Avrupa’da giderek artan hayat pahalılığı sebebiyle maaşlarına zam talep eden öğretmenlerin sayısı artıyor. Protestolar düzenleyen sendikalar da yeni grev çağrılarında bulunuyor.
Avrupa Komisyonu Eğitim ve Kültür Yürütme Ajansı (EACEA) bünyesindeki (Avrupa Eğitim Bilgi Ağı’nın (Eurydice) yayımladığı rapor öğretmen maaşlarına ilişkin kapsamlı bilgiler sunuyor. Eurydice’ın 2020/2021 verilerine göre Avrupa’da öğretmen maaşının en yüksek olduğu ülke Lüksemburg; en düşük ise Arnavutluk.
En yüksek öğretmen maaşı hangi ülkelerde? Satın alma gücüne göre öğretmen maaşı nasıl değişiyor? Türkiye öğretmen maaşında kaçıncı sırada?
Mesleğe yeni başlayan ilk öğretim öğretmenlerin yıllık brüt euro maaşı Lüksemburg’da 69 bin 76 Euro; Arnavutluk’ta ise 4 bin 233 Euro. Türkiye’de öğretmenler 2020/2021 döneminde yıllık brüt 8 bin 330 euro kazandı. Bu maaşlar devlet okulundaki tam zamanlı öğretmenlerin yasal maaşını gösteriyor.
İsviçre (66 bin 972) ve Almanya’da (54 bin 129) öğretmenler yıllık 50 bin Euro’dan fazla kazanıyor. Danimarka, İzlanda ve Norveç ise 40 bin barajını aşan ülkelerden.
Diğer bazı ülkelerde ise mesleğe yeni başlayan öğretmenlerin yıllık brüt maaşı şöyle: Hollanda (38 bin 413), Fransa (26 bin 839), Yunanistan (13 bin 104) ve Bulgaristan (7 bin 908).
Türkiye 4 AB ülkesinden daha iyi durumda
Türkiye’de öğretmenler dört Avrupa Birliği (AB) ülkesindeki meslektaşlarından daha çok kazanıyor. Bu ülkeler Macaristan, Romanya, Polonya ve Bulgaristan.
Türkiye son 11 yılda öğretmen maaşlarının düştüğü tek ülke
Öğretmen maaşları ne kadar değişti?
Eurydice’ın önceki raporlarıyla karşılaştırıldığında son 11 yılda euro bazında öğretmen maaşlarının düştüğü tek ülke Türkiye. 2009/2010 ile 2020/2021 dönemleri kıyaslandığında Türkiye’de euro bazında yıllık brüt maaşlar yüzde 10 geriledi.Mesleğe yeni başlayan öğretmenlerin maaşı bu zaman diliminde en çok Litvanya’da (yüzde 269) yükseldi. Maaşlar Romanya’da yüzde 193 ve Bulgaristan’da yüzde 180 artış gösterdi. Kıbrıs ise yüzde 2 ile AB’de öğretmen maaşının en az yükseldiği ülke oldu.
Diğer ülkelerde öğretmen maaşlarındaki yüzdelik artış şöyle gerçekleşti: Çekya 163, Polonya 77, İsveç 68, Macaristan 54, Almanya 42, Hollanda 20, Yunanistan 11 ve İtalya 6.
Türkiye satın alma gücünde 36 ülke içinde 11. sırada
Satın Alma Gücü Standardına göre ise Türkiye öğretmen maaşlarında daha iyi durumda. Türkiye bu alanda 36 Avrupa ülkesi içinde 11. sırada yer alıyor. Satın Alma Gücü Standardına göre bakıldığında ülke sıralamalarının değiştiği görülüyor. Bu anlamda en dikkat çeken ülkelerin başında Türkiye geliyor.
Satın Alma Gücü Standardına göre öğretmen maaşının en yüksek olduğu ülke 50 bin 537 ile Almanya. En düşük ise Arnavutluk’ta (7 bin 824). Türkiye’de bu miktar 28 bin 455.
Diğer ülkelerde satın alma gücüne göre öğretmen maaşları şöyle: İsviçre (38 bin 601), Hollanda (32 bin 350), Kıbrıs (25 bin 25 bin 465), Fransa (24 bin 563), İtalya (23 bin 601), Yunanistan (15 bin 435) ve Bulgaristan (15 bin 159).
Eurydice verilerine göre 2020/2021 döneminde satıl alma gücüne göre Türkiye’de öğretmen maaşları birçok AB ülkesinden çok daha yüksek durumda. Türkiye bu alanda Fransa, Norveç, İtalya ve Yunanistan gibi ülkeleri geride bırakıyor.
Almanya’da ise öğretmen maaşlarının Fransa ve İtalya gibi ülkelerin iki katından fazla olması dikkat çekti.
Öğretmen maaşının asgari ücrete oranı
Türkiye’de mesleğe yeni başlayan öğretmenler asgari ücretin 1,8 katı kadar maaş alıyor. Bu oran brüt maaşların kıyasına dayanıyor. Bu anlamda en iyi durumdaki ülke 2,8 kat ile Almanya. En düşük oran 1,1 ile Polonya’da. Bu da Polonya’da öğretmenlerin neredeyse asgari ücrete yakın kazandıklarını gösteriyor.Öğretmen maaşının asgari ücrete oranı diğer bazı ülkelerde şöyle: Karadağ 2,5; İspanya 2,3; Bulgaristan 1,9; Yunanistan 1,4 ve Fransa 1,4.