Fed üyeleri geçtiğimiz haftada, enflasyonla mücadelede gerek duyulduğu takdirde faizleri daha agresif bir şekilde yükseltmeye hazır olduklarının sinyalini verdi.
Fed Başkanı Jerome Powell geçtiğimiz Pazartesi günü Fed’in enflasyonu dizginlemek adına ne gerekiyorsa yapacağını söyleyerek açılış yaptı. National Association for Business Economics’in yıllık ekonomi politikası konferansında konuşan Powell, şu ifadeleri kullandı:
“Fiyat istikrarına geri dönüşü sağlamak için gerekli adımları atacağız. Özellikle de, bir toplantıda ya da toplantılarda federal fonlama oranını 25 baz puanın üzerinde artırarak daha agresif hareket etmenin uygun olduğunu görürsek, bunu yapacağız. Eğer normalde kullanılan önlemlerin ötesinde bir sıkılaşmaya ihtiyaç olduğunu görürsek, bunu da yapacağız.“
Diğer bazı Fed üyeleri de bu kararlılığı tekrarladı ve ekonomistler, gecelik federal fonlama oranında çok daha büyük artışları hesaba katmaya başladı.
Görece daha güvercin bir tutuma sahip Chicago Fed Başkanı Charles Evans, faiz oranını her seferinde 50 baz puan artırmaya açık olduğunu söyledi. Detroit’te katıldığı bir organizasyonda gelen soru üzerine Evans, “Dikkatli olmak istiyoruz. Mütevazı, ancak hızlı davranmak istiyoruz ve eğer 50 (baz puanlık artış) yardımcı olacaksa, buna açığım.” Dedi.
Bir başka güvercin, San Francisco Fed Başkanı Mary Daly ise Federal Açık Piyasa Komitesi’nin (FOMC) Mayıs ayındaki toplantısında hem 50 baz puanlık bir faiz artışı yapılabileceğini, hem de Fed’in tahvil portföyünü küçültmeye başlanabileceğini söyledi.
Daly, FOMC’nin neden enflasyon konusunda bu kadar hatalı olduğuna dair çok sayıda bahaneye sahipti. Aşılamalar yeteri kadar güçlü değildi, ebeveynler çocuklarına bakmak için evde kalmak zorundaydı, tedarik zinciri sıkıntıları devam etti, tüketici talebi beklentileri aşamadı, vesaire. Burada akıllara, neden daha önce harekete geçmedikleri sorusu geliyor. Birçok insan enflasyon konusunda haklıydı, ancak bunların hiçbiri Fed üyesi değildi.
New York Fed Başkanı ve FOMC Başkan Yardımcısı John Williams da Fed’in hamlelerinden bahsederken “hızlı“ kelimesini kullandı.
“Herhangi bir anda doğru kararın ne olduğu, o zamanki koşullara bağlı. Eğer bir toplantıda faizleri 50 baz puan artırmak uygunsa, bunu yapmamız gerektiğini düşünüyorum. Eğer 25 baz puan uygunsa, bunu yapmalıyız. Herhangi birini yapmamak için bir neden göremiyorum.“
Analistler de beklentilerini yükseltmeye başladı. Bazı beklentiler önümüzdeki iki toplantıda 50’şer baz puan artışın ardından kalan dört toplantıda 25’er baz puan artış, bazı tahminler ise dört adet 50 baz puanlık artışın ardından iki kez 25’er baz puanlık artış yönünde. İkinci ihtimalde, yıl sonu faiz oranı %3’e yaklaşır.
Ancak Official Monetary and Financial Institutions Forum (OMFIF) Başkanı David Marsh, merkez bankalarının faizleri çok fazla yükseltme sonucunda bir resesyonu tetiklemekten kaçınabileceğini söyledi. Ukrayna’daki savaş, merkez bankaları için siyasilere yeni zorluklar yaratmayı daha riskli hale getiriyor.
Ukrayna’daki çatışma uzun bir süre devam edebilir ve merkez bankaları enflasyon konusunda havlu bile atabilir.
Marsh’ın geçtiğimiz haftada kaleme aldığı bir yazıya göre:
“Merkez bankalarının %5 üzerinde bir enflasyon döneminin resesyona kıyasla daha kabul edilebilir olduğuna karar verme olasılığı yükselecek.“
Her durumda, Fed’in ve diğer merkez bankalarının ekonomi için “yumuşak bir iniş“ sunma becerilerine dair endişeler giderek büyüyor. Merkez bankalarının frene basmasıyla birlikte daha yavaş bir ekonomik büyüme ile işsizlikte ufak bir artış anlamına gelen, “büyüme resesyonu“ giderek dile getirilmeye başladı.
Bu alternatif senaryolar yalnızca hüsnükuruntu da olabilir. Kesin olarak bildiğimiz şey; enflasyonun giderek arttığı, muhtemelen bu çizgide devam edeceği ve yetkililerin sürekli olarak enflasyonu hafife aldığı.