Bu makale 18.04.2018 tarihinde İngilizce olarak yayınlanmıştır
20 Nisan Cuma günü 20 OPEC ve OPEC üyesi olmayan petrol bakanı, petrol üretimi kesintisine dair anlaşmayı tartışmak için Suudi Arabistan’ın Cidde kentinde toplanacak. Ortak Bakanlık İzleme Komitesi (JMMC), OPEC’e üretim kesintisini 2019’a kadar uzatıp uzatmayacağına dair bir öneri yapacak. Bu toplantı, OPEC ve ortaklarının 2018 Haziran ayında Viyana’daki toplantısında nasıl ilerleyeceklerine dair önemli bir rehberlik sağlayacak.
Pek çok banka analisti petrol fazlasının büyük ölçüde çözüme kavuştuğunu söylüyor. Söylediklerine göre, bu, Orta Doğu’daki gerginliklerin petrol fiyatlarını geçen hafta artırması ile kanıtlandı. Geçen yaz yaşanan benzer gerginlikler, petrol fiyatlarında aynı artış ile sonuçlanmadı çünkü küresel petrol stokları daha yüksekti. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) da, bu verilerin OPEC ve ortaklarını amaçlarına ulaştırarak, küresel petrol stoklarının sonuçları desteklediği konusunda aynı fikirde.
OPEC'in açısından baktığımızda dış üretimin yardımının dokunacağını görebiliriz ancak önemli olan OPEC'in kendi verileri, tahminleri ve hedefleri. Sonuçta, OPEC’in en güçlü üyesi Suudi Arabistan politikayı belirleyecek gibi görünüyor.
S&P Global Platts’e göre Suudi Arabistan –günde ortalama 574.000 varil olmak üzere – petrol üretimini azaltma konusunda gönüllü olarak OPEC’i yönlendirdi. Sorun, Suudi Arabistan’ın kesintiye devam etmek isteyip istemeyeceği. Suudi petrol bakanlarının son konuşmaları, üretim kesintisinin 2019 yılında da devam etmesini istediğini ortaya koyuyor, çünkü petrol projelerine yapılan yatırımın yeterli seviyeye dönmediğini düşünüyor.
Rus üretimi de önemli olacak. Bu noktada Rusya’nın üretim kesintileri konusunda nerede durduğu belirsiz. 2018 Ocak ayında, JMMC’nin Umman toplantısında, Rusya bu yılın sonunda üretim kesintisini bitirmek için OPEC’i baskılamıştı. Bununla birlikte o zamandan beri konuşmalar yön değiştirdi. Rusya ve Suudi Arabistan şimdi, petrol ve diğer enerji meseleleri üzerine uzun dönemli bir işbirliği ve ortaklık çerçevesini tartışıyor. Uzun dönemli bir üretim kesintisi mümkün görünmese de, uzun dönemli bir ortaklık olması daha olası. Rusya üretim kesintisini sonlandırmakla ilgili artık çağrı yapmıyor.
Bir seçenek, OPEC ve ortaklarının üretim kesintisi anlaşmasını, ülke ülke kotalar gevşerken toplam gereklilik adına sürdürmeyi düşündüğü. Bu, Azerbaycan, Kazakistan ve Irak gibi uygulanan kotalardan ve üretimin sık sık aşırı olmasından rahatsız olan bazı ülkeleri biraz rahatlatabilir.
OPEC’in petrol üretimini durdurmadaki başarısı büyük ölçüde Venezuela ve Angola’daki istemsiz kesintilerle gerçekleşti. Petrol sahaları eskiyip daha az petrol ürettikçe, Angola üretimde bir düşüş yaşadı. S&P Global Platts’e göre, Venezuela’nın Mart ayı petrol üretimi 80.000 varil düşüş ile yalnızca günlük 1,49 milyon varile geriledi. Hükümete ait Petróleos de Venezuela’nın (PDVSA) 2002 ve 2003’teki grevinin dışında, bu, Platts’in OPEC’in petrol üretimi ölçümü başladığından beri gözlemlediği, ülkenin petrol ve benzin şirketinin en düşük üretim seviyesi. Bunun büyük bir kısmı, muhtemelen bir süre daha devam edecek olan Venezuela’daki finansal krizden dolayı gerçekleşti. Venezuela’daki üretim gerilemesi Nisan ayında da devam edecek gibi görünüyor, özellikle PDVSA petrol çalışanlarının toplu istifaları söz konusuyken.
İstemsiz gerçekleşen üretim kesintisinin günlük 1,8 milyon bpd olan toplam üretim kesintisini tatmin etmesine dayanarak, OPEC ve ortakları rahatlıkla “hedeflerine” ulaşabilir ve onların kural tanımaz kimi katılımcılarından gelen yüksek üretim arzusu tatmin olurken, ortaklık yapısı kurabilir.
OPEC’in 22 Haziran’da Viyana’da olacak düzenli bakanlık toplantısının tonunu belirlemek için JMMC toplantısına bir göz atın. Bu bize, 2019 yılındaki küresel üretim kesintisinden ne beklendiğine dair ilk izlenimi sağlayacak.