Birsen Altayli / Ceyda Caglayan
İSTANBUL, 20 Kasım (Reuters) - Asgari ücretin AKP'nin vaat ettiği şekilde net 1,300 TL'ye çıkarılması durumunda, Bireysel Emeklilik Sisteminde (BES) devlet katkısının artmasına yol açacak bu gelişmeyle hem fon büyüklüğünün artması hem de katılımın avantajlı hale gelmesiyle hızlanması beklenen taleple bireysel emeklilik şirketlerinin olumlu etkilenmesi bekleniyor.
Analistlere göre, sektör gelirlerindeki bu artışın, halka açık emeklilik şirketlerinin hisselerine yukarı ivme vermesi tahmin ediliyor.
AKP, seçim vaadi olarak 1,000 lira olan net asgari ücreti 1 Ocak'tan itibaren 1,300 liraya çıkaracağını açıkladı.
Reuters'ın sorusunu yanıtlayan, Anadolu Hayat ve Emeklilik ANHYT.IS Genel Müdürü Uğur Erkan, 2016 yılında asgari ücretin artırılması ile birlikte katılımcıların hak kazanabileceği azami devlet katkısı tutarının da yükseleceğini belirterek, şunları söyledi:
"Katılımcılar, yıllık brüt asgari ücretin yüzde 25'i olarak belirlenen üst sınır dahilinde daha fazla katkı payı ödeyerek daha yüksek devlet katkısı alabilecekler. Asgari ücret, beklenen seviyeye yükselirse, bu yıl için 3,712.5 TL olarak belirlenen devlet katkısı üst limiti, yaklaşık yüzde 33 artış ile tahminen 4,950 TL'ye yükselecek."
Böyle bir artışın, yüksek tasarruf kabiliyeti olanlar başta olmak üzere, sistemdeki katılımcıları daha fazla katkı payı ödemeye teşvik edeceğini belirten Erkan, "Alınabilecek devlet katkısı tutarının yükselmesi ile katılımcıların, düzenli katkıları haricinde, ara dönemlerde toplu ek ödemeler de yapmalarını bekliyoruz" dedi.
Aylık katkı payı tutarını yukarı yönde etkilemesi beklenen bu gelişmenin sistemdeki toplam fon büyüklüğünü ciddi oranda artıracağını beklediğini söyleyen Erkan, "Tüm bunlar neticesinde böyle bir asgari ücret artışı, cari açığın temel nedenlerinden biri olan tasarruf eksikliğinin giderilmesine, yüzde 12-13 seviyesindeki yurt içi tasarruf oranının artırılmasına ve ekonomiye kaynak yaratılmasına da önemli bir fayda sağlayacaktır" diye konuştu.
OVP'ye göre tasarufların GSYH'ya oranı 2015 sonunda yüzde 14.6; 2016'da yüzde 16.1 olarak hedefleniyor. 2000'li yıllarda yüzde 24 seviyelerinde olan bu oran, BES'e devlet katkısı öncesinde yüzde 13'lere gerilemişti.
HİSSELERDE OLUMLU BEKLENTİ
Diğer yandan aracı kurumlar, asgari ücret artışından olumlu etkileneceklerin başında ise bireysel emeklilik alanında faaliyet gösteren Anadolu Hayat ve Avivasa AVISA.IS gibi şirketlerin geleceğini belirtiyorlar.
Asgari ücret artışıyla birlikte, BES'e devlet katkısının artacağını, bunun da BES şirketlerinin fon büyüklüğünü artıracağını belirten Tera Menkul Araştırma Müdür Yardımcısı Hasan Demir, "Ayrıca, bu şirketlerin alacağı ücretlere bir limit getiriliyordu. Şimdi asgari ücret artışıyla birlikte şirketlerin alacağı ücretlere getirilecek limitin de yükselecek olması nedeniyle bu şirketler pozitif etkilenecek" dedi.
Anadolu Hayat hisseleri yılbaşından bu yana yaklaşık yüzde 19, Avivasa hisseleri ise yüzde 28 civarında primli bulunuyor. BIST 100 .XU100 endeksi ise aynı dönemde yüzde 6 değer kaybetti.
İş Yatırım'ın raporunda da, bireysel emeklilik şirketlerinin gelirlerinin yüzde 1-2 artış kaydedebileceği belirtildi.
Türkiye'nin düşük olan tasarruf oranını düşürerek cari açığı kontrol altına almak için 2013 yılında bireysel emeklilik katılımcılarına yüzde 25 devlet katkısı getirilmişti.
BES'te 6 Kasım 2015 itibariyle katılımcı sayısı 5.85 milyona ulaştı. BES'teki toplam fon tutarı ise 42.2 milyar TL'ye ulaştı.
BES'te düzenlemelerin başladığı 2013 başında katılımcı sayısı 3.13 milyon, fon büyüklüğü ise 20.35 milyar liraydı. Böylece 2013 yılından bu yana katılımcı sayısı yüzde 87 artarken, fon büyüklüğü yüzde 107.4 arttı.
(Redaksiyon Aslı Kandemir)