ANKARA, 19 Ekim (Reuters) - Dolar/TL'de rahip Andrew Brunson'ın ülkesine dönmesinin ardından ABD'nin Türkiye yaptırımlarının kaldırılacağı ve iki ülke ilişkilerinin daha iyi bir seyre gireceği beklentisiyle birkaç haftada 6.30 seviyelerinden 5.52'ye kadar yaşanan düşüşün ardından yükseliş gözleniyor.
Bankacılar, küresel piyasalardaki oldukça kuvvetli satış baskısının TL'deki değer kaybının nedeni olduğunu belirtirken; bir diğer taraftan pozitif ayrışmanın dün devam etmesinin ise önemli olduğunu belirttiler.
Asya borsaları, Çin'in küresel finansal krizden bu yana en zayıf ekonomik büyümesini kaydederek, ticaret gerilimleri, ABD'de faiz oranlarının artırılması ve İtalya'nın aşırı harcama öngören bütçesine ilişkin piyasa endişelerini artırmasıyla geriledi.
Wall Street'teki zayıf seyir de Asya borsaları için belirleyici oldu. Dow Jones .DJI yüzde 1.27, S&P 500 .SPX yüzde 1.44 ve Nasdaq Composite .IXIC yüzde 2.06 geriledi.
Dolar endeksi .DXY ise 21 Ağustos'tan bu yana en yüksek seviyede kapandıktan sonra 96'ya yaklaştı. Bu artışta endeksin yaklaşık yüzde 57'sini oluşturan eurodaki sert düşüş rol oynadı.
Euro dün yüzde 0.4 geriledikten sonra bugün 1.1454 dolar ile görece yatay seyrediyor. Euro dün Avrupa Komisyonu'nun İtalya'nın 2019 bütçe taslağının Avrupa Birliği bütçe kurallarını ciddi şekilde ihlal ettiğini belirtmesinin ardından 9 Ekim'den bu yana en düşük gün içi seviyesi olan 1.1447'yi gördü.
ABD'li rahip Andrew Brunson'ın ülkesine dönmesinin ardından ABD-Türkiye ilişkilerinin kuvvetleneceği ve yaptırımların kaldırılabileceği beklentileri TL'deki pozitif ayrışma ve iyimser seyirdeki ana neden olarak görülüyor.
Her ne kadar mevcut yaptırımlar miktar olarak Türkiye ekonomisi açısından önemli bir tutar ifade etmese de, Halkbank süreci, uluslararası piyasalarda borçlanabilme kabiliyeti gibi sebepler nedeniyle ABD Türkiye ilişkileri yakından takip ediliyor. Brunson'ın ülkesine dönmesi sonrasında bu endişeler kısmen ya da tamamen ortadan kalktı.
Bankacılar hem lokal, hem de yabancı yatırımcıların TL'de görülen sert değer kayıpları döneminde benzer ülkelere göre TL pozisyonlarını oldukça azaltmış olduğuna dikkat çekiyorlar. Bankacılar piyasalarda son bir-iki haftada yaşananların bu pozisyonların yeniden açılması olduğunu da belirtiyor.
TCMB'nin politika faizini, bir diğer bakış açısıyla TL'nin getirisini yüzde 24 seviyesine yükseltmiş olması da bankacılara göre bu süreçte etkili.
Öte yandan Reuters'ta dün yer alan bir haberde de Türkiye'nin en büyük petrol rafinerisi Tüpraş'ın TUPRS.IS ABD'nin, İran enerji sektörüne yönelik yaptırımlarını Kasım ayında yeniden yürürlüğe koymasından sonra da bu ülkeden petrol almaya devam etmesine imkan veren bir muafiyet almak için ABD'li yetkililerle görüşmeler sürdürdüğü bildirildi. Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ise ülkesinin Türkiye'ye yönelik yaptırımlarıyla ilgili kısa sürede bir karar verilmesini beklediğini belirterek; bu yaptırımlardan bazılarının Türkiye'de tutuklandıktan sonra geçen hafta serbest bırakılan ABD'li rahip Andrew Brunson ile doğrudan bağlantılı olduğunu söylemişti. bu gelişmelerle dolar/TL dün gelişmekte olan ülke piyasalarından pozitif ayrışarak işlem gördü.
Dün 5.5185'e kadar gerileyerek 9 Ağustos haftasında görülen 7.24'lük rekordan beri de ilk defa bu seviyeleri test etmişti. Kur küresel satış baskısının öğleden sonra kuvvetlenmesiyle 5.52'li seviyelerde tutunamasa da, pozitif ayrışma devam etmiş ve günü 5.60 civarında tamamlamıştı. Kur bu sabah saat 0854'te 5.6140/5.6233 seviyesinde işlem görüyor.
Aynı saatte sepet bazında TL 6.0244/6.0349, euro/TL 6.4359/6.4466 seviyesindeydi.
TL cinsi varlıklardaki iyimserlik ve artan yabancı girişi tahvil-bono piyasasında da faizlerde gevşemeye neden oluyor. Cuma günü yüzde 19.06 seviyesinden kapanan gösterge 10 yıllık tahvilin bileşik faizi bu hafta yüzde 18'in altını test etti.
Gösterge 10 yıllık tahvilin bileşik faizi dün spot kapanışta ortalama bileşik faiz yüzde 17.85 oldu. İki yıllık gösterge tahvilin bileşik faizi ise dün spot kapanışta yüzde 25.80 oldu.