16.02.2013/ Deniz Kahraman
Altın kapsamlı süreçleri içeren, farklı dinamiklere sahip bir piyasası olan bir emtia, ülkemizde de ilgileneni, hakkında konuşanı en fazla olan finansal varlık. JP Morgan’ın ifade ettiği gibi, “Gold is money, everything else is credit.”, yani Altın paradır ve en iyi dayanak varlıktır. Bu nedenle de değerlendirmek, gerçek anlamda uzmanlık isteyen bir konu. Hem De-facto Altın uzmanlarına itibar etmemek, hem de sadece grafik üstünden dinamikleri bilmeden Altın’ı yorumlayanlardan olmamak için, bu çalışmamızda altın fiyatlarını kısa vadede etkileyen, piyasa dinamiklerini ifade etmeye çalışacağız.
1) Piyasa Oyuncuları
· Altın piyasası oyuncuları, fonlar(managed money/hedge funds) ve üreticilerin(producers) pozisyonları. (Commodity Of Future Trading Commission, 1 hafta gecikmeli olarak, her Cuma günü, Salı gününe kadar olan pozisyonları açıklıyor.)
· Chicago Board of Exchange(CBOE)’de işlem gören altın opsiyonlarının volatilitesi. (Volatilitenin artması bilindiği üzere opsiyonların fiyatlarını yükseltmekte ve altın fiyatlarının dalgalanmasına destek olmaktadır.)
2) Üreticiler
- Dünya’nın En Büyük 30 Altın Üreticisinin Hisse Senetlerine Endeksli, “Market Vectors Gold Miners ETF(GDX) endeksi.
· Merkez Bankalarının parasal genişlemeye yönelik dönemsel tavrı. (Örneğin, ABD İstihdam verisinin zayıf gelmesi ve daha fazla parasal teşvik için FED’e yönelik baskıların artması.)
· Merkez Bankalarının fiziki alımları. (Merkez Bankalarının fiziki alım yaptığı fiyatlar Altın fiyatlarının düşüşüne set çekebilmektedir. Hiçbir platformda gözükmemektedir.)
4) Fon Akımları
- Altının dolar fiyatını destekleyen unsurlar arasında, INR/USD başta yer alıyor.
Şimdi ilk olarak, Altın piyasası oyuncularının pozisyonlarını nasıl değerlendirebileceğimizi ifade edelim. Altın’ın geçmiş hareketlerine baktığımızda, Hedge Fonların fiyatların ve volatilitenin yükselmesinde etkili olduğunu görüyoruz. Her zaman ve her zaman Hedge Fonların tek isteği volatilite, yani fiyatların bir yönde değişmesidir. Producer(Üretici) alımları ise genellikle dip oluşumunun oluşmasında dikkatle incelenmelidir. (Diğer bir deyişle, fiziki alımın olduğu yerde spekülatörler daha fazla satış yapmamaktadır.)
1)Piyasa Oyuncuları
a)Fon Pozisyonları
Şimdi grafik üzerinde ifade edilen, 9 Ekim tarihine gidelim.
- Hedge Funds, open interests:187.815
- Hedge Funds, Long/Short: 17.40 (düşüşler geçmiş dönemlerde 20‘ye yükseldiğinde geliyor.)
- Üreticiler(Producers), Long/Short: 0.16
16 Şubat’a geldiğimizde ise,
- Hedge Funds, open interest=147.000
- Hedge Funds, Long/Short=3.27 (fonların altına ilgisi düştükçe fiyatlar geriliyor.)
- Üreticiler (Producers), Long/Short: 0.32 (22 Mayıs’ta dip oluşumunda 0.40’a kadar yükselmiş.)
b) Opsiyon Piyasası
Altın fiyatlarını etkileyen dinamiklerden birini de, opsiyon piyasası oluşturuyor. Chicago Board of Exchange’de gerçekleşen opsiyon işlemlerinin volatilitesini ölçen, CBOE Gold Volatity Index(GVZ) grafikte ifade edildiği gibi. Kısa dönemde görüldüğü gibi 200 günlük hareketli ortalama 16.87 seviyesine yaklaşıyor. GVZ Altın’ın 6 Kasım’daki düşüşünde, 200 günlük hareketli ortalamanın üstüne gidememişti, bu seviyenin geçilmesi Altın fiyatlarında aşağı yönlü baskının artabileceğine işaret olabilir.
2)Üreticiler
Altın üreticilerinin arz durumlarına ilişkin öngörülerde bulunmak, çok daha kapsamlı ve araştırma gerektiren bir süreçtir. Basit olarak altın üreticilerinde işlerin nasıl gittiğini görebilmek için, Dünya’nın En Büyük 30 Altın Üreticisinin Hisse Senetlerine Endeksli ETF, Market Vectors Gold Miners ETF(GDX) takip edebiliriz.
GDX geçtiğimiz haftayı, 6 ayın en düşük seviyesine kadar gerileyerek, “39.80” puandan kapattı. GDX’in son 1 aylık zirvesi, “46.00” kabul edilerek, kısa vadeli strateji,
- GDX, “41.40- 39.80- 38.70- 37.80” bölgeleri, XAU/USD(Altın Ons) açısından “1.625-1.597-1.530-1.472” bölgeleriyle birlikte değerlendirilebilir. Kısa vadeli olarak, Gann 315’ desteği “38.70” bölgesi kısa vadeli olarak korunduğu sürece, 1.530 bölgesinin altına geri çekilme beklenmeyebilir.
Altın fiyatlarında belirleyici olacak en etkin merkez bankası, şüphesiz ki ABD Merkez Bankası Federal Reserve’dir. Bir diğer yandan Japonya ve yakında İngiltere’nin, genişlemeci mali politikaları Altın’ın dolar fiyatını destekleyici unsurlar olarak değerlendirilebilir.
FED’in yeni aksiyonlarının en büyük başarısı, piyasalara moral vermenin yanı sıra Altın fiyatının kontrol altına alınmasını sağlamak olarak değerlendirebilir. Bu etkenler,
- 1)Eylül 2012’de “sınırsız tahvil alımı” QE3.
Her ay 40 milyar dolar MBS(Mortgage Backed Security) alımı.
- 2)Aralık 2012’de, “Range Bazlı Tahvil Alım Programı”
Yüzde 6.5 işsizlik ve %2 enflasyona kadar sınırsız tahvil alımı.
- 3) Para politikasındaki belirsizliğin ortadan kalkması.
4) Fon Akımları
Çalışmamızın bu bölümünde, en büyük iki altın tüketicisi Çin ve Hindistan’ı inceleyeceğiz. Asya’nın parlayan yıldızı ve dünyanın en büyük ikinci ekonomisine baktığımızda, Çin’in döviz rezervlerinin uluslar arası ortalama olan %10 seviyesinin çok altında, sadece %1.7 oranında altın rezervine sahip olduğunu görüyoruz, bu durum uzun dönemde Altın boğalarına en güçlü tezi sağlıyor. Altın fiyatlarının kısa dönemde olumlu etkilenmesi, Çin’den gelecek olumlu sanayi üretimi, büyüme rakamıyla oldukça yakından ilişkili. Geçtiğimiz haftada yeni yıl tatilinde olan Çin’den fiyatları destekleyecek veri gelmemesi de düşüşte etkili olarak değerlendirilebilir. Çin’de ağırlıklı olarak büyümeye göre değişen altın talebi, Hindistan’da ağırlıklı olarak kişisel tüketim amaçlı olduğu için, Rupee’nin dolar karşısındaki değeri(USD/INR), yani rupee’nin satın alma gücü ile yakından ilişkili olduğunu ifade edebiliriz. Altın fiyatlarının son günlerde gerilemesinde, Rupee’nin 6 Şubat’tan beri dolar karşısında değer kaybetmesi etkili olabilir. Bu açıdan rupee’nin seyri düşüşleri yavaşlatma açısından ipucu verebilir.
SONUÇLAR
Bütün bu dinamikler ışığında, Altın’ın seyrini öngörebilmek için kısa vadede izlememiz gerekenleri alt başlıklardan çıkarılacak sonuçları özetleyecek olursak,
1) Fon Pozisyonları
- Üreticiler (Producers), Long/Short: “0.32”, daha önceki dip oluşumları göz önünde bulundurulduğunda, 0.40 seviyesi düşüşlere set çekebilir, izlenmeli.
- GVZ’nin 200 günlük hareketli ortalama 16.87 seviyesini geçip geçemeyeceği izlenmeli. Hızlanırsa düşüş de hızlanabilir.
- GDX, Gann 315’ desteği “38.70” bölgesinin kısa vadede destek görevi görüp görmeyeceği izlenmeli.
- Altın’ın dolar fiyatını analiz ederken, geçmiş zirve 1.928 usd/ons’a göre, “1.470 usd/ons” seviyesi uzun vadeli yükseliş trend desteği olarak dikkat çekiyor. (1.625-1.597-1.530- 1.503 destekleri ise diğer ara destekler.)