Yazar: Şenay Şerefoğlu
Türkiye ve ABD arasındaki rahip Bronsun gerginliği ile döviz kurları Temmuz sonunda ve Ağustos aylarında sert yükselişler yaşadı. ABD'nin iade talebine karşın Türkiye'nin yargı bağımsızlığı cevabı ile devam eden süreçte yapılan görüşmelerden somut bir sonuç çıkmadı. Duruşma 12 Ekim'de görülecek, ancak dün önce ABD basınında rahip Bronsun'un tahliye edileceği haberleri çıktı, ardından ABD Dışişleri Bakanı Pompeo, bu talep için bu hafta görüşmelerin olacağını ve gerek Brunson gerekse diğer ABD'li tutukluluların serbest bırakılması gerektiğini belirtti.
Gelen haberlerin ardından TL, dün majör paralar karşısında yükseliş yaşarken USD/TRY kuru da %3 üzerinde düşüş yaşayarak 6,05'e geriledi.
Brunson'ın tahliye edilmesi durumunda ABD'nin yaptırımlardan vazgeçeceği, iki ülke ilişkilerinin normalleşeceği beklentisi TL'nin değerlenmesini sağlıyor, beklenen sonucun çıkmaması ise zaten yüksek fiyatlanan kurun tekrar bir miktar daha yükselmesine neden olabilir.
Brunson gerginliği başladığında USD/TRY kurun 4,80 yakınlarında fiyatlanıyordu ve hemen öncesinde TCMB'nin faiz artırmamasının etkisi vardı. Sonrasında yaşananlar elbette TL üzerinde değer kaybına neden oldu, ancak rahip meselesinin çözülmesi TL'deki kayıpların silinmesini istenen oranda sağlayamayabilir.
Neden?
Faiz-Kur ve Enflasyon sarmalının gittikçe çıkmaza girdiği bu süreçte hem geç kalınan faiz artışı hem geç kalınan TL önlemleri hem de gittikçe artan enflasyon sonrasındaki duruma baktığımızda;
TCMB'den gelen son hamle sonrasında politika faizi %24 ile piyasa fiyatlamasını yakaladı, ancak kabul edilmeli ki 24 Temmuz'da ya da Ağustos ayı içinde yapılacak bir faiz artışı kurda daha etkili olabilirdi. 13 Eylül'de yapılan 625 bp gibi çok yüksek orandaki faiz artışının etkisinin kur üzerinde ne kadar sınırlı kaldığı görüldü. Yine Cumhurbaşkanı Erdoğan, TCMB'nin bağımsız olduğunu belirtse de eleştirileri ve bir dahasına sabrım yok ifadesi merkezin tam bağımsız olduğu düşüncesini biraz gölgeledi.
En büyük sorun olan enflasyonun yılın kalanında bir miktar daha artması bekleniyor. Tanım olarak fiyatlar genel düzeyinin artması olan enflasyonu bu aylarda nasıl derin hissettiğimiz de bir gerçek.
Rekor yükseliş sonrasında alınan önlem, faiz artışı ve YEP'le kurdaki fiyatlamanın 6,0 seviyesi üzerinde denge sağladığını görüyoruz, ancak Brunson meselesinin çözülmesi kurda bir miktar düşüş sağlayabilir yine de risklerin yüksek olduğu bu süreçte kurdaki fiyatlamaların yüksek kalabileceğini belirtmek isteriz.
4,80 seviyelerinden 7,25'lere çıkarak rekor kıran kurda şimdilik 6,0 üzerinde fiyatlama devam ediyor, ancak bu seviyeler dahi çok yüksek ve toparlanma için 5,50 altına gerileme olması gerekiyor.