(Seviyeler güncellendi, TCMB açıklaması ve yeni görüş eklendi)
Nevzat Devranoglu / Ali Kucukgocmen
ANKARA, 22 Mart (Reuters) - Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın Golan tepelerine ilişkin açıklamaları ardından ABD ile ilişkilerin daha da kötüye gidebileceği endişeleriyle kur ve faiz sert yükselirken, borsa yüzde 3, bankacılık endeksi ise yüzde 6 üzeri kayıpta.
Sert satış baskısı ardından Merkez Bankası kademeli olarak en az 150 baz puanlık sıkılaştırma anlamına gelen likidite adımı açıkladı ancak bu karar henüz satış baskısını yavaşlatmadı.
Dolar/TL güne 5.46 civarında başladıktan sonra en yüksek 5.7500'ı test etti ve TL'nin dolar karşısındaki değer kaybı yüzde 5'e ulaştı. Kur saat 1823'te 5.6901/5.6950 seviyesinde işlem görüyor. Aynı saatte sepet bazında TL 6.0551/6.0619, euro/TL ise 6.4171/6.4373 seviyesinde.
BIST-100 endeksi .XU100 ise yüzde 3.45 düşüşle 99,835'e gerileyerek destek seviyesi olan 100,600'ün altında kapandı.
Bankacılık endeksi .XBANK ise yüzde 6.64 geriledi.
ABD Başkanı Donald Trump dün İsrail'in 1967 yılında Suriye'den ele geçirdiği Golan Tepeleri üzerindeki egemenliğini tanıma zamanının geldiğini söylemesinin ardından Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Trump'ın açıklamalarına sert tepki gösterdi. Piyasalarda ise bu tepki ABD ile gerilimin yeniden tırmanacağı endişesi yarattı.
ABD ile Türkiye ilişkilerindeki gerilim geçen yıl ABD'li rahip Andrew Brunson'un bırakılması ardından azalmıştı. Ancak bu kez Türkiye'nin Rusya'dan S-400 sistemlerini satın alma kararı ve ABD'nin bu adıma yaptırımlarla karşılık vereceğine dair güçlü sinyaller yeni bir gerilim endişesi yaratıyordu. Golan Tepeleri açıklamaları ise iki ülke ilişkilerine yönelik endişeleri hızlandıran yeni bir etken oldu.
Rabobank gelişmekte olan ülkeler döviz stratejisti Piotr Matys, "Dolar/TL'deki yükselişin temel olarak piyasada ABD ile Türkiye arasındaki diplomatik gerginliğin tırmanabileceği endişelerini yeniden harekete geçirmesinden kaynaklandığını düşünüyorum. Cumhurbaşkanı Erdoğan açıklamalar yaptı ve dün ABD İsrail'in Golan Tepeleri üzerindeki egemenliğini tanıma kararı aldı. Bu karar, iki ülke arasındaki diplomatik gerilimin kaynağı olabilir. Piyasa, geçen yıl Ağustos ayında görüldüğü gibi, diplomatik gerginliğin oldukça ciddi biçimde tırmanabileceğinden endişe duyuyor" dedi.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan Yeni Zelanda'da iki camiye düzenlenen saldırının ardından İstanbul'da toplanan İslam İşbirliği Teşkilatı Acil İcra Komitesi Toplantısı'nda yaptığı konuşmada ABD Başkanı Trump'ın Golan Tepeleri'yle ilgili talihsiz açıklamasının bölgeyi yeni bir krizin eşiğine getirdiğini söyledi.
Erdoğan Türkiye'nin ve İİT'nin böyle hassas bir meselede sessiz kalmasının düşünülemez olduğunu belirterek "Golan Tepeleri'nin işgalinin meşrulaştırılmasına asla izin vermeyiz, veremeyiz" dedi. KARARI UYGULAMA İLE BİRLİKTE ETKİSİNİ GÖSTERECEK
Merkez Bankası sert satış baskısı ardından ana fonlama aracı olarak kullandığı ve yüzde 24 seviyesindeki bir hafta vadeli repo ihalelerine bir süreliğine ara verildiğini açıkladı.
TCMB'den yapılan yazılı açıklamada, "Finansal piyasalarda yaşanan gelişmeler dikkate alınarak, 1 hafta vadeli repo ihalelerine bir süreliğine ara verilmesi kararlaştırılmıştır" denildi.
Merkez Bankası'nın haftalık repo fonlamasının yapılmayacağını açıklaması ardından işlemciler ortalama fonlama maliyetinin CBTWACF= kademeli olarak önümüzdeki günlerde yükseleceğini bu yükselişin en az 150 baz puan olacağını söylediler. Yatırım Başekonomisti Nihan Ziya Erdem, "TCMB'nin kararını TL varlıkları açısından olumlu değerlendiriyoruz. Piyasalara uygun ortam olmadığı takdirde sıkı para politikasının süreceği mesajı net şekilde verildi" dedi ve ekledi:
"TCMB, daha önceki toplantı metinlerinde gerekirse daha sıkı para politikasına yönelebileceğinin sinyalini veriyordu. Bir süredir devam eden TL'deki değer kaybının bugün hızlanması ile beraber sıkı para politikası adına bir adım atmış oldu."
TCMB adımının etkisinin piyasada bugün tam olarak hissedilmediğini belirten bir bankanın döviz masası işlemcisi "Geçmişte de gördüğümüz üzere bu tip adımlar uygulama ile birlikte etkisini daha net gösterir. Pazartesi günü muhtemelen uygulamada 35-45 baz puanlık bir faiz artışı etkisi göreceğiz" dedi ve ekledi:
"Haftanın kalanında TCMB'nin ortalama fonlamasını her gün artırmasıyla yabancılar açısından TL'yi açığa satmanın maliyeti de artacak. Ve bu açıdan piyasaya olumlu bir etki bekliyoruz. Ancak şunu da söylemek gerekir faiz politikasında geçici değil kalıcı çözümler piyasada daha belirgin etkilidir."
İşlemcilere göre, başta S400-Patriot tercihi olmak üzere ABD-Türkiye ilişkileri, küresel ticaret savaşları, Brexit süreci, yerel seçimler öncesi yavaşlayan ekonomiyi desteklemek adına atılan ve atılabilecek genişlemeci adımlar ve TCMB'den bu yıl beklenen faiz indirimlerine ilişkin tahminler, lokallerin beş aydır aralıksız devam eden döviz alımları, yavaşlayan büyüme, yüksek seyreden işsizlik ve enflasyon zaman zaman piyasalar üzerinde baskı unsuru yaratıyor.
Öte yandan lokallerin devam eden döviz talebi de kurdaki olası düşüşleri engelleyen önemli bir neden olmaya devam ediyor. Yaklaşık altı aydır döviz birikimlerini kesintisiz her hafta artırmaya devam eden bireylerin yabancı para cinsinden mevduat ve fonları 15 Mart haftasında 1.64 milyar dolar artışla 105.7 milyar dolar ile tarihi zirveye yükseldi.
Bankacılar döviz piyasasında yerli talebinin yabancı talebiyle birleşerek tek yönlü dövize yönelik bir talep oluşturmasının piyasada ani hareketleri de beraberinde getirdiğine dikkat çekiyorlar.
Tahvil/bono piyasasında dün son işlemin yüzde 15.95 olduğu gösterge 10 yıllık tahvilin bileşik faizi bugün spot piyasada son işlemde yüzde 16.54'e yükseldi.
İki yıllık gösterge tahvil faizinde ise dün spot kapanışta ortalama bileşik faiz yüzde 18.14 seviyesinde gerçekleşti. Bugün spot piyasada son işlem ise yüzde 18.58 oldu.
<^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^ Turkish lira moves on March 22
https://tmsnrt.rs/2CxfLsm
^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^>