Aslında sadece yeni kabinedeki olası ekonomi kadrosu değişimi nedeniyle ekstra bir düşüş olabilir ve BIST bu düşüş esnasında 78.650 civarlarına inerse, uygun alım fırsatları çıkar diye düşünüyordum. Ama hiç beklenmedik bir anda sınır ihlali yapan Rus uçağı düşürülünce, endeks için düşündüğüm alt seviyenin 3 Bin puan altı olan 75.520 seviyesini de görmüş olduk.
Peki, bu görülen dip yakın vadede görebileceğimiz en alt seviye midir? Daha altı görülmez, hatta o seviyeyi bile yakın bir vade içinde bir daha görmeyiz diyebilir miyiz? Hayır, diyemeyiz! Çünkü ortaya çıkan yeni durum, yani Rusya ile içine girdiğimiz çok ciddi bir kriz nedeniyle, gelişmelerin akıbeti endeksin en alt seviyesi için belirleyici olacaktır. Ben, Rusya ile yaşanan krizin hızlı diplomasi ataklarıyla yatıştırılacağı beklentisindeyim ki, dün bu ataklar dış işleri bakanları nezdinde başlamış durumda. 30 Kasım Pazartesi günü de, Paris'te toplanacak iklim zirvesinde Putin ile Erdoğan'ın bir araya gelmesi planlanıyor. Eğer bu görüşme olur ve gerilim iki lider tarafından düşürülecek olursa, sürpriz bir şekilde gördüğümüz 75.520 seviyesi yakın vadede gördüğümüz en alt dip olur.
Ancak, iki liderin beklenen bu görüşmesi yapılmazsa, o zaman gerilimin boyutunun artması riski daha alt endeks seviyelerine inme riskimizi arttıracaktır. Böyle bir ihtimalde ilk riskli seviye bir altta yer alan 02/10/2015 tarihli 74.396 gap seviyesi olur. Tabii bu risk sadece kısmi gerilim artışı nedeniyle görülecek ilk yerdir. Yoksa iki ülke arasındaki sertleşme kontrolden çıkacak olursa, o zaman BIST'in düşeceği alt seviyeler teknik olarak belirlenmez. Panik davranışlar yeni dipleri belirler.
Şu an için Rusya, uçaklarla ilgili her türlü iz ve konuşma kayıtlarına rağmen, sınır ihlali ve uyarı yapılmadığı iddiasıyla provakasyon nedeniyle uçağının düşürüldüğünü söylüyor. Bunu yaparken de, bölgeye daha çok silah sistemi sevk etme kararı aldı. Eğer TSK'nın paylaştığı ve uluslar arası güçler tarafından da doğrulanan kayıtlar, Ruslar tarafından ikna edici bulunursa, kriz yavaş yavaş yatışacaktır. Şu an yaşanan, Dünya savaşı sonrasındaki soğuk savaş döneminden beri, bir çok olay ve gerilimde yaptığı bir çok ihlallere, tahriklere rağmen bile hiç bir uçağı düşürülmemiş olan Rusya'nın, bu durum karşışında, büyük bir devlet olarak yaşadığı şokun tepkisini görüyoruz. Kendi kamuoyu açısından bunu anlamak mümkün. Ama şimdilik Rusya ortamı gerecek her adımı atıyor. Ben bu gerilimin düşeceği beklentisindeyim.
Bugün Destek-Direnç tablomuzda da dikkat çektiğim gibi, kısmi bir Dolar hareketi görmeyi bekliyorum. Ama verdiğim teknik seviyelerle sınırla kalmasını, sonrasında yeniden kur gevşemesi yaşanmasını bekliyorum.
BIST'in ise, yeni bir sert düşüş yaşamaz ve yükselişin sürdüğünü görecek olursak ki, bunun olması beklentisindeyim. O zaman bir çok hissede sert toparlanmalar görmemiz de mümkün olabilir. Ama özellikle belirtiyorum; Rusya krizi derinleştirmeye devam edecek olursa, Rusya'da işi yapan şirketlerde ekstra düşüşleri yaşama riskimiz vardır. Fakat ne zaman ki, gerilimin yumuşayacağı belirtileri görülmeye başlanır, işte o zaman Rusya krizi nedeniyle sert düşüş yapmış olan sıse, anacm, trkcm, aefes, enkaı, soda, yazıc gibi hisselerde de kriz öncesi fiyat seviyelerine doğru hızlı toparlanmalar görülecektir.
Böyle ani gelişmelerde paniklemek en büyük hatadır. Çünkü hızla düşen fiyatların ilk kademelerine yetişmeniz söz konusu olmadığı için, sizlerin vermeye kalkacağı seviyeler en alt seviyeler olabilir. Bu da ciddi zararlar etmenize neden olur. Oysa, genelde bu tip krizler sonrasında yatışınca, piyasalar aynı şekilde toparlanır. Umarım bu sefer de gelişmeler bu yöndeki beklentilerim gibi sonuçlanır.
NOT: Yazı, 26 Kasım, 09:05'de www.borsaanalizci.com'da yayınlanmıştır!
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
www.borsaanalizci.com
Twitter: @_Stratejist_