Yazar: Şenay Şerefoğlu
Merakla beklenen enflasyon rakamları açıklandı ve enflasyon, Mayıs’ta aylık %1,62; yıllık %12,15 ile beklentilerin de üzerinde geldi.
Enflasyon verisinin detayına baktığımızda, bir önceki aya göre %1,62, bir önceki yılın Aralık ayına göre %6,39, bir önceki yılın aynı ayına göre %12,15 ve 12 aylık ortalamalara göre %11,10 artış yaşandı.
ÜFE bir önceki aya göre %3,79, bir önceki yılın Aralık ayına göre %12,12, bir önceki yılın aynı ayına göre %20,16 ve 12 aylık ortalamalara göre %15,80 artış yaşadı. ÜFE, son 15 yılın en yüksek seviyesinde gelirken TÜFE de aylık yükselişle rekora yaklaştı.
Enflasyon neden yükseldi?
Bu sorunun en kısa ve en net cevabı, TL’deki değer kaybı. TL, yılın ilk 5 ayında dolar karşısında %20 değer kaybetti ve son haftada kayıplarının yaklaşık %5’ni geri aldı, ancak mevcut kayıpların enflasyona etkisi sert oldu.
Son yıllarda yaşanan durum artık kısır döngü oldu. TL’deki kayıp enflasyonu artırırken yüksek enflasyon da TL’de değer kaybına neden oluyor. Devamında TCMB, TL düşünce faiz artırmak zorunda kalıyor, sonra enflasyon yükselince tekrar faiz artırmak zorunda kalıyor.
Bugün enflasyondaki yükselişe karşın kurun düşmesinin en büyük nedeni de TCMB’nin 7 Haziran toplantısında faiz artışına gideceği beklentisi oldu. Merkez, son sıkılaştırma adımlarını atarken enflasyon görünümüne bağlı ‘daha da’ sıkı politika uygulayacaklarının mesajını verdi. Londra temaslarında da enflasyon en önemli gündem olurken banka yine, enflasyonu kontrol altına almak için faiz artışı yapabileceğini vurguladı.
Piyasalar TCMB’nin 7 Haziran’daki PPK toplantısında faiz artışına gitmesini bekliyor, ancak banka bu ayı pas da geçebilir. Çünkü, enflasyonun Haziran’da daha da yüksek gelmesi bekleniyor ve bu fikirle bakılırsa TCMB’nin Mayıs-Haziran-Temmuz aylarında düzenli faiz artırması gerekiyor. Ancak seçim öncesi riskleri biraz da olsa azaltmak adına banka bu toplantıda sembolik bir faiz artışı yapabilir.
Birçok raporumuzda hep üzerinde durduğumuz konu oldu enflasyon, çünkü TL’nin hassas olmasındaki en büyük ekonomik neden enflasyon ve cari açık. Asıl amacı fiyat istikrarını sağlamak olan TCMB’nin enflasyon beklentisi, her geçen ay hedeften uzaklaşıyor, ancak bunun nedeni TL’deki değer kaybı yani bankanın ilk elden müdahale edeceği bir durum değil ve faiz artışı da enflasyonu baskılayacak kalıcı bir hamle değil.
Burada önemli olan nokta ise, TCMB ve ekonomiden sorumlu yetkililerin piyasalara vereceği güven… TCMB, enflasyon beklentisini düzenli olarak yukarı yönlü revize ediyor, ancak hedef seviyeyi hala güncel tutuyor. Haliyle piyasalar da göstergelerdeki açığı gördükçe endişeleniyor.
Hükümetin ekonomi kanadında da önce kurdaki yükselişin enflasyona yansımayacağı açıklaması geldi. Ardından hafif yükseliş olabilir, ancak 2. çeyrek itibariyle enflasyonda düşüş yaşanacağı açıklandı. Sonrasında ise 2. yarı itibariyle enflasyonun gerileyeceği ve tek haneye doğru düşüş yaşanacağı açıklandı. Buna karşın USD/TRY 4,62; enflasyon %12,5 ve 12 aylık açık ise 55 milyar 380 milyon dolar (Nisan 2018 rakamları)!..