FED Başkanı Jerome Powell'ın göreve yeniden atanma umutlarına oldukça ters giden iki şey var. İlk olarak, yük gemileri Los Angeles limanını doldururken enflasyon yükselmeye devam ediyor ve hiçbir yavaşlama işareti göstermiyor; kesintisiz olarak çalışmak bile tedarik zincirini yeterli seviyeye getiremiyor.
Powell'ın aylar boyunca enflasyonun geçici olacağını ve tedarik zinciri bozulmalarının ufak bir aksaklıktan ibaret olduğunu iddia etmesinin ardından, yatırımcılar önümüzdeki yılda da görece yüksek enflasyon seviyelerine tanık olacağımızı fark ediyor. Aynı zamanda, FED üyelerinin gerçekleştirdiği piyasa işlemlerine yönelik etik tartışması da haklı bir zemine sahip gibi görünüyor. İki bölgesel FED bankasının başkanları istifa etmek zorunda kaldı ve şimdi Başkan Yardımcısı Richard Clarida'nın-hatta Başkan Powell'ın-yaptığı fon satışları da, özellikle zamanlamaları konusunda bazı soru işaretlerine yol açtı.
Sudan Bahaneler; Liderlik Boşluğu
Şubat 2020'de, tam da FED hisse fiyatlarını destekleyen devasa parasal teşvik programını başlatırken, Clarida milyonlarca dolarlık varlığını tahvil fonlarından hisse fonlarına kaydırdı. FED bunun daha önceden planlanmış olan bir dengeleme hamlesi olduğunu söyledi. Geçtiğimiz haftada ise, Powell'ın hisselerin %6 değer kaybetmesinden bir ay önce, Ekim 2020'de bir hisse endeks fonundan milyonlarca dolarlık varlığını çektiği ortaya çıktı. FED Powell'ın fon hisselerini, aile harcamalarını karşılamak amacıyla sattığını söyledi.
FED'in 8 trilyon doların üzerindeki bilançosunu yönetmeleri için bu insanlara güvendiğimizi düşünürsek, bu bahaneler kulağa biraz sudan geliyor.
Powell geçtiğimiz haftada, üst düzey FED yetkililerinin bireysel hisseler almasını ya da tahviller tutmasını yasaklayan, aynı zamanda tüm yatırımların en az bir yıl boyunca elde tutulmasını ve yatırımlardan en az 45 gün önce bir bildirim sunulmasını gerektiren yeni kuralları duyurdu. Birçok yorumcu, bu kuralların yeterince sıkı olmadığını hissetti, ancak genelde ciddi oranda varlık sahibi olan üyelere nasıl yasakların uygulanması gerektiğini çözmek kolay bir iş değil.
Analistler, yatırımcıların tam da kararlı bir adım beklediği bir dönemde ABD Başkanı Joe Biden'ın FED başkanlığı için adayını sunmakta gecikmesinin merkez bankasında bir liderlik boşluğu yarattığını önerdi. FED neredeyse kesin olarak, varlık alımlarını Kasım ayından itibaren aylık 15 milyar dolar seviyesinde azaltma planını uygulayacak, ancak hızla yükselen enflasyon karşısında bu figür biraz zayıf görünüyor.
Powell da hala ikinci dönemi için onay alabilir, ancak haklı ya da haksız şekilde, artık ciddi oranda zarar görmüş gibi görünüyor.
Aynı şekilde, Biden'ın gecikmesi de kendisini kazanabileceği momentumdan mahrum bırakıyor. Tabi Başkan Biden'ın Kongre'yi harcama paketini desteklemeye ikna etmekle meşgul olduğu kabul edilmeli, ancak FED'de güçlü bir liderlik ihtiyacı da son haftalarda arttı.
FED'in, Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantıları öncesinde bölgesel FED bankalarından anekdotları derlediği Bej Kitabı geçtiğimiz haftada, çalışanları istihdam etme ve elde tutmaya yönelik olarak uygulanan işe alım primleri ve maaş zamlarıyla birlikte yükselen taşıma maliyetleri ve sürekli eksikliklerin, fiyatlarda nasıl yükselişe neden olduğunu belgeledi.
Bazı FED bölgelerinde, mobilya ürünleri yüksek talep görmeye devam etti. Boston FED bir mobilya perakendecisinin fiyatları %30 yükselttiğini, bölgedeki imalatçıların ise %10 ila %30 arasında artan girdi maliyetleriyle karşı karşıya kaldığını ve bunun da ürün fiyatlarında ciddi artışlara yol açtığını belirtti. Bej Kitap aylardır fiyat baskılarına işaret ediyordu, ancak FED ekonomistleri kendilerine bu tarz artışların geçici olduğunu söyleyen modellerine bağlı kaldı. Ancak giderek biriken kanıtları görmezden gelmek artık daha zor.
Powell Cuma günü, Bank of International Settlements ve South African Reserve Bank'ın düzenlediği bir video konferansta enflasyon baskılarının beklediğinden daha uzun sürdüğünü kabul etse de, bir kez daha faizleri artırmak için doğru bir zaman olmadığını söyledi.
Ancak Powell enflasyon için "en yüksek olasılığın" hala önümüzdeki yıl düşüşe geçmesi yönünde olduğunu ve düşmemesi durumunda FED'in müdahalede bulunmaya hazır olduğunu söyledi.
Bu ay denetlemeden sorumlu başkan yardımcılığı görevi sona eren ancak hala yönetim konseyinde yer alan Randal Quarles da Çarşamba günü benzer yorumlarda bulunurken, konseyin en yeni üyesi olan Christopher Waller enflasyonun yıl sonuna kadar yüksek seyretmesi durumunda önümüzdeki yıl tahvil alımlarının azaltılmasından "daha agresif bir politika hamlesine" gerek duyulabileceğini belirtti.