Çin merkezli başlayan koronavirüs, İtalya ve İspanya başta olmak üzere Avrupa’da merkez üssü olmasının ardından son haftada ABD’de etkili olmaya başladı. Dünya genelinde vaka sayısı 900 bine yaklaşırken can kaybı da 42 bini aştı. ABD Başkanı Trump’ın açıklamaları ise piyasalardaki satışların yeniden hızlanmasına neden oldu.
Trump, Nisan’ın ilk yarısının çok kötü geçeceğini ve toparlanmanın Haziran gibi başlayacağını söylerken ülkede 100-200 bin can kaybının yaşanabileceğini belirtti. Bu açıklama sadece Trump’ın değil, uzman kişilerin de tahmini olduğu için piyasalarda olumsuz etkiye sebep oldu.
Çin’de etkisini büyük oranda Şubat’ta gösteren virüs, ekonomik verilerin de sert düşmesine neden olmuştu, Mart rakamları ise toparlama olduğunu gösteriyor. İmalat PMI verisinin ardından bugün açıklanan Caixin PMI da 40,3’ten 50,1’e yükselerek ile Kasım sonrası en yüksek seviyede geldi. Çin’de en kötü geride kalmış gibi görünüyor, ancak diğer ülkeler de ise durum tam tersi. ABD ve Avrupa en kötü zamanlarını yaşıyor, ayrıca Japonya’da Tankan imalat ilk çeyrek rakamları da sert düşüş yaşadı. Yurt içinde de bugün açıklanan imalat PMI, Mart’ta 48,10’a geriledi. ABD-TR gerginliği ve Ağustos 2018’de yaşanan kur şokunun ardından çok sert düşüş yaşayan imalat PMI, Şubat’ta 50,0 eşiğini aşarak 2 yılın en yüksek seviyesine çıkmıştı, ancak koronavirüs nedeniyle son ayda satın alma, stok, ihracat siparişleri yavaşladı. Tedarikçilerin teslimat süreleri bozulurken kurdaki artış girdi fiyatlarını artırdı ve bu da nihai ürün fiyatını artırdı.
Koronavirüsle mücadelede bilim insanları aşı bulmak için çabalarken hükümet ve merkez bankaları da ekonomiyi ayakta tutmaya çalışıyorlar. Faiz indirimleri ve sınırsız varlık alım kararının ardından Fed, dün de yabancı merkez bankalarına dolar sağlamak için geçici repo imkanını devreye soktu, TCMB ise yeni tedbirler açıkladı, ancak özellikle ABD’de vaka sayısının giderek artması piyasalarda bu önlemlerin etkili olmasını de önlüyor.
Petrol tarafında da Trump’ın Rusya ve S. Arabistan ile yaptığı görüşmeden bir sonuç çıkmaması ile fiyatlardaki baskı devam ediyor ve petroldeki düşüş de satış dalgasının derinleşmesine neden oluyor.
Özetle, koronavirüse aşı bulunamaması, ABD başta olmak üzere vaka sayısındaki artışın devam etmesi, sosyal hayatın durmasıyla üretim ve tüketimin de durması haliyle piyasalarda negatif fiyatlamaya neden oluyor.
Geçen hafta Fed’in sınırsız varlık alım kararı ile ABD Dolar Endeksi geriledi, gelişen ülke paraları hafif yükseldi, ancak bu hafta hem Trump’ın açıklamaları hem vaka artışının sürmesi hem de göstergelerdeki düşüş ile piyasalarda satış yeniden hızlandı. Endekslerde ise bugün sert düşüş var ve ABD ve Avrupa %3 ekside, Asya’da da benzer fiyatlama var. Yurt içinde ise BİST 100 88 bin seviyesi yakınında işlem görüyor.
Risklerin devam etmesiyle gelişen ülke paraları da dolar karşısında değer kaybetmeye devam ediyor, bugün Meksika pesosu, Güney Kore wonu ve Güney Afrika randı %1 düşüş yaşarken TL de dolar karşısında son ayların en düşük seviyesine geriledi.
Geçen hafta 6,61’i gördükten sonra 6,38’e gerileyen ancak haftayı 6,45 seviyesinde tamamlayan USD/TRY kuru, dün 6,62’ye yükseldi. Kur bugün de 6,65’e yükselerek 5 Eylül 2018 sonrası en yüksek seviyeyi gördü. Kurda 6,50 üzerinde 6,66’yı en yakın direnç olarak izlediğimizi belirtmiştik. 6,66 üzeri ise 6,80 seviyesine doğru alımları hızlandırabilir ve maalesef ki 6,80 üzeri kurda yeni rekor seviyelere doğru atağa neden olabilir. Geri çekilmelerde ise 6,33’ü izliyoruz, ancak öncesinde ilk rahatlama için 6,50 altı kapanış gerekiyor.