Amerikalı elektrikli araba üreticisi, meşhur Elon Musk’ın kurucusu olduğu Tesla şirketi hiç kuşkusuz 2020’nin en gündemden düşmeyen şirketi oldu. Her ne kadar kurucusu Elon Musk attığı tweetler ile gündemden düşmese de Tesla nın önlenemeyen yükselişi 2020’ye damgasını vurdu.
Tesla SP500 endeksine katılmadan önce, 21 Aralık öncesi, yaklaşık %700 lük yıllık getirisi ile yılın en fazla getiren hisselerinden biri oldu.
Endeks katılım öncesi
Elektrikli araçların geleceğin kuşku götürmez zorunluluklarından olmasının yanında, geliştirdiği gelişmiş sürücüsüz araç sürüşü ile diğer rakiplerine fark atan Tesla aslında 2012 yılında çıkardığı Model S ile yatırımcıların dikkatini çekmeyi başardı. Lüks sedan segmentinde geliştirilen Model S aslında, her ne kadar diğer araba üreticileri de elektrikli araçlar üretmeye başlasa da Tesla nın diğerlerinden ayrışma hikayesini yarattı.
Hisse hareketliliği de gelen fon alımları ile yükselmeye başladı. 2020 yılına 400 dolar civarında başlayan Tesla 1000 dolara hızlı yükselip, sonrasında gelen Mart krizi ile eski seviyelerine döndü. 2200 seviyelerini gören SPX endeksi meşhur 2020 rallisine başladığında Tesla aynı yıla başladığı seviyesindeydi.
2016 yılından itibaren hızla artan YOLO diye kendilerini tanımlayan ve belli forumlarda bir araya gelen traderlar özellikle yakın vadeli OTM (out of money) opsiyonları ile çeşitli hisselerde yoğun Call (alım opsiyonu) alarak hareketlilik yaratıyorlardı. Bu opsiyon hareketliliği özellikle Robinhood ve benzer komisyonsuz işleme olanak sağlayan aracı kurumların artması ile hisselerde ciddi baskı yaratmaya başladılar.
Özelikle belli fiyatlarda alınan opsiyonlar, kendilerini hedge etmek zorunda olan piyasa yapıcılara spot piyasada alıma zorluyordu. Alımlarla artan fiyat (gamma etkisi) ve taleple doğru orantılı artan implied volatility (vanna etkisi) piyasa yapıcıların spot üzerindeki alımlarını arttırıyordu. Bu grup için Tesla dan daha güzel bir alan olamazdı. Ufukta hem bölünme (split) hem de 4 çeyrek boyunca kar etmesinden kaynaklı SP500 endeksine dahil olma hikayeleri vardı.
Bu ve benzer hikayelerle yükselişe başlayan hisse değerlemelerin üzerine çıkması nedeni ile gelen spekülatif short talebi ile daha da artmaya başladı. Bazı hedge fonları Tesla için 2020’nin en kesin short fırsatı olduğundan bahsettiler. Fakat 1000 dolar sınırını geçen Tesla için yukarı da bir sınır yoktu.
Fiyatla beraber artan opsiyon aktivitesi, piyasa yapıcılardan gelen spot talebi ve bir noktada azalan short isteği, hep beraber fiyatı tüm değerlemelerin üzerine çıkardı. 31 Ağustos’ta gerçekleşen bölünme gününde (split) Tesla hissesi 2000 dolar sınırına geldi.
Split sonrası yaklaşık yüzde 30’luk düzeltme dönemine giren Tesla, endekse dahil olma ve beraberinde gelecek pasif fon alışı hikayesi ile son yükseliş trendine başladı. Özellikle kasım ve aralık aylarında rallisine devam eden Tesla endekse dahil olmadan önceki gün 680 dolar (bölünme öncesi 3,400 dolar) fiyatları gördü.
Endeks Katılımı
Tesla’nın artık karlı bir şirket olmasından kaynaklı ve piyasa büyüklüğünün belli seviyeleri aşması ile beraber SP500 endeksine dahil olması dönemi gelmişti. İlk kez bu kadar büyük bir şirketin endekse dahil olma süreci ile alakalı yapılan görüşmelerde, ilk olarak şirketi 2 dilim halinde endekse dahil etmek isteseler de sonrasında yapılan görüşmeler sonrasında tek dilim olarak endekse dahil edilme kararı alındı.
Endekse dahil edilme tarihi olarak 21 Aralık tarihi seçildi.
Amerikan borsalarında ciddi büyüklüğe sahip bazı ETF’ler (pasif fonlar) stratejileri gereği portföylerine Tesla’yı dahil etmeleri gerekiyor. Burada Tesla’nın piyasa büyüklüğü nedeni ile yapılacak alımın çok büyük olması söz konusu olurken, pasif fonların bu işlemi dahil edilme tarihinden önceki son işlem saatinde yapmaları gerekiyordu.
18 Aralık günü tarihi zirvesinde olan Tesla hissesi son dakikalarda gelen yoğun alım ve özel emir ile gerçekleşen (cross trade) yaklaşık 48 milyar dolarlık işlem ile Amerikan hisse piyasaları tarihindeki en yüksek hacim gerçekleşti. Böylece pasif fonlar Tesla’yı portföylerine o güne kadar ki en yüksek fiyattan dahil etmiş oldular. 
Endekse katılım öncesi özellikle Tesla’nın yüksek volatilitesinin, endeks katılımı sonrası profesyonel arbitraj işlemleri ile düşmesi ve bunun nedeni ile opsiyonlarının eski cazibesinin kaybedeceği ortaya atılan görüşlerden biri oldu. Aynı zamanda ETF’lerin endeks dahilinde Tesla alıp satmaları likiditesini de katkı sağlayacak olması, Tesla’nın eskisi gibi rahat bir şekilde rallisine devam edemeyeceği görüşlerini destekliyor.
Endeks Katılım Sonrası
Bu yazının yazıldığı tarih olan 22 Aralık öncesi Tesla sadece 1 gün endeks dahilinde işlem gördü. Endeksin hareketli olduğu bugünü %6,5 kayıpla kapattı. Burada her ne kadar kar satışlarının etkisi olsa da piyasalara düşen Apple’ın elektrikli araç piyasasına da dahil olacağı haberleri etkili oldu.
Diğer bir gözlem ise hem olabilecek ekstra hareketlerin olmaması hem de yukarıda bahsettiğimiz arbitraj işlemlerinin gerçekleşmeye başlaması ile Implied Volatilitenin düşmesi oldu.
Bundan sonra hisse için yukarı beklentisi olan araştırmacılar olsa da dikkat edilmesi gereken diğer metrik 1300 lere yakın olan P/E rasyosu (price-to-earnings).
Bu hafta kapanışı Tesla hissesi üzerinde etkili olacaktır.
ErsInvest olarak raporlarımızda, portföylerde azaltılması gereken bir hisse olarak belirlediğimiz Tesla yerine ESG hikayesinden daha pozitif etkilenecek diğer hisseleri tercih ediyoruz.