(Çavuşoğlu'nun açıklamaları ve detaylarla yenilendi)
ANKARA, 16 Aralık (Reuters) - Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Suriye'nin genelinde derhal bir ateşkesin sağlanması gerektiğini belirterek, bu konuda Türkiye, Rusya, İran ve ABD arasında bir görüş ayrılığı bulunmadığını ve toprak bütünlüğünü koruyan bir Suriye istediklerini açıkladı.
Halep'te Türkiye ve Rusya'nın girişimi ile ilan edilen ateşkes ve dünden bu yana devam eden tahliyelere ilişkin bir basın toplantısı düzenleyen Çavuşoğlu, Suriye'de şu an siyasi geçiş sürecine acil olarak ihtiyaç olduğunu belirterek bugüne kadar çok taraflı çabalardan sonra alınan kararların uygulanamadığını, özellikle rejim ve destekçilerinin bu kararları ihlal ettiğini belirtti.
Rusya ile yürütülen yoğun çabalar sonucunda Halep ateşkesi konusunda bir mutabakat sağlandığını kaydederken, şimdi önemli olanın bu anlaşmanın uygulanması olduğunu belirten Çavuşoğlu, Halep mutabakatına ilişkin şunları söyledi:
"Halep'teki 7,500 kişi kurtarıldı, tahliyeleri hızlandırmak için çalışmaları sürdürüyoruz. Halep'te son konvoyla ilgili bir tıkanıklık oldu. Bunu gidermek için İranlı bakan Zarif ile temaslarım oldu. Bu kapsamda Rus yetkililerle de görüşmeler yapılıyor. Bir an evvel kuşatmalar kalksın ki siyasi dönüşüm için görüşmelere başlansın. Biz toprak bütünlüğünü ve bağımsızlığını koruyan, herkesi kapsayan bir yönetime sahip Suriye istiyoruz."
Halep mutabakatı kapsamında altı konvoy Halep'ten ayrıldığını kaydeden Çavuşoğlu, bugün yedinci konvoyun ayrılması engellendiğini belirtti. Muhalif gruplar bölgedeki Şii milislerin ateşkesin uygulanmasını engellediğini belirtmişti.
"Suriye genelinde derhal bir ateşkes sağlanması lazım. Türkiye, İran ve Rusya arasında ateşkes konusunda görüş ayrılığı yok. ABD ve fikirdaş ülkeler arasında da görüş ayrılığı yok" diyen Çavuşoğlu, Halep ateşkesinin uygulanmasını engelleyenlerin ise "rejim ve rejime destek veren unsurlar olduğunu" söyledi.
Ateşkesi engelleyen Şii milislerin, muhaliflerin ablukası altında olduğu belirtilen iki Şii köyü Foua ve Kefaya'nın da eşzamanlı olarak tahliyesini talep ettiği belirtiliyor.
Mutabakatın uygulanabilmesinin önündeki engellerin kaldırılması için diplomatik çabalarını sürdüren Çavuşoğlu son üç günde İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif ile 10 kez görüştü.
Çavuşoğlu, "İran rolü negatif veya pozitif önemli bir aktör, İran ve Rusya'nın yapıcı rolü her zaman önemli. Engelleri aşmak için arazide de, üst düzeyde de görüşmeler olacak" diyen Çavuşoğlu, Suriye'de Şii ve Sünni ayrımı olmaksızın kuşatma altındaki köylerin karşılıklı kurtarılması lazım" dedi.
Halep'ten şu ana kadar tahliye edilenlerin tamamının sivillerden oluştuğunu da açıklayan Çavuşoğlu şunları söyledi:
"Bizim sınırımızın hemen ötesinde çadır kurmak için hazırlıkları tamamladık. Tahliye olanların yerleştirileceği bölgeler Suriyeli muhaliflerin kontrolünde, güvenliği onlar sağlıyor. Tahliye edilen hafif silahlı muhaliflerin İdlib tarafına gitmesi söz konusu, ön mutabakat var."
Çavuşoğlu, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında dün akşam gerçekleşen telefon görüşmesinde ateşkesin sağlanmasının ardından muhaliflerle rejimin temsilcilerinin üçüncü bir ülkede görüşmesinde fayda olduğu yönünde bir teklif geldiğini kaydetti.
"Toplantı Kazakistan'da yapılacak, ancak arabuluculuğa ihtiyaç yok. Suriye'de siyasi bir dönüşüme gidilecekse Cenevre'de resmi ve gayri resmi formatta görüşmeler olabilir" diyen Çavuşoğlu, "Suriye rejimiyle şu anda doğrudan görüşmemiz söz konusu değildir. Ama siyasi çözüm isteniyorsa Suriye rejim temsilcileri ve muhalefetin görüşmesinde fayda var. Putin-Erdoğan görüşmesinde Cenevre görüşmelerine ilaveten Suriye'de gerçek muhalefet ile rejimin bir araya gelmesi gündeme geldi, bu çabaların amacı ateşkesin sağlanması" dedi.