Küresel büyüme endişeleri piyasalardaki baskınlığını korumaya devam ediyor. ABD – Çin gerginliği, FED’in likidite sorununu çözmek için repo ile piyasa para enjekte etmesi, “Brexit” bilmecesi, Almanya’nın resesyon ihtimalinin güçlenmesi, G.Kore ve Japonya’nın ticaret gerginliği, Hong Kong protestoları, çok fazla gerileyen küresel negatif faiz oranları, Trump’ın azil sürecinin belirsizliği derken bir de yükselen ABD – AB ticaret tansiyonu ve Irak’ta halkın ayaklanması küresel yatırımcıları tedirgin eden nedenler arasına eklendi. Çok fazla satış altında kalan piyasalar da Avrupa’nın karışık seyirle kapanmasıyla beraber ABD başta olmak üzere yönünü yukarıya çevirmiş durumda.
Haftanın son işlem gününde iShares Dünya ETF’i (URTH) %0.99 yukarıdan işlem görerek 89.90$’dan alıcı buldu. Haftalık kaybı -%0.26’ya yükselirken aylık düşüşü -%1.77 oldu. iShares US Teknoloji (IYW) ve iShares Global Tech ETF’leri de sırasıyla %1.36 ve %1.35 genişleyerek 201.18$ ile 281.96$’dan kapandılar. Kısa dönem tahviller %0.04 yükselişle 110.52$ olurken 20 ve üzeri tarihli tahviller %0.91 değer kazanarak 144.92$’dan kapandı. Hisse senedi ETF’leri her ne kadar güçlü yükselse de tahvil ETF’lerinin hafif yükselişi küresel yatırımcıları tedirdginliğinin devam ettiğini gösteriyor.
HK imalat satın alma müdürleri endeksi (PMI) 41.5 olarak 37 beklentisinin ve 40.9 olan bir önceki verinin üzerinde gerçekleşti. Her ne kadar beklentiyi ve bir önceki veriyi sollamış olsa da 50’nin altında kalan hiçbir ekonomik veri toparlanmayı işaret etmemektedir. Avusturalya’da perakende satışlar Ağustos’ta aylık %0.4 artarak %0.5 beklentisinin altında kaldı. Bir önceki veri olan -%0.1’in üzerinde gerçekleşti. Hong Kong piyasası açılmasına rağmen Çin tatil sebebiyle kapalı. ABD endekslerinin yaptığı “geri sekme” hareketinden sonra Asya endekslerinde, Singapur, Güney Kore ve Hong Kong dışında, pozitif seyrin ağır bastığı görülüyor. Hong Kong protestolarından dolayı yaklaşık 4 ile 5 milyar $’ın Singapur’a kaçtığı bildirildi. Protestoların devam etmesi başta Çin olmak üzere bütün Asya ve küresel piyasalar için bir risk. Çin’in kredi sisteminin ucuz olmasının en büyük nedeni HK olarak bilinir. HK’da duruma kötüye giderse Çin’in kredi sisteminde sorunlar başlar ve küresel büyüme için riskler daha da yükselir. 10 senelik Asya getirilerinde Japonya -%0.209’a HK %1.147’ye ve Singapur %1.666’ya gerilediler. ABD Dolar endeksinin azalmasına paralel olarak USDCNY 7.1484 ve USDJPY 106.9 seviyelerinde güçlerini koruyorlar.
AB tarafında durumlar giderek daha da kritik hal alıyorlar. Her çıkan konuşmacının Almanya’da resesyon ihtimalinden bahsetmesi yatırımcı tedirginliğini yükseltiyor. Durumun üzerine bir de ABD – AB ticaret gerginliği, Draghi ve Almanya maliye bakanı arasındaki “mali politika” anlaşmazlığı ve AB’nin, Boris Johnson “Brexit” teklifini yetersiz görmesi eklenmiş durumda. Dünkü haber akışına göre AB, Boris Johnson’un sunduğu tekliften ikna olmadıklarını belirterek “İrlanda’ya destek” mesajında bulundu. Olumsuz haber akışına rağmen Avrupa endeksleri karışık seyirle kapandılar. Avrupa gösterge endeksi STOXX 600 %0.01 yükselişle 377.54 Euro’dan alıcı buldu. 10 senelik Almanya tahvilleri -%0.591’e gerilerken İspanya %6.21 azalış ve İrlanda %7.89 düşüşle en yüksek değişime sahipler. Dün de dediğim gibi İrlanda’nın 10 seneliklerinde oynaklığın bu kadar yüksek olması “Brexit” senaryosunda rolünün büyük olmasıdır. EURUSD paritesi bu sabah yatay seyirle 1.0974’ten işlem görüyor. Almanya korkularından dolayı gevşeyen Euro için, AMB’nin ek teşvik yapması sonucunda daha da düşük seviyeleri görebilir. Avrupa vadeli endeks kontratlarında Almanya, Avusturya ve Stoxx 50 yataya yakın satış baskısı altında kalırken Fransa, İngiltere ve İtalya pozitif işlem görüyorlar.
Güne satıcılı başlayan ABD endeksleri hem dipten sekerek hem de kötü gelen ABD ekonomik verilerinden dolayı FED’den üçüncü kez faiz ihtimalinin güçlenmesine paralel olarak yeşil alanda kapandılar. ABD gösterge endeksi S&P 500 %0.80 değerlenerek 2910.63$’dan fiyatlandı. ABD’de yaşanan yükselişle ve FED beklentileriyle beraber VIX/korku göstergesi, 20$’ın altına gerileyerek, 19.12$’dan işlem gördü. İma edilen oynaklık ise 21.87$’a geriledi. ABD Dolar endeksi 98.86$ seviyesine doğru azalırken 2 senelik gösterge faizi %1.394 ve 10 senelik getiri %1.538 seviyelerine yükseldi. Trump’ın azil süreci ABD tahvillerinin çekiciliğini azaltmışa benziyor. ABD Kongresi’nin de Trump’a, İdlib konusunda daha sert davranması gerektiği şeklinde baskı yapması jeopolitik riskleri arttırabilir. Dünkü pozitif kapanışın ardından ABD vadeli kontratlarında hafif kar satışları görünüyor.
ABD seansında gelişmekte olan ülkeler oynaklık göstergesi 20.52$’a düştü. EEM %1.29 genişleyerek 40.79$’dan ve TUR %0.08 yükselerek 26.13$’dan fiyatlandı. Çarpan oranına göre son zamanlarda TUR, EEM’den daha iyi performans gösteriyor.
Irak’ta yaşanan gösterilerden dolayı Irak endeksi 3 gündür üst üste satış yiyor. Gösterilerin gerekçeleri yolsuzluk, işsizlik ve kamu hizmeti yoksunluğu olarak açıklandı. Reuters’da geçen haber akışına göre Irak’taki göstericiler “Değişim istiyoruz. Tüm hükümetin çökmesini istiyoruz” tarzı sloganlar atıyorlar. Henüz hiçbir ülkeden sert bir tepki gelmese de AB’den, Irak hükümetini uyarı verildi.
Perşembe’ye yükselerek başlayan BIST100 kapanışa doğru bütün kazançlarını geri verdi ve 1.61 milyar TL’lik işlem hacmiyle %0.70 değer kaybederek 102784.33 TL’den alıcı buldu. ABD’de de yükselen FED beklentileri ve ABD ile Asya endekslerindeki yüksek risk iştahına paralel olarak BIST100 güne alıcılı başlayabilir. Üstel hareketli ortalamaları ve aralarındaki uzaklık farkları da bu durumu destekliyor. Basında yer alan AKP’nin oy oranına yönelik haberler ve yeni parti düzenlemeleri TL varlıkları için siyasi risk oluşturuyorlar. Suriye meselesinin de hala masada olduğunu unutmamak gerekiyor. Dün açıklanan enflasyon rakamının uzun bir süreden sonra tek haneye inmesi (%9.26), ABD Dolar endeksinin değer kaybetmesi ve FED’in üçüncü kez faiz ihtimali gitme beklentisinin yükselmesi Dolar/TL’yi 5.70 sınırına kadar düşmesine neden oldu. 5 yıllık CDS primi 356.63’e gerilerken 2 senelik gösterge faizi %13.30 ve 10 senelik getiri %13.36’dan fiyatlanıyorlar. Enflasyonda yaşanan iyileşmeye paralel olarak TCMB’nin faiz hamlesi ihtimali de kuvvetlenmiş olabilir.