Ceyda Çağlayan
İSTANBUL, 20 Kasım (Reuters) - AKP'nin seçim vaadi olarak açıkladığı asgari ücret artışının 1 Ocak'tan itibaren geçerli olması beklenirken; yeni düzenlemenin özellikle, düşük marjlarla çalışan sektörlerin yanı sıra, işçilik maliyetlerinin toplam gelirlere oranının yüksek olduğu şirketlerin finansallarını baskılaması öngörülüyor.
Son beş yıllık süreçte işgücü verimliliğindeki yıllık ortalama yüzde 1.5 artışa karşın, ortalama reel ücretlerin yüzde 5 ile zaten bunun çok üzerinde artış kaydettiği belirtilirken; aracı kurumların yaptığı hesaplamalara göre, şirketlerin ek tedbirler almamaları halinde asgari ücret artışı bankadışı şirketlerin marjlarında ortalama 1-1.5 puan, net kârda ise yüzde 3 düşüş yaratabilir.
Analistlere göre, ücret artışıyla oluşacak ilave maliyetin ürün fiyatlarına yansıtılması, prim sisteminin yeniden düzenlenmesi ya da istihdamda daralma yoluna gidilmesi şirketlerin kârdaki baskıyı kompanse etmek için başvurabileceği ek tedbirler arasında yer alıyor.
Bankacılık sektöründeki etkinin ise finans dışı şirketlere göre çok daha sınırlı kalması öngörülürken; aracı kurum hesaplamalarına göre bankaların kârında yüzde 0.3-1 civarı düşüşler gözlenebileceği belirtiliyor.
Ortalama yüzde 3-6 marjlarla çalışılan perakende sektörünün düzenlemeden en olumsuz etkilenecek grubun başında gelmesi beklenirken; asgari ücretle çalışanların yoğun olarak istihdam edildiği Migros, MGROS.IS , BİM BIMAS.IS , Bizim Toptan BIZIM.IS , Carrefoursa CRFSA.IS , Teknosa TKNSA.IS , Bimeks BMEKS.IS ve Boyner BOYP.S ilave tedbirler alınmaması halinde en olumsuz etkilenecek şirketler arasında bulunuyor.
Analistlere göre, işçilik maliyetlerinin toplam gelir ve EBITDA'ya oranının yüksek olduğu Hürriyet Gazetecilik HURGZ.IS gibi şirketler de asgari ücret artışından olumsuz etkilenecek.
Öte yandan, asgari ücret artışıyla birlikte bireysel emeklilik sistemine devlet katkısının artacak olması nedeniyle Anadolu Hayat ANHYT.IS ve Avivasa AVISA.IS gibi şirketler düzenlemeden olumlu etkilenecek.
AKP, seçim vaadi olarak 1,000 lira olan net asgari ücreti 1 Ocak'tan itibaren 1,300 liraya çıkaracağını açıkladı. Uygulama aynı zamanda asgari ücrete endeksli fon ve prim ödemelerinde de artışa yol açacak.
BNP Paribas'nın raporuna göre; mevcut durumda 1,273.5 lira olan brüt asgari ücret 1,654.6 liraya çıkarken; 197 lira olan SGK priminin 256.5 liraya, işsizlik fonu payının 25.5 liradan 33 liraya çıkması öngörülüyor. Buna göre asgari ücretli bir çalışanın işverene aylık maliyeti 448 lira artmış olacak.
PERAKENDEDE MARJLAR 1 PUAN AŞAĞI GELEBİLİR
Personelinin önemli bir kısmının asgari ücret ya da buna yakın ücretle istihdam edildiği perakendenin artıştan olumsuz etkilenecek sektörlerin başında geldiğini belirten İş Yatırım Araştırma Uzmanı İlyas Safa Urgancı, İş Yatırım'ın yaptığı hesaplamalara göre, asgari ücret artışının gıda ve giyim perakendesi şirketlerinin marjlarında 50-100 baz puan aşağı yönlü etkisi olacağını söyledi.
Şirketlerin ücret artışını fiyatlarına yansıtmamaları halinde özellikle yüzde 3-6 EBITDA marjı ile çalışan gıda perakendesi zincirlerinde negatif etkinin daha yoğun hissedileceği belirtilen Urgancı, "Diğer yandan kendi ürünlerini üreten Tat Gıda, Pınar Et, Ülker gibi şirketler daha rahat olacak. Çünkü ücret artışının enflasyona yapacağı etkiyi fiyatlamalarına daha rahat yansıtabilirler" dedi.
BİM, MİGROS, TEKNOSA, HÜRRİYET'TE ÖNEMLİ ETKİ ÖNGÖRÜLÜYOR
Ak Yatırım'ın raporuna göre de, gıda ve elektronik perakendesi şirketleri olumsuz etkilenecek grubun başında geliyor. Ayrıca toplam işçilik maliyetlerinin şirket gelirlerine oranının çok yüksek olduğu Hürriyet Gazetecilik de bu grupta yer alıyor.
Ak Yatırım'ın şirketlerin 2014 finansalları üzerinden yaptığı hesaplamaya göre, toplam işçilik maliyetlerinin gelirlere oranı Hürriyet Gazetecilik'te yüzde 35'e kadar çıkıyor. Bu maliyetlerin şirketin EBITDA'sına oranı ise yüzde 6.1 seviyesinde.
Asgari ücret artışından öncelikle olumsuz etkilenecek diğer şirketlerden Migros'ta işçilik maliyetleri şirket gelirlerinin yüzde 9'una, EBITDA'nın ise yüzde 20.4'üne denk geliyor. İşçilik maliyetleri BİM'de gelirlerin yüzde 6'sına; EBITDA'nın ise yüzde 8.3'üne, Teknosa'da gelirlerin yüzde 5, EBITDA'nın ise yüzde 18.6'sına denk geliyor.
BNP Paribas'nın konuya ilişkin raporuna göre, bu şirketlerin yanı sıra, Yataş YATAS.IS da asgari ücret artışından en fazla olumsuz etkilenecek şirketler arasında yer alıyor. Rapora göre, asgari ücret artışının Yataş'ın EBITDA'sına yüzde 8.8 olumsuz etkisi öngörülüyor.
TCMB'nin yılın ikinci enflasyon raporunda yer alan bilgiye göre; ekonomi genelinde asgari ücret ve altında çalışanların payı yüzde 35 iken; sanayi ve hizmet sektörlerinde bu oranının yüzde 50'nin üzerine yükseldiği alt sektörler bulunuyor.
Sanayi sektöründe asgari ücret ve altında çalışanların en yoğun olduğu sektörlerin ise gıda, giyim, mobilya, fabrikasyon metal ürünleri ve tekstil imalatı olarak sıralandığı raporda, asgari ücret politikalarının bu sektörlerde işgücü maliyeti üzerinde daha etkili olmasının beklendiği ifade edilmişti.