Uzun zamandır finansal risk konularından biri ve belki de en önemlisi ABD Merkez Bankası’nın faiz artırmasının bir gün gelip gerçek olacağıdır. Yellen geçtiğimiz perşembe günü ABD Temsilciler Meclisi’nde yaptığı konuşmada, eğer önümüzdeki günlerde veriler iyi gelirse Aralık ayının 15-16’sındaki FED toplantısında faizleri artırmaya başlayabileceğini söylemişti.
İngiltere Merkez Bankası’ndan da sürpriz bir açıklama geldi: İngiltere faiz arttırmaktan, hem de bir iki yıl için vazgeçti.
Çin de Kasım 2014-Kasım 2015 arasında 6 faiz indirimi yaptı. Avrupa Merkez Bankası Başkanı Draghi de yeniden piyasaya para sürerek faizleri negatif alana indirme kararını açıkladı.
Büyük ekonomiler arasında, bir tek ABD faizleri pek yakında artırmayı düşünen tek Merkez Bankası olarak kaldı.
ABD Çalışma Bakanlığı’ndan açıklanan verilere göre işsizlik oranı Ekim ayında, bir önceki ayda kaydedilen yüzde 5.1’den, yüzde 5’e geriledi. Bu, 2008 yılından bu yana yakalanan en düşük oran oldu. ABD verileri ile piyasalarda FED faizleri yükseltecek algısı yükselerek dolar endeksi Cuma günü %2e yakın değer kazanırken Euro dolar karşısında 1,0704'e kadar gerilemişti.
Bloomberg’de opsiyon piyasalarındaki fiyatlamalar üzerinden yapılan hesaplarda Aralık faiz artırımı olasılığı %56'larda seyir ederken veri açıklanmasından sonra ise oran %74’e yükseldi.
29 Ekim'de, ABD 2015 üçüncü çeyreği ilk reel büyüme tahmini verisi açıklandı. İlk büyüme tahmini verisi yüzde 1.5 düzeyinde ve beklentilere eşit gerçekleşmişti. ABD’de çeyreklik veriler yıllık orana göre açıklanıyor. Bu nedenle yüzde 1.5 oranı üçüncü çeyrek büyümesi için zayıf bir veri olmuş oldu. Buna göre hesaplanan yıllık reel büyüme de sadece yüzde 2 ‘dir.
ABD’nin son dönemdeki çeyreklik reel büyüme oranlarına göre üçüncü çeyrek ilk tahmininin evvelki dönemlere göre zayıf olduğu açıkça görülmektedir.
Aralık ayında faiz arttırma açısından farklı bir tablonun ortaya çıktığını gözlemliyoruz. Büyüme rakamları ve işsizlik , istihdam verileri birbirleri ile örtüşmüyor.
ECB bundan önce mevduat faizinin daha fazla düşüremeyeceğini belirtmiş de olsa, İsviçre ve Danimarka'da mevduat faizinin -0.75'e kadar düşürülmesi indirimin mümkün olduğunu gösteriyor. ECB yönetim kurulu üyesi üç kaynak, piyasanın mevduat faizinde 10 baz puanlık indirim fiyatladığını ve bu nedenle etkisinin yoğun olmayacağını belirterek tartışmaların indirimin boyutu konusunda devam ettiğini belirtti. Eonia vadeli kontratlarına göre piyasalarda ECB'nin Aralık ayında yapacağı 10 baz puanlık mevduat faizi indirimine yüzde 60 olasılık veriyor.
Kasım 2014- Kasım 2015 arasında Dolar endeksi %8 değer kazanırken Almanya DAX endeksi %8, ABD Dowjones endeksi %1,63 yükseldi.
Euro %11,2 değer kaybederken Ham petrol %20 , Bakır %18, Yeni Zelanda doları %14 değer kaybetti.
Borsa İstanbul 100 endeksi %5 değer kazanırken Türk Lirası Dolar karşısında %25, Euro Karşısında %12 değer kaybetti.
Tüm bu gelişmeler doğrultusunda piyasa oyuncuları Dolar, Euro, Altın ve hisse senedi piyasalarında yatırımlarını ve risklerini artırmaya devam ediyorlar.
Tüm bu dinamikler ile Altın/ons 1000 doların altına inebilir.
Eur/usd paritesi 1,035 test edebilir. FED’in faizleri yükseltmesi sonrası Avrupa Euro’nun gücünü korumak için hamle yapabilir. Eur/usd için 1 görür beklentim düşük ama olabilirde. Euro için alım yönüne dönmeye başlanılmasını tahmin ediyorum.
Dowjones 17660 seviyesinden fiyatlanıyor. Hafta içi geri çekilmeler olabilir. Fakat faiz dinamikleri ile endeks yıl içi gördüğü zirve seviye olan 18250 üzerinde 19000 test edebilir.
Daha fazlası için Alper@alperkorkmaz.com veya twitter.com/alperfrx den iletişime geçebilirsiniz.