Apple (NASDAQ:AAPL) hisseleri, tedarik zincirindeki büyük sorunların hisseler üzerinde büyük bir engel oluşturmaya devam etmesi nedeniyle Kasım ayını düşüşle kapatmaya hazırlanıyor. Apple'ın ana tedarikçisi Foxconn tarafından işletilen Zhengzhou'daki önemli iPhone fabrikasında yaşanan şiddetli protestoların tedarik sorunlarını artırması ve Çin'in sıfır vaka politikasının küresel teknoloji firmaları üzerindeki etkilerinin altını çizmesiyle, Çin'deki tedarik sıkıntıları bu hafta artmaya devam etti.
Fabrikadaki sorunlar, Ekim ayında bir grup işçinin korona virüs enfeksiyonlarındaki artış nedeniyle fabrikayı terk etmesiyle başladı. Foxconn işçilere fabrikaya dönmeleri için ikramiye teklif etse de, yeni işe giren personeller şirketin sözünü tutmadığını söyledi ve bu da işçiler ile güvenlik görevlileri arasında şiddetli bir çatışmaya neden oldu.
Bu hafta başında, Zhengzhou'nun sokağa çıkma yasaklarına son verdiği bildirildi. Çin borsasının büyük bölümü bu habere olumlu tepki verdi.
Wedbush analisti Daniel Ives, "Bu Cupertino için karanlık bir fırtınada iyi bir haber," dedi.
"Apple'ın fabrikaları yeniden faaliyete geçirmesi için önünde zorlu bir süreç var."
Çin'den Uzaklaşma
Çin'den gelen son manşetler göz önüne alındığında, Apple'ın tedarik zincirini Çin'den uzaklaştırmak için çalışması şaşırtıcı değil. Reuters tarafından derlenen son tedarik zinciri verileri, Apple'ın Çin üretimine olan bağlılığının 2020'deki korona virüs salgınından bu yana zaten azaldığını gösterdi.
Azalan üretim çıktısı ve Çin'in sıkı korona virüs kısıtlamalarının neden olduğu son protestolar sonucunda analistler, Apple'ın Çin'den geri çekilmesinin hızlanmasını bekliyor. Çin'in Apple'ın küresel üretimindeki önemi büyük ölçüde azaldı. 2019'a kadar olan beş yıllık dönemde Çin, şirketin üretim tesislerinin %44-47'sinin ana konumuydu, ancak bu rakam daha sonra 2020'de %41'e ve 2021'de %36'ya geriledi.
Anket ayrıca, Apple ve tedarikçilerinin Çin'den uzaklaşarak diğer lokasyonların yanı sıra Hindistan, Vietnam, ABD ve Tayvan'daki yeni yatırımlara odaklanmasından bu yana küresel tedarik yapısının nasıl değiştiğini de gösteriyor. Bununla birlikte, teknoloji devinin Çin'e olan bağlılığı en azından birkaç yıl daha yüksek seviyede kalacak.
Tarihsel olarak Çin, Apple'ın kilit tedarik merkezi oldu ve Foxconn küresel iPhone üretiminin %70'ini burada gerçekleştirdi. Ancak, Çin'in sıfır vaka politikası ve Pekin ile Washington arasında artan jeopolitik anlaşmazlıkların artık göz ardı edilemeyecek uzun vadeli riskler oluşturması nedeniyle manzara değişiyor.
Bu nedenle Foxconn Hindistan'daki üretimini artırıyor ve iPhone üretim tesisindeki işgücünü iki yıl içinde dört katına çıkarmayı planlıyor.
Wall Street bankacılık devi JP Morgan Apple'ın bu yıl iPhone 14 üretiminin yaklaşık %5'ini Hindistan'a kaydırmasını ve 2025 yılına kadar her dört iPhone'dan birini burada üretmesini bekliyor. Banka, şu anki %5'lik orana kıyasla 2025 yılına kadar tüm Apple cihazlarının %25'inin Çin dışında üretileceğini öngörüyor.
Milyarlarca Dolarlık Kayıp ya da Ertelenmiş iPhone Geliri
Bu ayki olaylar hakkında konuşan Ives, Apple'ın önemli iPhone tesisinde üretimin durmasının teknoloji devi için bir "albatros" olduğunu söyledi.
Ives CNN'e yaptığı açıklamada, "Bu kapanma ve protestoların her haftasının Apple'a kayıp iPhone satışları olarak haftada yaklaşık 1 milyar dolara mal olduğunu tahmin ediyoruz. Şu anda, iPhone 14 satışlarının kabaca %5'i Çin'deki bu kapanmalar nedeniyle muhtemelen masadan kalkmış durumda." dedi.
Ives, kısa süre önce piyasaya sürülen iPhone 14 modeline yönelik talebin Efsane Cuma tatil hafta sonu boyunca arzdan önemli ölçüde yüksek olduğunu ve Noel sırasında önemli iPhone kıtlığına yol açabileceğini belirtti ve Foxconn fabrikasındaki sorunların bu mali çeyrekte Apple'a büyük bir darbe vurduğunu söyledi.
Ives'a göre, iPhone 14 pro kıtlığı "çok düşük stoklarla geçen hafta çok daha kötüye gitti." Analist, Apple'ın iPhone envanterinin, şirket tatil sezonuna girerken normal seviyelerin yaklaşık %25-30 altında olduğunu tahmin ediyor.
Apple konusunda en yakından izlenen analistlerden biri olan TF International Securities analisti Ming-Chi Kuo, Zhengzhou fabrikasında devam eden sorunlardan küresel iPhone üretim çıktısının %10'undan fazlasının etkilendiğini öngörüyor. Kuo'nun tahminleri, Reuters'ın Foxconn'un Kasım ayında Zhengzhou fabrikasından %30'a varan kayıp iPhone sevkiyatı beklediğini bildirmesinin ardından geldi.
Özet
Teknoloji devi Apple'ın Çin'deki önemli iPhone fabrikasında büyük tedarik sorunları yaşamasının ardından hisse fiyatı Kasım ayında düştü. Sonuç olarak, analistler bu çeyrek için milyarlarca dolarlık iPhone geliri kaybı öngörüyor. Hissenin kendisini yatırımcılar için cazip hale getiren bazı uzun vadeli avantajlara sahip olduğu bilinse de, firma dünyanın birbirine bağlı küresel tedarik zinciri karşısında ciddi zorluklarla karşılaşmaya devam ediyor.
Çin'in iPhone üretim merkezine ev sahipliği yapan şehirdeki sokağa çıkma yasaklarını sona erdirdiği göz önüne alındığında, Apple boğaları Foxconn'un iPhone üretimini artırarak teknoloji devinin kaybedilen gelirin bir kısmını geri kazanmasına yardımcı olacağını ve Aralık ayında iyi bir çeyrek geçirmeyi başaracağını umacak.