Dolar'ın Ateşi Neden Düşmüyor!

Doların ateşi, çok umut bağlanan sert faiz artışına rağmen hala düşmedi. Yükseltilen faizlerin etkilerinin piyasa dengelerine henüz etki etmemesi yanında (örneğin Bankaların elindeki bol likidite nedeniyle mevduat oranlarının yeterince yükselmemesi gibi); USD/TL fiyatının düşmemesinin başka sebepleri de var; Dolar tüm gelişmekte olan para birimlerine karşı değer kazanıyor. Şimdi buna gelişmiş ülke para birimleri karşısında değer kazanma süreci de eklendi.

Teknik olarak incelediğimizde daha önceki makalelerimde sıkça bahsettiğim 2008 yılı, 1.14 fiyat seviyesi orijinli Ana Trend (mavi kanal), her geçen gün etkisini artırıyor. Yukarı yönlü çok net bir trend hareketi var. Dolar fiyatıyla ilgisi olan herkesin bu trendi gözardı etmemesi gerekir. Altıncı yılına giren bu trend daha çok şeylere gebe gözüküyor!

Bahsettiğim trendde muhakkak kısa vadeli düzeltmeler olacaktır. Şubat ayı, böyle dönemlerden biri olabilir. Ancak önce Dolar'ın tüm para birimlerine ve özellikle "Gelişmekte Olan Ülke" para birimlerine karşı değer kazanmasının duraksaması gerekiyor. Bu anlamda en azından bir kaç gün daha bu süreç devam edebilir ve USD/TL'nin fiyatının 2.30 veya 2.33 seviyelerinin üstüne çıktığını görebiliriz. Ancak daha sonra bir gevşeme bekliyorum. bu gevşemede, şu anki durumda 2.18'den aşağısının görülmesinin düşük olasılık olduğunu tahmin ediyorum.

Hazır Dolar'dan bahsediyorken çok enteresan bir konuya değinmek istiyorum. Dolar, tarihte daha önce olmadığı kadar bollaştı. Dolar'da ikiyüz küsür yılda gerçekleşen parasal genişlemenin 4 katına eşdeğer likidite, son dört yılda gerçekleştirildi. Neresinden bakarsanız bakın bu durum, olağanüstü bir parasal genişlemedir. Buna rağmen Dolar "Gelişmiş Ülke" para birimlerine karşı stabil ve "Gelişmekte Olan Ülke" para birimlerine karşı sürekli değer kazanıyor!

Bu durum, aynı zamanda planlanmış küresel ekonomik dengeye tezat teşkil ediyor. Şöyle ki:

Endüstri ve teknoloji devrimini gerçekleştiren Batı, insanlık tarihinin en büyük icatlarını 20. yüzyılda gerçekleştirdi. Şimdi başta dijital teknoloji, Sanayi Ürünleri ve Kimyasal Ürünler vb. olmak üzere bu icatlardan elde edilen onbinlerce ürünün ticaretinin yapıldığı (meyvelerini topladıkları) çağdayız. Bu sürecin, onlar açısından iyi işleyebilmesi için, Dolar fiyatının en azından stabil olması gerekiyor. Pahalı Dolar, bahsettiğim ürünlerin hem maliyetlerini hem yerel ülke para birimine çevrilirken doğrudan satış fiyatını artırdığından, Süreci baltalıyor.

Ürettikleri ve daha iyilerini üretecekleri endüstriyel ve teknoloji ürünleri satış için bekleyen "Gelişmiş Ülkeler" için ciddi bir problem olan bu durumun; (küresel ekonomik ve finansal risklerin hala devam ediyor olması nedeniyle) aynı zamanda güvenli liman olan Dolar'a, bu nedenle oluşan talepten kaynaklandığını düşünüyorum.

Ancak ben ucuz dolar-çılgın üretim-çılgın tüketim çağının yakın zamanda biteceğini zannetmiyorum. Belki bir kaç yıl mola verilmek zorunda kalınabilir. Ardından tekrar Dolar'da stabilizasyon sağlanarak süreç devam ettirilecektir. Yani hem "Gelişmekte Olan ülkeler" hem de "Gelişmiş Ülkeler" çılgın tüketim günlerine muhakkak geri dönecektir. En kötü ihtimalle Dolar ucuzlatilamazsa yerine başka bir şey bulunur ve devran döngüsüne devam eder!

Herkese sağlıklı ve mutlu günler diliyorum.

İlyas Uzuner (Bilgeanalist)