2022 kripto para piyasası için sıra dışı bir yıl oldu. İki yıldır devam eden güçlü yükselişlerin son bulduğu, savaşların yaşandığı, yeni teknolojilerin geliştirildiği, batmaz denilen şirketlerin battığı ve 40 yıldır görülmeyen faiz – enflasyon rakamları… Bitay Araştırma Departmanı 2022’nin akılda kalan olaylarını 22 maddede anlatıyor. İşte kripto paralar için acısıyla tatlısıyla 2022.
- Fed ve faiz artırım kararları
Geçtiğimiz yılın ilk şoku aslında Fed’den gelmişti. Amerika Merkez Bankası Fed, ilk faiz artış sinyalini verdiğinde kripto paralar 60.000$ civarındaydı. Fed tarihte benzerine ender rastlanır şekilde üst üste 7 toplantıda toplam 400 baz puan faiz artışına gitti ve 2022’nin kripto paralar için zor bir yıl olarak anılmasının en büyük sebebi oldu.
- Savaş
Geçtiğimiz senenin tüm dünyada en çok konuşulan olaylarından biri de şüphesiz Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesiydi. 2022 yılında böyle bir olayın gerçekleşmesi bir yana, global ölçekte bu derece önemli bir hadisenin kripto para dünyasını etkilemesi de kaçınılmazdı. Bu girişimin ardından Bitcoin %20’den fazla değer kaybederek 35.000$’ın altını gördü. Ancak bunun birçok olumsuz senaryonun ilk sayfaları olduğu henüz bilinmiyordu.
- Enflasyon
Belki de 2022 yılında tüm dünyada en çok duyduğumuz başlık enflasyon oldu. Sadece duymakla kalmadık aynı zamanda yaşadık. Covid-19 sonrası uygulanan parasal genişlemenin yan etkisi olarak patlak veren enflasyon, Rusya – Ukrayna Savaşı sonrası oldukça yıkıcı bir boyuta ulaştı. Enflasyon 2022 yılında en büyük ekonomik sorun olarak karşımıza çıkarken tüm dünyada alım gücünün düştüğüne şahit olduk.
- Luna – Terra – UST
Terra ağının sabit coini UST ve en büyük 10 kripto paradan biri olan Luna’da meydana gelen ani satışlar sonrası rezervi sıfırlanan Terra Vakfı, kripto para piyasasında 2022 yılında meydana gelen ilk büyük krizdi. Olay, ağın sabit coini UST’nin fiyatının olması gereken seviye olan 1 dolardan uzaklaşmasıyla başladı. UST sabit coinini 1 dolarda tutmak için bir hayli Bitcoin ve Luna satan şirket bunu başaramadı. Luna’nın değer kaybı %99’u aştı. UST sabit coini 0,35 cent’e kadar geriledi. 40 milyar dolardan fazla bir değere sahip olan şirket ciddi bir güven krizine girerek yeterli kaynağı da bulamadı. Ancak hikaye Luna ile sınırlı kalmadı ve ekosistemde bir likidite krizinin ilk adımları olarak kayıtlara geçti.
- FTX
Belki de kripto para piyasasının en çok şaşırdığı konu olan FTX, piyasadaki en büyük üçüncü borsaydı. Sahip olduğu Alameda Research üzerinden etik dışı işlemler gerçekleştiren ve kullanıcılarının bakiyelerini tabiri caizse çarçur eden şirket için işler istenildiği gibi gitmedi. Bir hafta sonu Binance CEO’su CZ’nin tweetleriyle başlayan süreç iki hafta sonra 32 milyar dolarlık değere sahip dünyanın en büyük borsalarından birinin iflasıyla sonuçlandı.
- Ethereum Merge
2022’nin belki de en heyecan verici teknolojik haberi Ethereum’dan geldi. Ayı piyasası döneminde moral arayan kripto paralara çare en büyük altcoin olan Ethereum’un yıllardır beklenen “birleşme” haberiydi. Proof of Work sisteminden Proof of Stake sistemine geçen Ethereum blokzincirinin elektrik tüketimi %99’un üstünde azalırken birleşmenin gerçekleşeceği güne kadar Ethereum %100 prim yaptı. Şirketin bunun beş aşamalı bir planın ilk adımı olduğunu belirtmesi yatırımcıları sevindirirken devam eden dönemde makro ekonomik gelişmeler Ethereum’u olumsuz etkiledi.
- ABD Başkanı Biden’dan kripto paralar için yürütme emri
İki senelik süreçte trilyon dolarları aşan ve on milyonlarca insanın parçası olduğu bir piyasa haline gelen kripto para piyasasında düzenleme için ABD’de başkan düzeyinde ilk adım atıldı. ABD Başkanı Joe Biden, tüm kurumları kripto para düzenlemesi ve uygulaması için planlar oluşturmaya yönlendiren yürütme emrini yayınladı.
- Celcius
Luna Vakfı’na yaptığı yatırım ile dalgalar en çok etkilenen şirketlerin başında gelen Celcius, yaz aylarını en sıcak geçiren şirketlerden birisi oldu. Şirketin likidite sorunu yaşadığı söylentileri nedeniyle kullanıcılar varlıklarını platformdan çekmeye başlamıştı. Ancak kullanıcıların para çekme işlemlerini askıya alarak sallantının ilk sinyallerini veren Celcius, Haziran ayı geldiğinde iflas zincirinin yeni halkası olmuştu.
- Ukrayna’ya kripto para bağışı
Rusya-Ukrayna arasında başlayan savaş, kripto para ekosistemi dahil olmak üzere bu yıl küresel pazarlar üzerinde büyük bir etki yarattı. Ancak savaş kripto para ekosisteminin zor koşullarda devreye girmesi için bir fırsat görevi de gördü. İşgalden birkaç gün sonra Ukrayna hükümetinin resmi Twitter hesabı, iki cüzdan adresi de dahil olmak üzere Bitcoin ve Ethereum bağışı talep eden bir gönderi yayınladı. Hükümet 30 milyon dolara eşdeğer kripto para bağışı topladı. Bu kampanya, bir hükümetin kripto para bağışı topladığı ilk kampanya olarak tarihe geçti.
- Şirketlerin NFT piyasasına girişi
2021 yılı sonlarında başlayan ve 2022 yılının ilk günleri itibariyle zirve dönemini yaşayan NFT piyasası kısa sürede birçok şirketin de gözdesi oldu. Bünyesinde Facebook, İnstagram ve Whatsapp gibi şirketleri bulunduran META şirketi ile Toyota, Mercedes ve Renault gibi otomotiv firmaları, Coca Cola, Nike markaları ve NBA ile WWE gibi organizasyonlar da NFT piyasasına giriş yaptı.
2022 yılı başlarında NFT’lerin viral olması sonrası piyasaya hızlı bir şekilde giriş yapan Apecoin, daha ilk günden 25 katlık bir artış yaşadı. Ünlü NFT koleksiyonu platformu Bored Ape Yatch Club’un piyasaya sürdüğü Apecoin 2022 yılının ikinci çeyreğinde piyasanın bir hayli gözdesi olmuştu.
- Ankara’da kripto para toplantısı
2020 ve 2021 yıllarında yaşanan yükselişlerle Türkiye’de de sükse yapan kripto paralar milyonlarca kişinin yatırım yaptığı bir mecra haline geldi. Öyle ki kullanıcı sayısıyla dünya sıralamasının en üst sıralarına çıkan Türkiye’de regülasyon çağrıları hükümet tarafında da karşılık buldu. Kripto paraların uzman isimleri ile hükümetin bürokrasi takımı ilk kez Ankara’da toplantı yaptı. Toplantıda kripto paralarda kapsayıcı bir düzenlemenin ortak kanaat olduğu ve blok zinciri teknolojisinde Türkiye’nin öncü ülkelerden olmak isteği vurgulandı. Gerçekleştirilen toplantı ve verilen sinyaller kripto para dünyası tarafından pozitif algılandı.
- Elon Musk’ın Twitter'ı satın alması
Kripto para dünyasının en popüler isimlerinin başında gelen Elon Musk, Twitter’ı 44 milyar dolar karşılığında satın aldı. Satın alma haberleri sırasında Dogecoin başta olmak üzere kripto para piyasasında yükseliş hareketleri yaşandı. Piyasa özellikle Dogecoin ve Bitcoin için bir gelişme konusunda ümitliydi ancak Musk’tan şu ana kadar bu konuda herhangi bir adım görülmedi.
- Elon Musk’tan Bitcoin satışı
2021 yılında kripto paraların ralli üstüne ralli yapmasının ve Dogecoin’in yüzlerce kat değerlenmesinin baş aktörü olan Elon Musk, yaz aylarında ilk Bitcoin satışını gerçekleştirdi. Elon Musk’ın sahibi olduğu Tesla şirketinin 2. çeyrek raporunda Bitcoin varlığının %75’ine denk gelen yaklaşık 1 milyar dolarlık Bitcoin sattığı açıklandı.
- El Salvador
2022’nin başlarında El Salvador’un kripto paralara merakıyla bilinen çılgın başkanı Nayib Bukele, Bitcoin’i resmi para birimi olarak kabul ettiklerini duyurdu. Bu adımın ardından El Salvador tarihte Bitcoin’i resmi para ilan eden ilk ülke olarak kayıtlara geçti. Her ne kadar Bitcoin fiyatı o tarihten bu yana düşüş gerçekleştirmiş olsa da El Salvador kriptoya inanmaya devam ediyor. Ülke yakın zamanda Bitcoin tahvili çıkarmaya ve bir Bitcoin kent kurmaya hazırlanıyor.
- Blockchain Economy Summit İstanbul
İstanbul’da ilk kez tüm dünyanın takip ettiği ve dünyanın önde gelen Blockchain girişimcileri ile çeşitli şirketlerin bir araya geldiği organizasyon gerçekleştirildi. Zirve, Avrasya’nın şimdiye kadar gördüğü en büyük Blockchain etkinliği oldu ve Türkiye’nin Blockchain alanında dünyanın önde gelen ülkelerinden biri olma isteğini ispatlar nitelikte oldukça başarılı geçti.
- Türkiye’de kripto para kullanıcı sayısı ilk kez 6 milyonu gördü
Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de 2020 ve 2021 yılları kripto para kullanıcı ve yatırımcı sayısında ciddi artışlar görüldüğü bir yıl oldu. 2022 yılında ise dünya genelinde yatırımcı ilgisinin azaldığını görsek de Türkiye artış trendini sürdüren nadir ülkelerden birisi oldu. Bu yıl Türkiye’de kripto para kullanıcı sayısı ilk kez 6 milyonu geçti.
- Sam Bankman-Fried
Dünyanın en büyük borsalarından biri olan FTX’in iflasından sorumlu şirketin eski CEO’su Sam Bankman-Fried, Bahamalar’da tutuklandı. Yaklaşık 15 milyar dolar serveti olan SBF’nin tüm varlığı FTX süreci sonrası sıfırlandı. Dağınık dalgalı saçları ve kendine has tarzı ile tanınan SBF, şu anda kripto para piyasasının 2 yılın dibinde olmasının en büyük sebebi konumunda.
- Türkiye kripto benimseme endeksi
2022 yılı çok parlak geçmese de Türkiye’de kripto paralara olan ilgi artmaya devam etti. Blockchain analiz firması Chainalysis’in 2022 Küresel Kripto Benimseme Endeksi başlıklı araştırmasına göre 2021 verilerie göre Türkiye, 154 ülke arasında dünyada kripto paraları en çok benimseyen 12. ülke oldu.
- İstanbul Blockchain Zirvesi
Türkiye’de devlet kademesinde katılımın gerçekleştiği ilk Blockchain zirvesi gerçekleştirildi. Programa Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da katılarak bir konuşma gerçekleştirdi. Blockchain alanında Türkiye olarak önder ülkelerden biri olmayı hedeflediklerini aktaran Cumhurbaşkanı Erdoğan, Blockchain teknolojisini devlet kurumlarına ve finans sektörüne entegre etme çalışmaların sürdüğünü bildirdi.
- Binance CEO’su CZ ve atışmaları
Elon Musk’ın ardından kripto para piyasası oyuncularının bu sene en çok duyduğu isim olan CZ, aynı zamanda Twitter’ı en aktif kullanan kişilerden birisi. Sık sık sektörün önde gelen kişileriyle diyaloğa girmekten çekinmeyen CZ, 2022’de birçok olaya imza attı. Tron ekosisteminin CEO’su Justin Sun, Elon Musk, WazirX ve Kraken borsalarını ve son olarak eski FTX CEO’su SBF’yi hedef alarak 2022’de gündemden neredeyse hiç düşmedi.
- Michael Saylor ilk kez Bitcoin sattı
Kripto para sektörünün en büyük destekçilerinden biri olan ve bunu her fırsatta dile getiren MicroStrategy şirketinin sahibi Michael Saylor, Bitcoin’i desteklemeye devam ediyor. Yıl içinde birçok kez her fiyat düşüşünde Bitcoin aldığını açıklayan Saylor, bu yıl ilk kez Bitcoin satışına giderek yatırımcıları şaşırttı. Aralık ayında 704 adet Bitcoin satışı yaptığını açıklayan şirketin, bunu gelir vergisi konusunda avantajlı konuma geçmek için yaptığı belirtiliyor.