Orhan Coskun / Nevzat Devranoglu
ANKARA, 14 Mart (Reuters) - Türkiye'nin ekonomik büyümesine katkı sağlamak ve büyük projelere kaynak yaratmak amacıyla oluşturulan Türkiye Varlık Fonu'nun (TVF) yurtdışından kaynak temininde proje bazlı finansman yöntemini kullanması, ülke bazında Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın son dönemde ziyaret ettiği Körfez ülkeleri ve Rusya'nın ön plana çıkması bekleniyor.
Reuters'a bilgi veren TVF hakkında bilgi sahibi kaynaklara göre, fonun ilk etapta yurt dışından 20-25 milyar dolara ulaşan bir kaynak sağlaması öngörülürken finansmanda hangi ülkelerin ön plana çıkağının anahtarı ise Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın son dönemde gerçekleştirdiği yurtdışı ziyaretlerde yatıyor.
Erdoğan Şubat'ta Suudi Arabistan, Katar ve Bahreyn'i ziyaret ederken geçen hafta sonu ise Rusya'ya günübirlik bir ziyarette bulundu. Her dört ülkede petrol bakımından oldukça zengin ve kendi varlık fonlarını yönetiyor.
Reuters'a bilgi veren AKP'nin ekonomiden sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Şaban Dişli "TVF kanalı ile ilk etapta körfez ülkelerinden önemli bir kaynak Türkiye'ye gelecektir. Rusya ile de daha önce görüşülen proje kapsamında ortak işbirliği yapılabilir" dedi.
Öte yandan konunun hassasiyeti nedeniyle ismini vermek istemeyen üst düzey bir ekonomi yetkilisi, "Büyük projelerin finansmanı açısından bakıldığında ilk hedef Körfez ülkeleri olacak. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ziyaretleri bu kapsamda çok önemliydi. Körfez ülkelere gerçekleştirilen tüm ziyaretlerde TVF gündeme geldi ve hepsinden de pozitif geri dönüş alındı" dedi ve ekledi:
"TVF'den Çanakkale ve Kanal İstanbul gibi birkaç büyük proje ile 20-25 milyar dolar kaynak girişi bekliyoruz. Yatırım yapılabilir ülke notunu yeniden almak genel olarak 4-6 yıl sürüyor. Bu sürede ortaya çıkabilecek maliyetin TVF tarafından en azından kısmen telafisi öngörülüyor."
TVF geçen yıl Ağustos'ta kurulmuş ve Türkiye'nin en büyük bazı kurum ve şirketlerdeki kamu hisseleri fona devredilmişti.
Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli de TVF'nin sağlayacağı imkanların savunma sanayi, uzayla ilgili yatırımlar, dönüşüm projeleri, Kanal İstanbul gibi mega projeler, otoyollar ve şehir hastaneleri gibi projelerin finansmanında kullanılacağını belirterek, TVF'nin kamunun donuklaşmış varlıkları üzerinden likit kaynaklar oluşturarak büyük, stratejik ve teknolojik yatırımlar için uzun vadeli finansman oluşturma projesi olduğuna dikkat çekiyor.
TVF'DE İSLAMİ FİNANS ÖNEMLİ ROL OYNAR, İLK İŞLEM BU YIL
Türkiye'nin 10-15 yıla ulaşan uzun vadeli fon sağlamak istediği Çanakkale Köprüsü ve Kanal İstanbul gibi projelerin genel olarak inşaat bazlı olması nedeniyle faiz içermeyen İslami finansman yöntemine de uygun olması Körfez ülkelerini TVF'de bir adım öne çıkarabilmesinde önemli bir etken.
Körfez ülkeleri ekonomilerinin yapısı gereği daha çok İslami finansmanın da temelini oluşturan faiz içermeyen, kira ya da düzenli getirisi bulunan gayrimenkule dayalı finansman yöntemlerini tercih ediyor.
Canikli Reuters ile geçen hafta gerçekleştirdiği söyleşide "Görüşmeler Körfez ülkelerinin yanı sıra, ABD ve Avrupa'daki bazı ülkelerle de sürüyor. Onların ilgisi var. Uzakdoğu'dan da TVF'ye ciddi bir ilgi söz konusu. Bu yıl ilk imza atarız diye düşünüyorum" dedi.
RUSYA İLE $1 MİLYARLIK ORTAK FON KONUSUNDA ÇALIŞILIYOR
Yetkililerin Reuters'a verdiği bilgiye göre Körfez ülkeleri ile görüşmeler sürerken bir diğer taraftan da Rusya ve Avrupalı bir fon ile de çalışmalar oldukça hızlı ilerliyor.
"İlk etapta Çanakkale Köprüsü ve Kanal İstanbul için TVF kanalıyla önemli bir kaynağın sağlanması mümkün" diyen Dişli, "TVF kanalı ile Türkiye'ye elbette önemli bir kaynak gelecektir, Rusya ile de daha önce görüşülen proje kapsamında ortak işbirliği makul görünüyor" dedi.
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci Türkiye-Rusya ortak yatırım fonunun 1 milyar dolarlık sermayeyle kurulacağını ilk olarak Ekim 2016'da söylemişti.
Erdoğan'ın Rusya ziyaretine katılan basın organlarında yer alan haberlerde ise TVF ve Rusya Doğrudan Yatırım Fonu'nun, Türkiye-Rusya Yatırım Fonu kurmak için mutabakat anlaşması imzaladığını haberleri yer aldı. Haberlerde fon tutarının ilk etapta 1 milyar dolara kadar ulaşabileceği belirtildi.
TVF Başkanı Mehmet Bostan da Şubat ayı sonunda Reuters'la gerçekleştirdiği söyleşide yürütülen çalışmalar sonunda üç fon ile sözleşme imzalamaya hazırlandıklarını belirterek "Şu anda halihazırda üç ülke fonu ile iyi niyet sözleşmesi imzalamak üzereyiz" demişti. internet sitesinde yer alan bilgide gelecek 10-15 yıl içinde Türkiye'de yapılacak altyapı yatırımlarına dikkat çekilerek, "Kamu sektörü ve özel sektörde yaklaşık 1 trilyon dolarlık altyapı iyileştirmesi beklenmektedir" görüşüne yer verildi.
(Redaksiyon Birsen Altaylı)