Boğalara göre kesintilerin zamanı geldi.
OPEC'in üzerinde mutabakata vardığı kesintilerin Cuma günü başlamasıyla beraber piyasa bu haftanın başından itibaren varillerin pazardan çekildiğinin somut kanıtlarını görmek isteyecek. Gereğinden erken bir şekilde olsa da açığa satanlar son üç seansta ABD ham petrolü geçen haftaki seviyesinden %60, Brent ise %32 değer kazanırken beklemedeydi. Bu noktadan itibaren ayılar küresel depolama sisteminin üzerindeki baskının biraz da olsa azaldığına dair kanıt görmek isteyecek.
Bu da yeterli değilse, ABD Başkanı Donald Trump'ın Çin'le yeniden ticaret savaşına girmesi şimdiden Wall Street'in Dow vadeli işlemlerini düşürerek doları yükseltiyor ki bu da petrol için ölümcül bir kombinasyon.
Trump'ın Seçim Stratejisi ve Çin: "Petrolün İhtiyacı Olan Son Şey"
New York bazlı OANDA analisti Jeffrey Halley'e göre "Trump'ın Kasım'daki seçim stratejisi şimdiden belli oldu ve küresel çapta piyasaları baskılamaya başladı."
"ABD Başkanı ve ekibi gündemi ülkedeki COVID-19 salgınına yönelik yetersiz önlem aldıklarına yönelik eleştirilerden saptırarak her şey için Çin'i suçlama konusunda kararlı görünüyor."
Halley'e göre "ticaret savaşı gerginliğinin yeniden ortaya çıkması şu an petrol piyasalarının ihtiyacı olan son şey."
Rusya'nın eski enerji bakanı Vladimir Milov Cuma günkü açıklamasında ülkenin günlük 2,5 milyon varillik kesinti kotasına ulaşmak için önünde "çok sayıda teknik engel" olduğunu söyledi. Siyasete artık muhalefette devam eden Milov Wall Street Journal'a yaptığı açıklamada "bu boyutta üretim kesintileri daha önce hiç yapılmadı, bu yüzden bilinmeze doğru gidiyoruz," dedi.
Dünya çapında petrol üreticilerinin oluşturduğu ve korona virüs salgını sebebiyle yaşanan 20 ilâ 30 milyon varillik talep kaybına karşı günlük en az 9,7 milyon varil kesinti yapmayı hedefleyen GLOPEC üretim anlaşmasında Rusya büyük öneme sahip. Moskova'nın anlaşmaya sadık kalmaması durumunda küresel petrol stokları piyasanın istediği kadar hızlı bir düşüş gerçekleştiremeyebilir.
Rusya Ani Büyük Kesintilere Hazır Değil
Uzmanlara göre Rusya'nın petrol altyapısı gerçekleştirilecek hızlı ve büyük boyutta bir kesintiye hazır değil çünkü soğuk Sibirya iklimi boş boru hatlarında patlamalara yol açabilir. Journal'a konuşan Rus analistlere göre verimliliği düşük, Sovyet döneminden kalma havzaların işletimi ve yeniden açılmaları da masraflı, bu yüzden önde gelen Rus petrol şirketleri bakanlıktan kesintilerin dışında bırakılmalarını talep ediyor.
Rus petrol şirketlerine kesintiler konusunda son haftalarda danışmanlık yapan bağımsız RusEnergy firmasının ortaklarından Mikhail Krutikhin de Milov'la aynı fikirde. Krutikhin'e göre kesintilere katılması gereken şirketler bunu nasıl yapacaklarını bilmiyor ve bu onlar için tamamen yabancı bir durum.
Bloomberg'in Cuma günü yayınladığı araştırmaya göre OPEC'in en güçlü üyesi olan Suudi Arabistan eski müttefiği Rusya'ya karşı açtığı fiyat savaşında günde 11 milyon varilin üzerinde üretim yaptı. Bloomberg'e göre iki ülke Nisan ortasında büyük kesintiler yapmaya yönelik anlaşmaya varsa da, Suudiler talepte daha önce görülmemiş boyutta düşüş yaşanırken bile Nisan'ın geri kalanında üretimi yüksek seviyede tutmayı sürdürdü.
İki hafta önce itibariyle dünya çapında deniz üzerindeki petrol stoğu 160 milyon varil seviyesindeydi. Tahminlere göre dünyanın toplam geleneksel petrol depolama kapasitesinin—yaklaşık 3,4 milyar varil—Mayıs sonunda dolması bekleniyor.
Ancak Boğalara Göre İş Burada Bitmiyor
Petrolde pozitif görüşe sahip olanlar, GLOPEC anlaşmasına katılmayan büyük üreticilerin yaptığı kesintilerin hesaba katılmadığını düşünüyor. Kotalar sadece küresel anlaşma kapsamında olan milli petrol şirketlerine ve Rusya'da olduğu gibi hükümetin yönlendirebileceği petrol şirketlerine verildi.
Ancak anlaşma dışında kalan büyük isimler de GLOPEC'le bir bakıma iş birliği yapıyor.
Örneğin ConocoPhillips (NYSE:COP) Haziran'da günlük 420.000 varillik kesinti yapacağını belirtiyor. Chevron (NYSE:CVX) ise günlük 400.000 varillik kesintiyle birlikte mevcut sondaj kulelerinin %60'ını kapatacağını söyledi. Chevron Permian Havzası'ndaki sondaj kulesi sayısını şimdiden 17'den 5'e çekti. Reuters'a göre Oasis Petroleum da (NASDAQ:OAS) Bakken'deki faaliyetlerini azaltma sürecinde. Reuters ayrıca Perşembe günkü haberinde kaya petrolünün bir diğer önemli ismi Chesapeake Energy'nin (NYSE:CHK) iflas etme sürecinde olduğunu belirtti.
Chicago bazlı Price Futures Group'ta analist olan Phil Flynn'e göre gelen ilk haberler büyük çoğunluğun kesintilere uyacağı yönünde.
Yarın, ABD'nin en büyük petrol üreticisi eyaleti olan Teksas'taki üretimi düzenleyici kurum olan Teksas Demiryolu Komisyonu, günlük yaklaşık 1 milyon varillik kesintiye yol açacak %20'lik üretim kesintisi üzerine oylama yapacak.
ABD'nin 50 eyaletinden en az 30'u COVID-19'a karşı alınan önlemler kapsamında getirilen yasakları yavaş yavaş kaldırdı. Bu da benzin ve dizel tüketiminde artış yaşanmasına yol açabilir.
Ancak Kesintiler Yetersiz Seviyede
Ancak kapanmalar, sondaj kulesi sayısındaki düşüş ve birçok şirketin sermaye harcamalarında azalmaya gitme açıklamalarına rağmen, ABD Enerji Bilgi İdaresi ülkedeki ham petrol üretiminin Mart ortasındaki günlük 13,1 milyon varillik rekor seviyeden Mayıs 25 itibariyle sadece günlük 1 milyon varil düştüğünü açıkladı.
Rafineriler benzine yönelik talepte bir artış görmeye başlamış olsa da, bunun kanıtı ani bir şekilde değil, yavaş yavaş gelecek. Kuruma göre 25 Mayıs'la biten haftada benzin stokları 3,7 milyon varil düşse de, ham petrol stoklarında 9 milyon varillik artış yaşandı.
Dahası, FED'in—daha büyük ve yüksek borçlu şirketlerin kredi için hak kazanmalarını sağlayan—Main Street Kredi Programı'nda revizyona gidişi de petrol için iki tarafı keskin bir kılıç olabilir. FED'in programı kaya petrolü üreticilerini iflastan kurtarsa da, ayılar bu yardımı üretimin yüksek seviyede devam edeceği anlamına gelecek şekilde görüyor.
Sonuç olarak, Goldman Sachs'a göre boğaların fırtınayı atlatmak için "zamana" ve "sabra" ihtiyacı var.
Wall Street'in enerjide önde gelen isimlerinden olan şirkete göre "petrol fiziksel bir varlık olmaya devam ediyor ve bu sebeple ilk olarak 2020'nin ikinci yarısında stok problemini çözecek bir fiyata ihtiyaç duyacak ve bu da emtianın hisselerdeki yükselişin gerisinden geleceği anlamına geliyor."
Altına İstihdam ve Çin'i Suçlama Süreci Yön Verecek
Dalgalılık ve aynı derecede güçlü dolar, altını hafta ortasına kadar 1.720 dolar altında bir aralıkta tutabilir ancak Trump'ın Çin'e yönelik suçlamalarını artırması bu dinamiği değiştirebilir.
Phillip Futures'ta kıdemli emtia yöneticisi olan Avtar Sandu, Reuters'a yaptığı açıklamada "ticaret savaşının yeniden başlayacağına yönelik korkular var ve bu tarz gelişmeler altın için iyi olur," dedi.
Altında bu hafta sonucu Cuma günü yayınlanacak olan tarım dışı istihdam raporu belirleyecek. Piyasanın beklentisi geçen ay 21.000 iş kaybının yaşandığı yönünde. Eğer düşüş daha büyük olursa, altının 1.730 dolar ya da üzerine çıkmasını bekleyebilirsiniz.