Bist100 Endeksine Kapsamlı Bir Teknik Bakış

Genel olarak finansal piyasalar için ama özelde borsayla ilgili olağanüstü bir bilgi bombardımanına maruz kalıyoruz. Küresel gidişattan ekonomik veri ve haberlere, uzmanların gördüğü olumsuzluklar ve büyük fırsatlardan komplo teorilerine kadar çok geniş bir yelpazede kimi doğru, kimi yanlış, kimi ısmarlama veya sallamasyon, kimi ise aslında belki de ciddi uyarı niteliğinde olan, her hafta yüzlerce yeni bilgi, haber, yorumla karşılaşıyoruz.

Bu duruma bilgi kirliliği veya gürültü de denilebilir. Yatırımcılar hangi bilgiyi önemseyeceklerini, hangisini dikkate almamaları gerektiğini, (gürültü içindeki doğru sinyalleri) -çoğunlukla- kestirmekte zorlanabilir. Amaç, genel kültürü artırmak değil de doğru yatırım kararları vermek ise, benim görüşüm; neredeyse hepsini bir kenara atıp "her şey içinde" olarak tanımlayabileceğimiz "fiyat" ve "trend" göstergelerine bakmak, en kestirme ve en mantıklı çözümdürdür.

Endeks ile ilgili beklentilerimi sonuç kısmına bırakıp önce bazı tespitlerimi izah etmek istiyorum.

Trend olarak endeksi yorumlayacak olursak, yaklaşık dokuz aydan beri devam eden aşağı yönlü Ana Trend'de bir değişiklik yok. Biraz önem atfedebileceğimiz tek değişiklik; mavi çizgilerle gösterdiğim kısa-orta vadeli kanalın yukarı kırılmış olmasıdır. Ancak bu kırılma ve taşmanın şimdilik çok momentumlu ve etkili olmadığını rahatlıkla gözlemleyebiliyoruz.

Daha önce de vurguladığım gibi 83bin-85 bin bölgesi ciddi portföylere sahip profesyonel ve kurumsal yatırımcıların panik yaşadıkları; daha doğru bir ifadeyle "hiç bir yatırımcının bir lot bile hisse almayı uygun görmediği" seviyelerdir. Uzağında olduğumuz bu seviyeye vurgu yapmamın sebebi ise 2013 haziran ayında gerçekleşen panik satışlarda kurumsal ve büyük yatırımcıların gördüğü risklerin, -onlar için- halen devam ettiğini hatırlatmak içindir. Devam eden düşüş süreci bu öngörümüzü doğruluyor.

2013 yılında başlayan satışların ilk etapta üstteki grafikte 1 olarak gösterdiğim 63 bin seviyesinde sonlandığını görmekteyiz. 1 bölgesinin panikle ulaşılan seviye olduğu su götürmez bir gerçek. Gelgelelim sular durulduktan sonra bu seviyenin 2. ve 3 kez görülmesi bize baştan beri fiyatlanan olumsuz tablonun hala devam ettiğini bir kez daha teyit ettiriyor. 2011 yılında 48 bin ile sonlanan düşüş sürecinde de yaklaşık yine aynı seviyelerin, buradaki görüntüye benzer şekilde gerçekleştiğini hatırlıyoruz.

Grafikte gösterdiğim band, üstte bahsettiğim seviyeye işaret etmektedir. Kısa vadede büyük bir ihtimalle bandın altına ve üstüne bir-iki hamle olacaktır. Yine de endeksin bu seviyenin aşağısında bulunması potansiyel bir tehlikedir. Bu nedenle (şimdilik), iyi bir destek düşüncesiyle, endeks bu seviyenin hemen aşağısında iken, hisse alınmasını riskli görüyorum.

Bollinger Band göstergesi endekste herhangi bir trend değişikliğine işaret etmiyor. Bırakalım trend değişikliğini; uzun süredir alt üst band hareketi bile gerçekleştiremiyor. Fakat yakında bunun mümkün olabileceğini ve fiyatın üst banda kadar ulaşabileceğini tahmin ediyorum.

Bollinger Band göstergesi ile ilgili dikkat çeken değişiklik; Bandın yeniden daralmakta olduğu hususudur. bu daralmanın biraz daha devam edeceğini (fiyatın çok aşağı veya yukarılara gitmeyeceğini) tahmin ediyorum. Ancak her daralma nihayetinde genişlemeyle ve bir yöne doğru fiyatta patlamayla sonuçlanır. Sonraki hareket bu olacaktır.

Takip ettiğim elliott alternatifinde ana sayımım bu şekilde. Bu analizimde, alt dalga sayımlarına, kısa vadede gerçekleşen düzensiz kalıplardan dolayı yer vermiyorum.

Elliott terminolojisine vakıf olanlar, aşağı yönlü itkisel bir sayım yerine neden bir düzeltme kalıbı sayımında ısrar ettiğimi merak edebilirler. Bunun esas nedeni ana sayım gereği ve ayrıca konjonktürel olarak yeni bir zirve görebileceğimiz öngörülerimin yanında, (83 bin bölgesi hariç) düşüş sürecinin tamamının -şu ana kadar- itkiselden ziyade düzeltme kalıbında ilerliyor olduğunu düşünmemdendir. Endeks yaklaşık bu sayıma göre devam ederse 47 bin aşağısına sarkıncaya kadar bu düşüncemde değişiklik olacağını zannetmiyorum. Böyle bir ilerleyiş durumunda o seviyeler "ilerleyen kalıp" anlamında önemli karar verme seviyeleri olacaktır.

Aslında doğrudan bu günleri ilgilendirmeyen ama orta-uzun vade gidişatı göstermesi açısından önemli bulduğum bir hususu araya sıkıştırmak istedim. Üstteki grafik, Bist100 endeksinin logaritmik görüntüsü. Logaritmik grafikler artış azalış oranına göre hazırlanır. Grafikte görüldüğü gibi endekste (dolayısıyla hisselerde) artış oranları gittikçe düşmektedir. 1990'lı yıllardaki momentumlu yükseliş 2 bin'li yıllardan itibaren gittikçe azalmaya başlamıştır.

Bunu grafik üzerinde her biri 7 yıla tekabül edecek şekilde gösterdiğim dikdörtgen boylarından da rahatlıkla anlayabiliyoruz. Dikdörtgen boyları gittikçe küçülüyor. Son dikdörgenin tamamlanmasına en az bir yıl daha var. Bir sonrakinin boyunun çok daha kısa olacağını tahmin ediyorum.

Borsaların geleceği fiyatladığı (bana göre) tartışmasız bir gerçek. Umarım öyle olmaz ama görünüşe göre şirketlerin daha küçük karlar elde edeceği bir gelecek fiyatlanıyor.

Sonuç: Endekste orta vadeli düşüş trendi devam ediyor. Henüz bu trendin kısa zaman diliminde değişeceğine dair bir işaret yok. Bu anlamda bir çok endeks hissesinde riskler devam ediyor. Kısa vadede herhangi bir yöne ciddi bir hareket beklemiyorum. Ancak özellikle Mart ayında beklenmedik düşüş olasılığına karşı dikkatli olunması gerektiğini düşünüyorum. Bu anlamda, gidişata göre yapacağım güncelleştirmelerle daha net sonuçlar ortaya koyabiliriz.

Sağlıklı ve kazançlı günler diliyorum

İlyas Uzuner (Bilgeanalist)