Investing.com - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 1211 sayılı Merkez Bankası Kanunu’nun 42. maddesi uyarınca hükümete sunduğu açık mektupta, 2023 yılı enflasyon hedefinden sapmanın nedenlerini ve 2024 yılı için uygulanacak para politikasını detaylı şekilde açıkladı. Enflasyonun belirlenen hedefin üzerinde gerçekleşmesi nedeniyle hükümete iletilen bu mektup, kısa ve orta vadeli ekonomi politikaları açısından önemli mesajlar içeriyor.
2023 enflasyon hedefinin neden kaçırıldığı açıklandı
TCMB, 2023 yılı sonunda enflasyonun %64,8 olarak gerçekleştiğini ve bu oranın yıl içindeki tahminlerin üzerinde olduğunu belirtti. Mektupta enflasyonun hedef aralığının üzerine çıkmasının başlıca nedenleri şöyle sıralandı:
- Döviz kuru hareketleri: Yılın ikinci yarısında döviz kurundaki yükseliş, enflasyon üzerindeki baskıyı artırdı.
- Ücret ve vergi artışları: Asgari ücret güncellemeleri ve vergi düzenlemeleri enflasyona yukarı yönlü katkı sağladı.
- Enerji sübvansiyonları ve kamu maliyesi üzerindeki etkiler: 2023 yılı başında enerji sübvansiyonlarının sürmesi enflasyonu baskılarken, yılın ilerleyen dönemlerinde yapılan vergi düzenlemeleri ve ücret artışları fiyatlama davranışlarını bozdu.
- Deprem etkileri: 6 Şubat Kahramanmaraş merkezli depremler, mal ve hizmet piyasalarında arz-talep dengesizliklerine yol açarak enflasyonist baskıyı artırdı.
- Küresel enerji fiyatları: Ham petrol fiyatlarındaki dalgalanmalar ve vergi artışları, akaryakıt fiyatlarının yükselmesine neden oldu.
Bu faktörlerin etkisiyle, Haziran ayında %38,2’ye kadar gerileyen enflasyon, yılın ikinci yarısında tekrar yükselişe geçerek %64,8 seviyesinde tamamlandı.
Faiz artırımları ve sıkı para politikası vurgusu
TCMB, 2023 yılının ikinci yarısında enflasyonla mücadele kapsamında güçlü bir parasal sıkılaştırma sürecine girildiğini belirtti. Haziran-Aralık döneminde toplamda 34 puanlık faiz artışı yapılarak politika faizi %8,5’ten %42,5’e yükseltildi. 2024 yılı başında ise faiz oranları %50’ye kadar çıkarıldı.
Mektupta, parasal sıkılaştırma sürecinin ilk etkilerinin finansal koşullarda görüldüğü belirtilirken, bu önlemlerin kademeli olarak iç talebi dengelemeye başladığı ve cari açık üzerindeki baskıyı hafiflettiği vurgulandı.
2024 yılı enflasyon tahmini ve para politikası duruşu
TCMB, 2024 yılında enflasyonun aşağı yönlü bir seyir izleyeceğini ve yıl sonunda %36 seviyesine gerileyeceğini öngörüyor. Orta vadede ise 2025 yılı sonunda enflasyonun %14, 2026 yılı sonunda ise %9 seviyesine düşeceği tahmin ediliyor. Banka, enflasyonun 2027 yılından itibaren %5 seviyesinde istikrar kazanacağını ifade ediyor.
Merkez Bankasının bu hedeflere ulaşmak için sıkı para politikası duruşunu sürdüreceği ve enflasyonun ana eğiliminde belirgin ve kalıcı bir düşüş sağlanana kadar faiz indirimi yapılmayacağı belirtiliyor.
Enflasyonla mücadelede hükümet ile eş güdüm vurgusu
TCMB, dezenflasyon sürecinin başarıya ulaşması için para politikası ile maliye politikasının koordineli şekilde uygulanması gerektiğine dikkat çekti. Bu bağlamda, Orta Vadeli Program’da (OVP) belirtilen enflasyon tahminlerine bağlı kalınması, asgari ücret güncellemelerinin yılda bir kez yapılması ve kamu maliyesinin ihtiyatlı şekilde yönetilmesi gerektiği vurgulandı.
Ayrıca, enflasyondaki katılığı azaltacak yapısal reformların devam ettirilmesi, teknolojik ve dijital dönüşümün desteklenmesi gerektiği ifade edilirken, TCMB’nin enflasyonla mücadelede kamuoyu farkındalığını artırmaya yönelik çalışmalarına devam edeceği belirtildi.
Sonuç: Sıkı para politikası devam edecek
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, enflasyon beklentilerini kontrol altına almak için gerekirse para politikasını daha da sıkılaştırabileceğini belirtti. Yüksek faiz politikasının devam edeceği mesajını veren TCMB, enflasyonun kontrol altına alınabilmesi için iç talebin dengelenmesi, Türk lirasında istikrar sağlanması ve mali disiplinin korunması gerektiğini vurguladı.
Özetle, TCMB’nin hükümete sunduğu açık mektup, 2023 yılındaki enflasyon sapmasının nedenlerini detaylandırırken, 2024 ve sonrası için enflasyon hedeflerine ulaşmak adına alınacak önlemleri net bir şekilde ortaya koyuyor. Banka, enflasyonun 2024’ün ikinci yarısında düşüş eğilimine girmesini beklerken, sıkı para politikasının ekonomide dengelenme sürecini destekleyeceğini ifade ediyor.