Polonya ve Bulgaristan’ın sözleşmeye aykırı olduğu gerekçesiyle doğal gaz alımında Rusya’ya ruble ile ödeme yapmayı reddetmesi üzerine Rusya bu iki ülkeye doğal gaz akşını kesti. AB komisyonu kararı şantaj aracı olarak nitelendirirken, Polonya ve Bulgaristan’da doğal gazın kesileceğinin kendilerine bildirilmediğini dile getirdi. Bulgaristan Enerji Bakanı Alexander Nikolov’da Nisan ayı için doğal gaz ödemelerinin yapıldığını bu nedenle de Rusya’yı kontratı ihlal etmekle suçladı. İngiltere Başbakan Yardımcısı Dominic Raab ise bu kararın Rusya'yı uluslararası sahnede sadece politik olarak değil ekonomik olarak da daha çok yalnızlaştıracağını söyledi.
Takdir edeceğiniz gibi Rusya’dan gelen bu hamle ile hem doğal gaz hem de petrol fiyatlarında yeniden savaş fiyatlaması da gündeme geldi. Hatırlarsak geçtiğimiz hafta 2022 yılı için küresel ekonomi ve de özellikle Çin ekonomisi büyüme tahminlerinin aşağı yönlü revize edilmesinin yanı sıra Çin’de bir aydır devam eden karantinaların daha da sıkı önlemlerle devam edeceği beklentileri petrol fiyatlarını aşağı yönlü baskılamıştı. Çin dünyanın lider petrol ithalatçısı olduğundan Çin’de meydana gelecek bir yavaşlama petrol talebini de önemli ölçüde azaltacağından fiyatları baskılayan önemli bir unsur oldu. Öte yandan dolar endeksinin de euro karşısında son 25 ayın en yüksek düzeyine çıkmış olması da petrol fiyatlarında baskı oluşturan bir diğer unsur.
Geçen hafta kaleme aldığım yazıda da dile getirmiştim; savaş hala devam ediyor. Haliyle savaş ve savaş kaynaklı haber akışlarının petrol fiyatlarını yeniden yükseltebileceği ihtimalini göz önünde bulundurmamız gerekir diye bir şerh koymuştum. Ayrıca şunu da not etmek isterim; unutmayalım ki petrol fiyatlarını artıran en önemli unsur petrol arzının yetersiz olması. Haliyle arz kanadında önemli bir artış olmadığı sürece petrol talebindeki dönemsel azalışlara rağmen fiyatlarda hatırı sayılır bir düşme de beklememek gerekir diye düşünüyorum.
Bugün geldiğimiz noktada gelen bu yaptırım haberi ile birlikte dün %3’e varan bir yükselişle Brent petrol 105 dolardan fiyatlanıyor. Büyüme endişeleriyle fiyat 100 doların altına gerilese de orada kalıcılık sağlayamadığını görüyoruz. Şu an için fiyatı aşağı ve yukarı yönlü etkileyen unsurların dengeleyici bir etki yarattığını bu nedenle yeni bir haber akışı olmadığı sürece petrol fiyatlarının bant hareketine devam edebileceği söylenebilir.
Doğal gaz kesintisi ile ilgili gelen haber akışları ile ham petrolde de dünden bu yana yaklaşık %3,5’luk artışla 102,9 seviyesine kadar yükseldi. Dengeleyici unsurlarla burada da yatay hareketin devamı öngörülüyor.
Rusya’dan gelen doğal gaz kesinti haberi ile son bir haftalık sürede ECB’nin enflasyonun çok gerisinden geleceği ve faiz artırımlarında geç kalacağı (ve aynı zamanda Fed’in de agresif giderek doları daha da güçlendireceği) fiyatlamasıyla düşüş eğiliminde olan euro/dolar paritesinin de son 5 yılın en düşük düzeyi olan 1,0586 seviyesine kadar düşmesine neden oldu. Bildiğimiz gibi Avrupa Rusya’ya doğal gazda %40 bağımlı. Bu nedenle doğal gaz kesintisi ekonomik büyümeyi yavaşlatıp Avrupa’yı olumsuz etkileyeceğinden euroyu zayıflatıcı bir unsur oluyor.
Euro/dolar paritesinde kısa vadede 1,0815 seviyesi altı fiyatlamalarda aşağı yönlü riskler artıyor. Bu seviye üstü tutunma olmadıkça görünüm negatif. 2015 yılından bu yana 1,0600 önemli bir dönüm noktası olarak çalıştı. Bu nedenle bu fiyat altı hareketlerde hele ki 1,0553 desteği sonrası düşüşler hızlanabilir. Bu destek altında 2015-2017 döneminin en düşük seviyesi olan 1,0340 desteği bir hayli kritik. Kısaca 1,0600 altı fiyatlamalarda tutunma olması yeni hedefi 0,97 haline getirebilir.
Paritede zaman zaman yukarı yönlü oluşacak tepki hareketlerine rağmen kısa vadede negatif görünümün belirgin şekilde değişme göstermeyeceği düşünülüyor.
Dolar endeksi güvenli liman gömleğinin de desteği ile yükselişine devam ediyor. Bugün gelen gaz kesinti haberlerinin euroyu zayıflatmasından da ek güç alan dolar son iki yılın en yüksek zirvesi 102,8’i test etti. Mayıs ayındaki Fed toplantısına kadar endeksteki yükselişin devamı beklenebilir. 103,7 kritik direncini kırması yükselişlere hız kazandıracaktır. Kısa vadede 99,5 önemli destek konumunda.
