Önce kereste, sonrasında ise bakır. Şimdi ise sıra demir cevherinde. 
İnşaat malzemelerindeki fiyat baskıları ABD'de uçuşa geçti. COVID-19 sonrası toparlanma sürecindeki ülke ekonomisi belki de on yıl önceki Büyük Resesyon'dan bu yana görülmemiş derecede enflasyonist bir ortam yaratıyor.
ABD ekonomisi, 2020'deki salgın kaynaklı %3,5'lik daralma sonrasında bu yılık ilk çeyreğinde yıllık %6,4 oranında bir büyüme kaydetti. FED büyümenin 2021 boyunca %6,5 seviyesinde olacağını öngörüyor.
Ancak sorun enflasyon. Kimse enflasyonun nasıl bir yol izleyeceğini bilmiyor.
Resmi olarak, FED'in Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) bir enflasyon ölçütü olan Kişisel Tüketim Harcamalarının 2021'de %2,4'lük, 2023'te ise %2,1'lik bir ortalama kaydedeceğini öngördü.
Özelde ise, Başkan Jerome Powell liderliğinde çoğu FED üyesi 2021'in %2'lik bir enflasyon yılı olma ayrıcalığını elde edeceğini düşünmüyor.
FED 2012 yılında fiyat baskıları için %2'lik hedefini belirlediğinden beri, bir takvim yılında bu hedefe hiçbir zaman ulaşamadı. Hatta, 2008/09 finans krizi öncesinde, ABD enflasyonu bu hedefi yalnızca 2004-2007 arasındaki dört yılda aşabildi.
Özellikle Powell, mevcut enflasyonist baskıların geçici olduğunu düşünmeyi tercih ediyor. FED Başkanı 2023'e kadar, bir mali yıl için %2'ye ulaşacak kadar kalıcı bir enflasyonun olmayacağına inanıyor. FOMC'de aylık faiz oranlarına karar vermek üzere Powell'la aynı masada oturan çok sayıda üye de kendisiyle aynı görüşü paylaşıyor.
Ancak sorun merkez bankasının dışındaki ekonomistlerde, özellikle de Wall Street tacirlerinin kulak verdiklerinde.
Bu grup, ekonomi salgından sonra neredeyse tam kapsamlı bir iyileşme sergilerken ABD enflasyonunun öngörülerin çok daha üzerinde olacağına neredeyse emin.
Ama bu grup bile enflasyonun bu yıl %2'lik bir ortalama kaydedeceğine inanmıyor. Ancak fiyat baskılarının FED'i Mart 2020'den bu yana sıfıra yakın seviyelerde olan faiz oranlarını beklediğinden daha erken bir tarihte yükseltmeye ve neredeyse salgın boyunca hisse piyasalarına güç veren gevşek para politikasını sıkılaştırmaya zorlayacağından eminler.
Fiyat baskılarına yönelik bahisleri ve kendi kendini gerçekleştiren kehanetleri—enflasyonun olması için emtiadaki rekor zirveler devam etmeli—göz önüne alarak, yukarıda bahsettiğimiz üç inşaat malzemesini ve en azından teknik açıdan daha ne kadar yükselebileceklerini inceleyelim.
Kereste: 2.000 Dolarlık Rekor Zirve Tahmini
Kereste; kiriş ve kalasa dönüştürülmüş odundur ve ev yapımında kullanılan en önemli ham maddelerden biridir.
Geçtiğimiz yılda ABD'de yaşanan bir kereste eksikliği fiyatların üç katın üzerinde yükselmesine ve ülkedeki yeni ev inşaatların toplam maliyetlerinde binlerce dolarlık artışın yaşanmasına neden olmuştu.
Sadece bir yılda, kerestenin fiyatı yaklaşık %370 yükseldi ve 1.000 board feet başına 1.700 dolar üzerinde rekor bir zirveye ulaştı. Bağlam sağlamak amacıyla, kereste tarihsel olarak 200 - 400 dolar arasında hareket ediyordu.
National Association of Home Builders'ın geçen hafta gerçekleştirdiği bir analize göre ABD'de bir evin ortalama maliyetinde 35.872 dolarlık artış yaşandı.
Las Vegas Review Journal tarafından Nevada'da gerçekleştirilen bir araştırmaya göre, ortalamada yeni, tek ailelik müstakil evlerin fiyatı 25.000 dolar kadar yükselebilirken, daha büyük evler için kereste eksikliği fiyatları 50 ilâ 60 bin dolar kadar yükseltebiliyor.
Southern Nevada Home Builders Association CEO'su Nat Hodgson, araştırma konusunda şu yorumu yaptı:
"Bu, 12 ay önce hemen yanda yapılan evde kullanılan kereste miktarına denk bir artış."
Hodgson'a göre kerestenin pahalılaşması dolap, kapı ve zemin maliyetlerini de etkiledi.
"Ben 1993'ten beri, bu kasabada bu endüstrinin içindeyim ve daha önce bu kadar büyük bir artışı hiç görmedim. Bu durumun bir iki hafta içinde sonlanacağını size söyleyebilmeyi çok isterdim, ancak malesef sonlanmayacak. Bu fiyatlar insanların bir evi karşılayamamasına yol açıyor."
Kereste fiyatları geçtiğimiz yılda yavaş yavaş yükselmeye başlamıştı ancak son aylarda tam bir patlama yaptı.
1.000 board feet kerestenin fiyatı normalde 200 ilâ 350 dolar arasındaydı.
Endüstri analiz şirketi Random Lengths'in son analizine göre, 23 Nisan'la tamamlanan hafta itibariyle fiyatlar iskelet kereste maliyetinin Nisan 2020'den bu yana neredeyse %250'lik artışla 1.000 board feet başına 1.200 dolara yaklaştığını gösteriyor.
Hodgson'a göre kereste fiyatları yaklaşık beş hafta önce %15 kadar düştü ancak sonrasında hızla yeniden yükseldi. Kereste genellikle yeni evlerin iskeletlerinde kullanılıyor.
Hodgson:
"Bugün itibariyle 1.300 dolara kadar çıktı. Bu çılgınlık. Fiyatlar geçmişte hiç bu kadar yükselmemişti. Bir evin yapımında az miktarda kullanılan bir mal olsaydı ve evinizin maliyetini %1 kadar yükseltseydi bir sorun olmazdı. Ancak kereste bir evin maliyetindeki en büyük kalemlerden biri."
Bu maliyetin büyük bir bölümü tüketiciye aktarılabilir, ancak arzın aşırı sıkışık olması inşaatçıların yeni projelere başlayamamasına yol açıyor.
Analistler şimdi fiyatların, karşılayabilirlik oranının talepte ani bir düşüşe yol açacak kadar sınırlı hale geleceği bir noktaya ulaşabileceği konusunda uyarıyor. National Association of Home Builders, Biden yönetiminden mevcut olarak %9'da bulunan Kanada kerestesine yönelik gümrük vergisinin geçici olarak durdurulmasını talep etti.
ABD'nin Kanada kerestesine uyguladığı gümrük vergisi 1982'de getirildi ve iki ülke arasındaki en uzun süreli ticaret savaşlarından birini temsil ediyor. ABD mevcut olarak, Dünya Ticaret Organizasyonu'nun (WTO) 2017'de uyguladığı gümrük vergisi artırımının küresel ticaret anlaşmalarının bir ihlali olduğuna yönelik kararına itiraz sürecinde.
Cuma günü itibariyle, Chicago Ticaret Borsası'nda (CME) işlem gören Temmuz kereste vadeli işlemleri 1.711,20 dolarda tarihi bir zirveye ulaştı.
Tüm grafikler: S. K. Dixit Charting
Temel açıdan sadece talep tarafından ne kadar yükseğe taşınabileceğini kesin olarak söylemek zor olsa da, Kolkata, Hindistan merkezli S. K. Dixit Charting Investing.com'un gerçekleştirdiği bir teknik analizde CME kereste sözleşmesinin teknik olarak mevcut momentumla birlikte 2.000 dolarlı yeni rekor bir zirveye ulaşabileceği söyledi.
Şirketin baş analisti Sunil Kumar Dixit:
"Kereste fiyatları, 1.711 dolarlık rekor zirvelere doğru patlayıcı bir ralliyle sonuçlanan 500 - 1.000 dolar arasındaki konsolidasyonun ardından güçlenmiş durumda.""Fiyatlar şu an bir mola vermiş durumda ve destek 5 haftalık üssel hareketli ortalama olan 1.486 dolarda. Bu seviyenin üzerinde sürekli bir hareket ralliyi bir sonraki 2.000 dolarlık seviyeye taşıyabilir."
Bakır 5 Dolar Altında Gerçek Direnç Bulabilir
Temmuz bakır sözleşmesi dün New York COMEX'te neredeyse 4,89 dolarlık rekor zirvelere ulaşırken, Londra Metal Borsası'ndaki (LME) üç aylık bakır vadeli işlem sözleşmesi ton başına 10.746 dolarlık tarihi bir zirve kaydetti.
İki sözleşme de yılda yaklaşık %35 yükselmiş durumda.
Bu performansla birlikte bakır %44 yükselen benzin, %47 yükselen mısır ve ikisi de %46 yükselen kalay ve soya fasulyesinin ardından en çok değer kazanan emtia konumunda.
Bakır keresteye benzer şekilde temel açıdan da emtia yatırımcıları için uygun seçeneklerden biri, çünkü arkasında korona virüs salgınından çıkan en büyük iki büyüme hikayesi var: Çin ve ABD ekonomileri.
Çin salgının yıkımından yeniden ayağa kalkmaya çalışırken, başta bakır olmak üzere kendisini dünyanın en çok metal tüketen ülke haline getiren 2000 yılındaki altyapı çalışmalarının neredeyse ikinci bir versiyonunu uyguluyor.
COVID-19 öncesinde bile, AB bölge içinde satılacak yeni otomobillerin büyük bir bölümünün elektrikli hale gelmesi ve bu araçlara güç sağlayacak istasyonların oluşturulması için önümüzdeki yıllarda devasa miktarlarda bakır gerektirecek yeşil bir devrim yolunda ilerliyordu. Ek olarak, çevreyi kirleten fosil yakıtlardan uzaklaşan diğer sektörlerde kablolama ve elektrik iletimi için de ciddi oranda bakıra ihtiyaç duyuluyor.
Bunlara bir de, Biden yönetiminin 2030'a kadar ülkedeki tüm emisyonu yarı yarıya azaltma hedefi ekleniyor.
ABD'nin çevreci önerileri arasında özel elektrikli araç sahiplerine destek ödemeleri, ülke genelinde 500.000 yeni şarj istasyonu kurmak ve 500.000 okul servisini ve kamu ulaşım filolarının tamamını sıfır emisyonlu araçlara dönüştürmek yer alıyor.
Yatırım bankası Jefferies'e göre yalnızca bu şarj istasyonları ve elektrikli otobüsler neredeyse 200.000 ton bakır gerektiriyor. Yenilenebilir enerji, tahmini olarak geleneksel kaynaklara kıyasla beş kat daha fazla bakır gerektiriyor.
Çin, AB ve ABD'nin toplamdaki bakır talebi muhtemelen, Goldman Sachs'ı Nisan ortasında kırmızı metalin 2025'e kadar LME'de ton başına 15.000 dolara kadar yükselebileceğine yönelik öngörüde bulunmasının arkasındaki nedendi.
Goldman'a göre bakır dekarbonizasyonda ve petrolün yerine yenilenebilir enerji kaynaklarını getirmekte kritik bir rol oynayacak ve şu an piyasa, fiyatı dört yılda %60'ın üzerinde yükseltebilecek bir arz sıkışıklığıyla karşı karşıya.
Goldman'ın tahminlerine göre çevreci teknolojilerin geniş çapta benimsenmesi durumunda talep 2030'a kadar %900 kadar artarak 8,7 milyon tona ulaşabilir. Bakırı "yeni petrol" olarak tanımlayan banka, bu süreç daha yavaş işlese bile talebin yine de neredeyse %600 artışla 5,4 milyon tona yükselmesini bekliyor.
S. K. Dixit Charting New York COMEX'teki bakır vadeli işlemleri için yakın vadede pound başına 5 doların mümkün olduğunu, ancak bazı zorlukların bulunduğunu söylüyor.
Dixit:
"Bakır, durdurulamayan yükseliş serileriyle birlikte dirençleri bir bir aşmayı başarıyor.""Bir önceki direnç olan 4,30 dolar üzerindeki yükseliş hareketi görece hızlı yaşandı. 5 haftalık üssel hareketli ortalama olan 4,53 doların altına doğru hareket bakırı 20 haftalık basit hareketli ortalama ve aynı zamanda orta Bollinger Bandı olan 4,02 dolara doğru itecek. 5 dolar ve üzeri seviyesi açık bir şekilde gerçek ve güçlü bir direnç işlevi görecek."
Demir Cevheri de 220 Dolarlık Rekoru Görebilir Ancak Çin İşi Zorlaştırabilir
Analistlere göre çelik talebinde yaşanan patlamayla birlikte demir cevheri vadeli işlemleri CME'de Cuma günü itibariyle yılda %30'un üzerinde artışla 500 ton başına 204,35 dolarlık rekor zirvelere ulaştı.
Commonwealth Bank of Australia emtia analisti Vivek Dhar, Bloomberg TV'de gerçekleştirdiği bir röportajda "demir cevheri sektörü son derece ısınmış durumda," dedi. "Arz hala güçlü talebi karşılayamıyor."
Singapur'da demir cevheri vadeli işlemleri ton başına 226 doların üzerinde rekor kırdı. Dalian'daki sözleşmeler ise günlük sınırda yükseldi.
Demir cevherindeki patlama, Çin'in karbon emisyonlarını düşürmeye ve arzı dizginlemeye yönelik üretim kesintilerine rağmen çelik üreticilerinin üretim oranlarını yıllık 1 milyar tonun üzerinde tutmasıyla birlikte yaşandı.
Bu önlemler çelik fiyatlarını ve dökümhanelerin kârlılıklarını artırdı ve üreticilerin yükselen demir cevheri fiyatlarına daha iyi bir şekilde uyum sağlamalarını ve çevreci kısıtlamalardaki artış öncesinde potansiyel olarak üretimde yığma yapmalarına izin verdi.
Dhar'a göre "Çin dışındaki talebin çelik talebinde küresel çapta bir artış görmemize ve demir cevheri talebinin bu yüksek seviyelerde kalmasına imkan sağlayacak kadar geri dönme ihtimali var."
Xinhua News Agency'nin China Iron & Steel Association'ın gerçekleştirdiği bir araştırmaya dayalı olarak Pazar günü sunduğu habere göre, gemi imalatçıları ve ev eşyası üreticileri nihai olarak çelik fiyatlarındaki bu yükseklikle başa çıkamayacak ve çeliğin ralliye devam etmesi zorlaşacak.
S. K. Dixit Charting de bir sonraki hedef olarak 220 dolarlık bir rekora doğru ilerlemesini beklediği COMEX demir cevheri için bir direnç öngörüyor.
Dixit:
"Demir vadeli işlemlerinde hacim ve likidite eksikliği var. Kaçış boşluğu muhtemelen fiyatları 180 dolardaki boşluğu doldurmaya doğru aşağı itecek. Ancak 220 dolara yönelik ek yükseliş ihtimalleri de mevcut."
Açıklama: Barani Krishnan, incelediği her piyasadaki analizlerine çeşitlilik katmak amacıyla kendine ait olmayan çeşitli görüşleri de yazılarına katmaktadır. Bir Investing.com analisti olarak farklı görüşler ve piyasa değişkenlerini sunar. Kaleme aldığı emtia ya da menkul kıymetlerde bir varlık ya da pozisyon sahibi değildir.