusunda ABD ve Türkiye tarafından gelen açıklamaların yanı sıra Idlip’e silahlı kuvvetlerimizin giriş yaptığı bilgisi TSK tarafından paylaşıldı. Öte yandan hükümet tarafından OHAL’in yeniden uzatılacağına dair sinyal gelirken, Maliye Bakanlığı’ndan ise yabancı şirketlerin vergi kaçırmalarının önüne geçecek düzenlemeler yapılacağı ve Orta Vadeli Program(OVP)’da yüzde 40 olacağı belirtilen Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi’nin yüzde 25’e çekileceği yönünde bilgilendirme yapıldı. ABD'de açıklanan Eylül ayı TÜFE rakamları ise beklentilerin altında kaldı. Aylık veri yüzde 0.6'lık beklenti altında yüzde 0.5 düzeyinde gelirken, yıllık bazda da yüzde 2.3'lük beklenti altında yüzde 2.2'lik gerçekleşme vardı. Oynaklığı yüksek olan gıda ve enerji fiyatlarının dahil edilmediği çekirdek verilerde aylık bazda yüzde 0.1, yıllık bazda ise yüzde 1.7'lik gerçekleşmeler görüldü. Bu verilerin beklentileri ise sırasıyla yüzde 0.2 ve yüzde 1.8 düzeyindeydi. Yine Cuma günü açıklanan önemli verilerden Eylül ayı perakende satışları %1.7’lik artış beklentisinin altında gelmesine rağmen 2010 Nisan’dan bu yana en yüksek seviyesinde gerçekleşmiş oldu. Yıllık veride yüzde 4.4’lük artış olduğu açıklanırken, otomotiv sektörü dahil edilmeden hesaplanan çekirdek perakende satışlarda da yüzde 0.3’lük beklentinin üzerinde yüzde 1.0 ile 2015 Mayıs verisinden bu yana en yüksek gerçekleşme görüldü. Boston FED Başkanı Rosengren’in, FED’in başında kimin olduğunun para politikasında farklılık oluşturabileceğini söylemesi ise heyecana neden oldu. Bugün yurtiçinden çeyreklik işsizlik oranı ve yıl sonu TÜFE projeksiyonunu takip edeceğiz. ABD’den ise Newyork Empire State İmalat Endeksi ve Eylül ayı Federal Bütçe Dengesi verileri açıklanacak. Ayrıca gece saatlerinde Kuzey Irak’ta, merkezi hükümet ve yerel hükümetin askeri birliklerinin sıcak çatışmaya girdiği bilgileri geldi. Gerek Suriye, gerekse Irak’tan Türkiye’yi ilgilendiren gelişmeler olursa bunlar da fiyatlara etki edebilir. ABD TÜFE verileri sonrası düşüşe geçen paritede teknik olarak 3.6325-3.6275 bölgesi önemini koruyor. 3.6275 altı kalıcılıkta kur için 3.60’ın altına doğru geri çekilmenin önü açılabilir. 3.6325 üzeri kalıcılıkta görülebilecek tepki hareketlerinde ise ilk olarak 3.6370, 3.6400 ve 3.6440 dirençleri takip edilebilir.
Birleşik Krallık Maliye Bakanı Philip Hammond, devam eden Brexit müzakere sürecinde Avrupa Birliği’ni düşman olarak tanımlayarak işbirliği içerisinde çıkışın sağlanamaması da dahil birçok farklı seçenek için hazırlık yaptıklarını, Brexit hazırlıkları için şimdiden yarım milyar sterlin harcadıklarını ve gerekirse daha fazlasını da harcayacaklarını dile getirdi. ABD'de ise tüketici fiyatları kasırgaların ardından üretimin aksaması sonucu benzin fiyatlarının da artmasıyla Eylül'de bir önceki aya kıyasla yüzde 0.5 ile sekiz ayın en hızlı artışını kaydetti, ancak beklentilerin altında kaldı. TÜFE yıllık bazda yüzde 2.3 artarken çekirdek TÜFE ise yıllık yüzde 1.7 arttı. Öte yandan Boston Fed Başkanı Eric Rosengren işsizlik ve enflasyondaki görünümün sıkılaşmayı desteklediğini söylerken ayrıca ücretlerde artış olduğunu, istihdam piyasasının sıkı olduğunu ve işsizlik oranının %4'ün de altına inebileceğini kaydetti. Rosengren Janet Yellen'ın yerine gelecek Fed Başkanı'nın FOMC ile birlikte çalışması gerektiğine de vurgu yaptı. Bugün sakin bir veri akışı bulunmakta, ancak İngiltere Başbakanı Therasa May’in Brüksel’de AB yetkilileri ile bir dizi temasları olacağını ve buradan gelebilecek açıklamaların da pariteyi hareketlendirebileceğini hatırlatalım. Teknik olarak geçen hafta boyunca sürekli yukarı yönlü kapanışlara imza atan paritede 1.33 üzerinde kalıcılık sağlanması durumunda 1.3325-1.3360-1.3400 dirençleri hedeflenebilir. Olası aşağı yönlü hareketlerde ise 1.3250-1.3225-1.3190 destekleri önemli olabilir.
BRENT
Uluslararası Enerji Ajansı’nın Türk icra direktörü Fatih Birol arz kısıntısına dair Cuma günü yaptığı açıklamada: “Eğer OPEC, üretimi kısmaya devam ederse petrol piyasası yakın zamanda yeniden dengelenebilir” dedi. Hindistan Ticaret Bakanlığı’ndan gelen açıklamada da Eylül ayı itibariyle senelik petrol ithalatında yüzde 18.47’lik artış görüldüğüne değinilirken, akşam saatlerinde açıklanan 9-13 Ekim haftası Baker Hudges sondaj kule sayıları bir önceki haftaya göre 5 adet gerileyerek 743 ile son 18 haftanın en düşük seviyesine geldi. Akabinde gelen CFTC(Emtia Vadeli İşlem Sözleşmeleri Ticareti Komisyonu) ham petrol spekülatif pozisyonları ise 417 Bin 100 adet net alım ile son 4 haftanın en düşüğüne geriledi. Öte yandan yine Cuma akşam saatlerinde ise ABD Başkanı Donald Trump’ın açıklamasını takip ettik. Trump ,İran’ın fanatik bir rejimin kontrolü altında olduğunu ve teröre destek verdiğini belirterek, IRGC(İran Devrim Muhafızları)’nı yaptırım listesine aldıklarını, eğer kongre ve müttefikleri ile bir çözüme ulaşamazlarsa 2015 Temmuz ayında imzalanan anlaşmayı sürdürmeyeceklerini açıkladı. 2015 yılında imzalanan anlaşma ile İran petrollerinin yeniden uluslararası pazarlara açıldığını düşünecek olursak, bu konuda bugün ve akabinde taraflardan gelebilecek açıklamalar petrol fiyatlarını yakından ilgilendirecektir. Bir diğer gelişme olarak da Kerkük’te merkezi Irak hükümeti ile bölgesel yönetim arasında çatışmalar yaşandığı bilgisi bu gece saatlerinde ajanslara düştü. Irak’ın petrol sahalarının bir kısmının bu gerilimden etkileneceği düşünülürse bu konudaki gelişmeleri de takip etmekte fayda var. Teknik olarak geçtiğimiz haftaki bültenlerimizde de belirttiğimiz gibi 56.95-57.30 bölgesi üzerinde kalıcılık sağlanması halinde emtiada geçtiğimiz ay görülen 59.50 seviyesine doğru yeniden hareketlilik görülebilir. Bu durumda ara dirençlerimiz 57.70, 58.40, 58.70 seviyelerinde bulunuyor. 56.95 altına çekilmelerde ise izlenebilecek ilk destekler 56.60, 56.40 ve 56.25 seviyelerinde bulunmakta.
Haftanın son işlem gününde kazançlarına hız veren bir ons altın gördük. Trump, yeni sağlık reformunun Kongre'den geçememesi nedeniyle bazı federal sağlık sigortası kurallarının değiştirilmesini öngören başkanlık kararnamesi imzaladı. Bunun dışında Fed üyesi Rosengren, Fed'in başında kimin olduğu para politikasında farklılık yaratabileceğini belirtirken ABD Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Stanley Fischer, ABD Başkanı Donald Trump'ın, görev süresi şubatta dolacak Fed Başkanı Janet Yellen'i tekrar görevine ataması gerektiğini söyleyerek Yellen’in güvenilir olduğunu vurguladı. Fischer ayrıca küresel ekonomide büyümenin hızlandığına dikkati çekerek, ABD'de makroekonomik verilerin olumlu gelmesi durumunda Fed'in faiz artışları için iyi bir ortam yakalayacağını sözlerine ekledi. Son olarak beklentileri karşılayamayan enflasyon verileri de gün içinde değerli metalin yükselişinde önemli bir etken oldu diyebiliriz. Bugün veri akışı sakinken özellikle küresel jeopolitik gelişmelere dair haber akışlarının fiyatlamalar üzerinde etkisi olabileceğini düşünüyoruz. Teknik olarak yükselişlerin devamında 1305-1313-1320 dirençleri takip edilebilir. Olası geri çekilmelerde ise ilk olarak 1297-1292 ve 1288 desteklerini izleyebiliriz.
