Balonun patlayadığı ve sesin bütün dünyada duyulduğu yıl oldu. Bütün varlık sınıfı darbe aldı ve hiçbir kripto para çöküşten kaçamadı.
Yıla 13.850 Dolar'da başlayan ve şu an 3.800 Dolar seviyesinde işlem gören Bitcoin en kötü performansı gösteren bile değildi; 16 Aralık 2017'de ulaştığı yaklaşık 20.000 Dolar'lık en yüksek zirvesinden 'sadece' %80 düştü. 2018'e 736 Dolar'da başlayan ve şu an 133,56 Dolar'da işlem gören Ethereum, 13 Ocak'ta ulaştığı 1.148 Dolar'lık tarihi zirvesinin %91 altında. XRP 4 Ocak'taki en yüksek zirvesinin %89 altında. Bitcoin Cash 20 Aralık 2017'de ulaştığı en yüksek zirvesinin %94 altında. Bunlar sadece piyasa değeri olarak en popüler dijital paralar.
Bir zamanlar Bitcoin ve diğer tüm kripto para piyasasının bir özel karakteristiği olan dalgalanma açısından ise, Bitcoin'in profili 2018 boyunca dramatik bir biçimde değişti. İlk çeyrekte, %5'lik ya da daha fazla fiyat hareketinin olduğu 36 gün vardı. İkinci çeyrekte bu sayı 13'e düştü. Üçüncü çeyrekte ise sadece 9 gün. Dördüncü çeyrekte şimdiye kadar böyle 15 gün yaşandı. Yakın zamandaki sıçramanın arkasında Bitcoin'in 6.000 Dolar'lık teknik tabanı kırmış olması var gibi görünüyor.
Geçtiğimiz ayda Bitcoin'in S&P 500'den daha az dalgalı olması belki de durumu daha iyi anlatıyor. 16 Ekim ve 13 Kasım arasında BTC'nin %1'den fazla hareket yaşadığı sadece 4 gün varken, aynı dönemde S&P %1'den fazla hareket yaşadığı 10 gün geçirdi. Yine de, yıl boyunca S&P'nin %5'ten fazla hareket yaşadığı gün sayısı sıfırken, Bitcoin'inki 73. Yakın zamandaki dalgalanma sıçramalarına rağmen, patlamış bir balonun klasik bir yan etkisi olarak aktivite yavaşlıyor gibi görünüyor.
'Temel' Sinyaller Hala Sağlıklı Bir Ekosistemi İşaret Ediyor
Fiyat ve dalgalanmada kilit rol oynayan 'temellerden' biri kamu yararı, yani yatırımcıların Bitcoin ve kripto paralarla ne kadar ilgileniyor olduğu. Google Trends'e göre, Bitcoin'in Aralık zirvesinden 'Bitcoin' için arama hacmi %88 düşmüşken, 'Kripto para' aramaları %91 düştü.
Hangi temel metriklerin Bitcoin ve kripto paralar için en uygun olduğu konusunda bir ortak görüş olmasa da, bu bilgi kilit bir istatistik. Madenleme ve düğümler ise varlık sınıfının sağlığını gösteren diğer metriklerden.
Madenleme, Bitcoin gibi çalışma ispatı bazlı coinlerin büyük bir bölümü ve olmaya da devam edecek. Genel olarak, yeni bloklar yaratmak için gereken maden gücü (hash rate) ne kadar yüksekse, ağ o kadar güvenlidir. Hash rate arttıkça, %51'lik bir saldırının masrafı da artarak bunun yaşanma ihtimalini azaltır ve ağı daha güvenli bir hale getirir.
Bitcoin'in hash rate'i bu yıla 13-15 TH/s ile başladı, yani madenciler yeni bloklar bulmak için saniyede 13-15 trilyon hesaplama gerçekleştiriyordu. 2018'de hash rate 57 TH/s'de zirveye ulaştı. Bitcoin neredeyse 3.000 Dolar'a düşmüşken bile hash rate hiç 32 TH/s'nin altına inmedi. Bu yüzden Bitcoin fiyatı ne olursa olsun, fiyat %80 düşmüşken bile ve madencilerin gelirleri aynı oranda BTC için 40 milyon Dolar'dan sadece 6-7 milyon Dolar'a gerilemişken bile Bitcoin blok zincirinin arkasındaki güç en az iki katına çıktı.
Bitcoin ekosisteminin vazgeçilmez bir başka parçası ise düğümler (nodes). Düğümler blokları onaylama ve ilerletmeye yardımcı olurken, ağı en az madenciler kadar, belki de daha fazla güvende tutuyor. Her Bitcoin işlemini kontrol etmek için bir düğüm çalıştırmak kritik bir önem taşıyor. Dolu düğüm sayısı Bitcoin kullanıcı gücünü gösteren iyi bir ölçüt ve topluluğun gücünü yansıtıyor.
coin.dance grafiği
Coin.dance'e göre, 2018 başında 10.000'in hemen üzerinde Bitcoin düğümü bulunuyordu ve bu hafta bu sayı 10.000'in hemen altında. 2017 başında ağda sadece yaklaşık 5500 düğüm bulunuyordu. Bu yüzden fiyat bir balon oluşturup patlamış olsa da, Bitcoin ağı toplam 4500 düğüm kazandı. Bu sebeple, balon önemli miktarda kullanıcı eklemiş olsa da çöküşte böyle bir kayıp olmadı.
Gerçek işlem değerleri farklı bir hikaye anlatıyor. Coinmetrics'e göre, Bitcoin ağının yedi günlük ortalama gerçek işlem değeri 2017 sonunda 14 milyar Dolar'da zirve yaptı ve Aralık'a 1.3 milyar Dolar'a kadar düştü. 2017 sonundaki 20.000 Dolar'lık Bitcoin fiyatlıyla bu 700.000 BTC yapıyor; şimdi ise Bitcoin başına 4000 Dolar'lık fiyatla, 325.000 BTC. Hacim açıkça düşmüş ancak bitmekten hala çok uzak.
Varlık Baskı Altında Olsa da Hala Geçerli
Bununla beraber, birçok kripto firması küçülmeye gitti ya da kapandı. 2018'de İngiltere'de 300 kripto firması kapanırken, büyük bir Ethereum geliştirme stüdyosu olan Consensys'in çalışanlarının en az yarısını işten çıkardığı belirtiliyor.
ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu da yılın son çeyreğınde kripto projelerine darbe vururken, bazı ilk dijital para arzları kayıt dışı tahviller sattıkları için ceza ödediler. Yine de 2017'deki 343'e kıyasla 2018'de 650 kripto firması ilk dijital para arzı gerçekleştirdi. Ancak son birkaç mahkeme kararına göre, bütün arzların regülasyon açısından bir risk taşıdığı görülüyor.
Alternatif paralar açık bir şekilde baskı altında ancak varlık hala geçerli gibi görünüyor. Yatırımcılar kripto dünyasındaki genel görüşe uyarak varlıklarını canları pahasına tutmalı mı (HODL)? Biz ikna olmadık.
Ne olursa olsun elde tutmak, fiyata kayıtsız 'gerçek inananlar' için (kitlenin belki de %0,01'i). Diğer herkes için düşüşteki bir piyasaya tutunmanın olumlu bir yanı yok. Yatırım sağduyusu burada geçerli.
Kripto paraların potansiyelinin farkında olunsa bile—ki biz farkındayız—kazanımları daha yüksek fiyatlarda kısmi olarak gerçekleştirmek ve fiyat düşerse beş kat daha fazla almak daha iyi değil mi? Kripto çağına uyarlanan klasik yatırım stratejisi burada geçerli. Fırsat kaçırma korkusunun sizi ele geçirmesine izin vermeyin. Bunun yerine mantıklı davranın ve bahislerinizi akıllıca seçin.
Clement Thibault, Investing.com'un haftalık kripto podcastı "Cryptalk"ın sunucusu. Cryptalk'a iTunes ve Spotify'da dinleyebilirsiniz.