Bu makale 13.12.2018 tarihinde İngilizce olarak yayınlanmıştır
2018’den çıkmamıza birkaç hafta kalmış olabilir, ancak işletmeler 2018’i kapatırken tüm gözler şimdi 2019’da. Yeni yılın ilk birkaç ayında petrol fiyatlarını etkileyecek temel üç mesele var.
1. OPEC ve Rusya'da Üretim
Geçtiğimiz hafta, OPEC ve onun OPEC dışı partnerleri petrol üretimini hafif bir şekilde düşürmeye karar verdi – Ekim ayı seviyelerinden günlük 1,2 milyon varil miktarda. Gerçekte bu, Kasım ayında Ekim ayından günlük 350.000 varil daha fazla üretmiş olan Suudi Arabistan için büyük bir kesintiye dönüşüyor. İran üretimini istikrarlı seviyelerde koruyabilecek – yapabilirse, üretimi gerçekte Kasım ayında günlük 31.000 varil düşüş gösterdi.
OPEC petrol tedarikçileri anlaşmaya bağlı kalırsa, ki öyle gözükmüyor, toplam OPEC petrol üretimi Ocak ayında günlük 32,214 milyon varil olmalı. Bu da günde yalnızca 866.000 varil bir kesinti anlamına geliyor. OPEC bu kesinti anlaşmasını duyurduktan sonra, petrol fiyatları günün düşük seviyelerine yerleşmeden önce hafif artışlar yaşadı – OPEC+ üreticilerinin günlük 400.000 varil ek katkısıyla birleşse bile - bu kesintilerin temiz bir göstergesi fiyatlardaki artış yönlü momenti teşvik edecek kadar yeterli değil. Bu kesinti, 2019 yılında fiyatları istikrarlı tutmaya yetecek mi? Başka yerde bir üretim kesintisi olmadan, mümkün gözükmüyor.
2. İran yaptırımları
ABD Kasım ayında İran petrolünü ithal eden sekiz ülkeye Büyük Azaltım Muafiyeti (SRE) sağlamıştı. Bu muafiyetler Nisan ayında yeniden değerlendirilecek ve esas soru; yenilenecek mi, azaltılacak mı ya da tamamen iptal mi edilecek? Bu muafiyetler petrol tedarikinde günlük minimum 850.000 varile tekabül ediyor. Küresel petrol sanayisinin günlük yaklaşık 100 milyon petrol ürettiğini düşünürsek, bu büyük bir miktar değil. Ancak, bugünün petrol piyasasında bu miktar, fiyatları etkilemeye yetecek kadar önemli.
OPEC ve OPEC+, kısmen ABD’nin aynı zamanda SRE’leri yeniden inceleyecek olmasından dolayı, Nisan ayında üretim kesintilerini değerlendirmek için yeniden bir araya gelecek. ABD’nin SRE’leri Nisan ayından sonrası için de genişletip genişletmeyeceğinin bir göstergesi, İran’dan doğalgaz ithal eden Irak’a verilen 45 günlük muafiyet incelemesinde aranabilir.
İran’ın doğalgazı, Irak elektriğinin %50’sini sağlıyor. 11 Aralık’ta bir ziyaret sırasında ABD’nin Enerji Bakanı Rick Perry, diğer enerji kaynaklarını araştırması ve doğalgaz kaynaklarını farklılaştırması için Irak’a çağrı yaptı. Bu çaba içinde Irak’a yardım edecek bir ABD finansmanı sözü vermedi, ancak ABD’li şirketleri Iraklı enerji altyapısına yatırım yapmaya teşvik edecek.
Irak, muafiyetleri genişletmek için lobi faaliyeti kapsamında ABD’ye bir delege göndermeyi planlıyor. Bu doğalgaz muafiyeti üzerine resmi karar, ABD’nin Nisan ayı geldiğinde daha önceden verilmiş muafiyetler ile ilgili ne yapacağına işaret olacak. SRE’nin Nisan ayında bertaraf edilmesi, OPEC ve Rusya’nın da üretim kesintilerini rahatlatmamaya yönelik bir kararı ile birleşirse, petrol fiyatları daha da yükselecektir.
3. ABD petrol üretimi
Amerika şimdi dünyanın en büyük petrol üreticisi. Enerji Bilgilendirme Dairesi’nin (EIA) son verileri, ABD’nin Eylül ayında günlük 11,5 milyon varil üretim ile yeni bir rekor kırdığını ortaya koydu. Bu eğilim EIA’nın günlük 11,5 milyon varil tahmini ile Kasım ayında da devam etti.
Geçtiğimiz hafta ABD ayrıca, her ne kadar bu hafta bu eğilim tersine dönmüş olsa da, teknik olarak ham petrol ve yakıtın net ihracatçısıydı. 2019’a gelirsek, EIA şimdi ABD’nin günde ortalama 12,1 milyon varil petrol üreteceğini öngörüyor. Üretim büyümesi, devam eden ticaret savaşları, artan faiz oranları ve altyapı kısıtlamaları ile negatif yönlü etkilenmiş olabilir.
Ancak göstergeler, en az bir Çinli ithalatçının Mart ayında başlayarak ABD ham petrolü alımına devam edeceğini gösteriyor. ABD’li Fed’in 2019 yılında faiz oranlarını 2018’de olduğu gibi agresif bir şekilde artırmayacağı yönünde fısıltılar da mevcut. Daha az faiz oranı artırımı, yatırımların 2019 yılında kayaç petrol şirketlerine akmasına destek olacaktır.