(Ayrıntılar ve görüş eklendi)
Nevzat Devranoglu
İSTANBUL, 27 Ekim (Reuters) - Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Murat Çetinkaya uzun zamandır politikasını sadeleştirme yolunda ilerleyen TCMB'nin tek faizden fonlama yapma noktasına oldukça yaklaştıklarını, sadeleşmenin de büyük ölçüde tamamlandığını ve en kısa zamanda sadeleşmenin tamamen tamamlanmış olmasının öngörüldüğünü söyledi.
TCMB bir önceki başkan döneminde uygulamaya başladığı kurdaki yüksek volatilite yaşandığında TL likiditesinin dağılımını günlük olarak değiştirerek ortalama fonlama faizini de değiştirdiği ve piyasanın "karmaşık ve öngörülebilirliği düşük" olarak yorumladığı bir para politikası uyguluyordu.
TCMB üst bantta başlayan ve aralıksız yedi ay boyunca devam eden indirim sürecine ara vermeden önce koridorun üst bandında toplam 250 baz puanlık indirim gerçekleştirmişti ve bu politikaların ana belirleyici olan çok faizden fonlamayı mevcut durumda büyük ölçüde azalttı.
TCMB'nin üst bandı oluşturan gecelik marjinal fonlama faizi şuanda yüzde 8.25'te, politika faizini 7.50'de ve faiz koridorunun alt bandını ise yüzde 7.25 seviyesinde bulunuyor.
Bu dönemde fonlama büyük ölçüde politika faizinden yapılmaya doğru ilerlerken bankanın uyguladığı politikaların toplamında piyasayı nereden fonladığını gösteren ortalama fonlama faizi CBTWACF= de politika faizinin sınırlı üzerinde yüzde 7.75-7.80 civarında seyretmeyi sürdürüyor.
"Para politikasında attığımız adımlarla sadeleşmenin büyük ölçüde hedefine ulaştığını görüyoruz" diyen Çetinkaya 7 aylık üst bant indirimleri ve Ekim'de bu indirimlere ara verilmesiyle devam eden süreci, "Tek faizden fonlama yapma noktasına oldukça yakınız, sadeleşme büyük ölçüde tamamlanmıştır" sözleri ile yorumladı.
Piyasalarda enflasyon raporu enflasyon tahminlerinin güncellenmesinden çok önümüzdeki dönemde para politikasına ilişkin mesajlar anlamında takip ediliyordu. Bankacılar TCMB'nin bu konudaki mesajının açık olduğunu, sadeleşmenin olası üst bant faiz indirimlerindeki bir ya da iki adımla devamını beklediklerini ancak henüz tek faizin netleşmediği politikada sona oldukça yakın oldukları mesajını aldıklarını belirttiler.
Şekerbank Başekonomisti Gülay Girgin, "En başta çok eleştiri alan öngörülebilirlik açısından zayıf olduğu düşünülen para politikası o dönemde bir taraftan TCMB'ye kurdaki volatiliteyi el verdiğince yönetmek açısından önemli bir esneklik sağlamıştı. Şimdi ise uzun zaman sonrasında tek faiz politikasına geçme aşamasındayız" dedi ve ekledi:
"Önümüzdeki dönemlerde ABD faiz artışlarının başladığı dönemde piyasaların çok sakin ve öngörülebilir bir resim çizeceğine dair soru işaretleri vardır. FED faiz artışını yaptı ve herşey süt liman olacak özellikle gelişmekte olan ülkeler çok tahmin edilebilir bir döneme gireceğiz diye bir çerçeve çizmek biraz iyimser kalır diye düşünmekteyim. Bu anlamda; koridorun tamamen ortadan kaldırılması küresel piyasalar kaynaklı büyük volatiliteleri tekrar yaşamamız halinde bize eski politikanın esnekliğini sağlamayacaktır. Diğer yandan ise tek faiz olması ortalama fonlama faizine ilişkin belirsizliği ortadan kaldıracaktır. Doğal olarak; her politikanın bir artısı bir eksisi var."
EN KISA ZAMANDA TAMAMLANMASI ÖNGÖRÜLÜYOR
Çetinkaya toplantıda tek faize geçiş politikasının ne zaman ve hangi seviyede oluşacağına yönelik net bir bilgi veremezken sadeleşmenin "en kısa zamanda tamamen tamamlanmış olması öngörülmektedir" dedi. Nihayette oluşacak faizin ise ilgili dönemde PPK tarafından kararlaştırılacağını "Sadeleşmede hangi hızda ne yöne gideceğimizi belirleyecek şey veriler, enflasyon görünümünü etkileyen tüm gelişmeler olacak" sözleriyle belirtti.
Çetinkaya TCMB'nin mevcut faiz duruşunu temkinli sözleriyle yorumlarken "PPK, mevcut enflasyon görünümü, beklentiler ve küresel şartlar göz önüne alındığında mevcut duruşun en uygun duruş olduğunu düşünüyor" dedi.
ENFLASYON TAHMİNLERİ OVP'YE PARALEL GÜNCELLENDİ
Enflasyon tahminlerini yılın son enflasyon raporunda beklendiği üzere kısa süre önce güncellenen Orta Vadeli Programda yer alan bu yıl için yüzde 7.5 ve önümüzdeki yıl için yüzde 6.5 rakamları ile güncellendi.
Enflasyon tahminlerinin belirlenmesinde yakından izlenen petrol fiyatları ve gıda fiyatlarında yapılan tahminler de yakından takip edildi. TCMB yıllık ortalamalar itibarıyla ham petrol fiyatları varsayımı 2016 yılı için 44 dolarda sabit tutulurken; 2017 için 54 dolara yükseltildi.
Daha önce yüzde 8 olacağı varsayılan 2016 yıl sonu gıda enflasyonu tahmini yüzde 6'ya çekilirken Çetinkaya, "Gıda talebindeki turizm kaynaklı azalmanın 2017 yılında da gıda enflasyonunu sınırlayıcı yönde etki yapması beklenmektedir. Bunun yanı sıra, Gıda Komitesi kapsamında alınacak tedbirlerin de gıda enflasyonunun tarihsel ortalamalarına göre daha düşük seviyelerde gerçekleşmesine katkıda bulunacağı değerlendirilmektedir. Bu çerçevede, 2017 yıl sonu gıda enflasyonu varsayımı yüzde 8'den yüzde 7'ye düşürülmüştür" dedi.
ENFLASYONDA %6.5 GERÇEKLEŞTİRİLEBİLİR
Çetinkaya "Enflasyonu düşürmeye odaklı ve temkinli bir politika duruşu altında" enflasyonun yüzde 5'lik hedefe kademeli olarak yakınsayacağı belirten Çetinkaya enflasyonun, yüzde 70 olasılıkla, 2016 yılı sonunda yüzde 7 ile yüzde 8 aralığında orta noktası yüzde 7.5, 2017 yılı sonunda ise yüzde 5 ile yüzde 8 aralığında orta noktası yüzde 6.5 gerçekleşeceği tahmin edilmektedir" dedi.
Daha sonra toplantıdaki sorular üzerine ise Çetinkaya "Enflasyonda yüzde 6.5 hedef para politikası duruşu açısından gerçekleştirilebilir bir hedeftir" dedi.
Q3'TE İKTİSADİ FAALİYET İVME KAYBETTİ Q4'TE TOPARLANACAK
Çetinkaya açıklamalarında büyümeye ilişkin üçüncü çeyrekte bir ivme kaybına işaret ederken "Üçüncü çeyrek genelinde ikinci çeyrek düzeyinin altında üretim görülecek... Dördüncü çeyrekte iktisadi faaliyetin toparlanma eğilimine gireceğini öngörüyoruz" sözleriyle yorumladı.
Üçüncü çeyrek GSYH gelişmelerin olumsuz etkisiyle büyümede bir yavaşlamanın olduğunu belirten Çetinakaya "Şu anki veriler dördüncü çeyrekte bir miktar toparlanmaya işaret ediyor, yıl sonu büyüme ılımlı olacak" dedi.
Hükümetin güncel OVP'de bu yıl için belirlediği büyüme hedefi yüzde 3.2 seviyesinde. Çetinkaya ayrıca son dönemde açıklanan teşvik paketlerinin büyümeye önümüzdeki yıl olumlu katkı yapacağını da sözlerine ekledi.
Döviz rezervlerini kuvvetlendirme politikasında bir değişiklik beklenmemesi gerektiğine de dikkat çeken Çetinkaya, "Döviz rezervleriyle ilgili herhangi bir kaygımız yok; her ay reeskonttan 1.5-2 milyar dolar katkı geliyor" dedi.
(Haberi bildiren Nevzat Devranoğlu, Ece Toksabay, Hümeyra Pamuk; Redaksiyon Birsen Altaylı)