Bu makale 14.05.2020 tarihinde İngilizce olarak yayınlanmıştır.
Bu köşenin düzenli okuyucuları bilir ki sık sık tahminlere, özellikle uzun vadeli görünümlere çok güvenilmesine karşı uyarırım. Yatırımcılar için özel bir tahmine olan güvenin, ticareti yanlış yönlendirebileceği ya da üstün gelen görüşe karşı fırsatları kaçırmaya sebep olacağı için çeşitli riskleri var.
Tahminlere ve projeksiyonlara güvenmemek için bir neden: verileri oluşturan kurumların rakamları sık sık değiştirmesi. Veriler kesin olmadıkça düzenli olarak sonuçlarda ayarlama yaparlar.
2020 için büyük oranda değişmiş olan küresel petrol talebi projeksiyonlarından bazıları şunlar:
Düzenli Olarak Ayarlanan Tahminler
Enerji Bilgilendirme Dairesi’nin (EIA) 12 Mayıs’ta yayınlanan Kısa Vadeli Enerji Görünümü (STEO), 2020 yılı için küresel petrol talebinin 2019’a göre günlük 8,1 milyon varil düşüşle günlük 92,6 milyon varil ortalama yapacağını tahmin ediyor. Ancak Nisan ayında, yani sadece bir ay önce, EIA rakamların 95,5 milyon varil olacağını bekliyordu. Mayıs görünümü %3 düştü. EIA’ya düzenleme yaptığı için övgüler dizilse de Nisan rakamları yanlış olduysa Mayıs rakamlarının doğru olduğuna inanmalı mıyız?
Dün Aylık Petrol Piyasası Raporu’nu (MOMR) yayınlayan OPEC, şimdi 2020’de küresel petrol talebinin 9,07 milyon varil düşüşle 91,10 milyon varile gerileyeceğini düşünüyor. Nisan ayında OPEC tahmini 92,82 milyon varil iken bir ayda %1,9 düştü. Peki iki ay, altı ay veya bir yıl sonra nerede olacak?
Rystad Energy petrol talep görünümlerini haftalık bazda güncelliyor. 7 Mayıs’ta 2020 küresel petrol talebinin 88,7 milyon varil olacağını tahmin etti – bir önceki ayki tahmini 90,5 milyon varil idi. Yani yaklaşık %2 düşürdü.
Geçen ay boyunca gördüğümüz bu değişimler, büyük oranda, Mart ve Nisan ayında karantinalar ve kapatılmalar nedeniyle düşen benzin ve jet yakıtı tüketimine atfedildi. Karantinaların petrol talebine olan etkisi netleştikçe bu tahminlerin de yeniden düzenlenmesi anlaşılır bir durum.
Değişen Talep Projeksiyonları
Bu düzenlemeler zamanla artarak şimdiden itibaren aylık talep tahminlerine inanmanın mantıksız olmasına yol açıyor. Yatırımcıların, 2020’nin ikinci yarısına ve 2021 görünümlerine bakarken bu projeksiyonların ne kadar değiştiğini aklında tutması önemli.
EIA şimdi 2021 petrol talebinin 99,8 milyona yükseleceğini tahmin ediyor. EIA’nın mevcut resesyonun ne kadar süreceğini, toparlanma biçimini, virüs korkularının seyahate olan etkisini, koronavirüsün tekrarlayıp tekrarlamayacağını ve daha birçok şeyi bilmesinin yolu yok.
Goldman Sachs 2020 küresel petrol talebinin 94 milyon varil olacağını tahmin ediyor ancak 2021 tahmini 99 milyon varile yükseliş yönünde. Yatırım bankası, petrol talebinde “V şeklinde bir toparlanma” tahmin ediyor. Rystad’ın son görünümü de “petrolde V biçiminde bir rota” bekliyor ancak grafikler ortalama bir toparlanma gösterdi.
“V şeklinde” bir toparlanma tahmini, “V”nin artış yönlü eğiminin daha çok önem arz etmesinden dolayı özellikle yatırımcılar için kullanışlı değil. Bu sadece kesin ve doğru bir ses çıkarmanın yolu. Çünkü hiç kimse resesyonun en düşük noktasının neye benzeyeceğini tahmin edemez.
Tüketim Modellerinin Karantina Sonrası Dönemde Artık Faydası Yok mu?
Benzin tüketim modeli oluşturmak için kullanılan geçmiş veriler, benzin kullanım ve seyahat modelleri çok farklı görünebileceği için karantina sonrası dünyada faydalı bile olmayabilir. Diğerlerinden önce karantinaları kaldıran bölgeler, karantina politikalarını sürdüren bölgelerden çok farklı bir davranış görebilir. Virüsün gezgin, işçi veya tüketici üzerindeki psikolojik etkisini bilmenin yolu yok. En çok küçük işletmeleri vuran bir resesyonun nasıl toparlanacağını bilemeyiz, özellikle yeni online alışveriş ekonomisinin olduğu ve Zoom konferans görüşmelerinin yapıldığı bir ortamda.
Uzun vadeli doğru bir talep tahmini yapmak için pek çok değişken var. Akıllı yatırımcılar tahminlere ve yöntemlere, yürütülen mantığa bakacak, farklı fikirleri değerlendirecek ve kendi kararlarını verecektir.