bilindiği üzere fractional reserve banking system mantığı çerçevesinde bankalar dağıttıkları kredinin belirli bir oranı miktarında parayı merkez bankası bünyesi içinde kendilerine ait bir hesapta tutmak zorunda. yani bir banka toplam 100$ kredi vermişse, söz gelimi 1-2$ kadar parayı da rezerv olarak tutmak zorunda. (kredilerin büyüklüğüne göre % 0, %3 ve %10 nispetinde)
eğer bir banka rezerv eşiğinin altına düşerse, bankanın para bulup açığı kapatması beklenir. genelde bankalar bunu tahvil çıkartarak kapatırlar. eğer hiçbir yerden para bulamazlarsa discount window'dan borç alırlar. eskiden yüksek faiz nedeniyle nadir olan ve istenmeyen bir hadise olan bir durumdu bu. bu yüzden discount window için lender of last resort denirdi. öte yandan, discount faizleri indirmesi ve daha da önemlisi bankalar için likiditenin kuruması nedeniyle 2008 yılında ABD'li bankalar için çok rutin bir durum olmuştu.
Şu anda ise Avrupalı bankaların 1-2 gün önce LTRO ihalesi ile 3 yıl vadeli %1 faizli 529 milyar temin etmesinin yanında dün gece de merkez bankasının discount window'undan ( türkçesi GEÇ LİKİDİTE PENCERESİ) 777 milyar avro daha borç aldığını görüyorum.
ECB:AVRUPA BANKALARININ GECELIK MEVDUAT IMKANINDAN YARARLANDIKLARI MIKTAR DUN 776.94 MYR EURO OLDU(475 MYR) 02.03.2012
-MATRIKS-
Bu haliyle 2 günde avrupalı bankaların merkezden toplamda 1,3 trilyon avro borçlandığını görüyoruz.. Bu oldukça yüksek bir meblağ olduğundan demek oluyor ki avrupalı bankaların sorunları sanıldığının aksine çok daha derin olabilir..
2008 yılındaki kriz başladığından FED'in H3 verisine dikkat ediyoruz.. Şu an için avrupalı bankalar 2008 yılındaki ABD bankaları ile aynı sorunları yaşıyor.. Ve tıpkı 2008 deki gibi fakat AVrupa menşeyli bir bankacılık krizinin kapıda olabileceğine dair mantıklı şüphelerim bulunuyor.. Bu sebepledir ki hisse marketlerinden 3-6 ay uzak kalmakta fayda görüyorum..
Aşağıdaki 2008 bankacılık krizi öncesi FED'in discount window'undaki hesap hareketleri..
1959'dan beri, bir kere bile bu sütun eksi olmamış sevgili kardeşlerim. şimdi şunu sorabilirsiniz, iyi de ne anlama geliyor bu? kardeşler, bu hadise şu anlama geliyor; abd bankaları'nın toplamda rezerv olarak tutacak kendilerine ait bir varlık kalmamış, başka hiçbir yerden de borç alamadıkları için yasal olarak tutmaları gereken rezervleri, olduğu gibi fed discount window'dan yani lender of last resort denilen yerden borç alarak tutuyorlar.
bunu türkiye'ye uyarlarsak, türk bankalarının likidite kurumasından dolayı gec likidite penceresinden borç alarak munzam karsiliklarını ayırdıklarını düşünün bir hele...