İsrailli bilim insanları fare kök hücresinden dünyanın ilk sentetik embriyosunu yaratmayı başardı. Bu buluşun organ nakli bekleyen hastalar için sentetik organ geliştirmede yardımcı olması bekleniyor.
İsrail'in Rohovot kentinde bulunan Weizmann Bilim Enstitüsü'nden uzmanlar, hiçbir yumurta ve sperm kullanmadan embriyo oluşturdu.
Embriyonun oluşumunda fareden alınan kök hücreler yapay bir rahmin içine yerleştirildi. Burada 8 gün boyunca tutulan fare kök hücresi ilkel bir beyin, bağırsak yolu ve canlı bir kalp geliştirdi. Bir farenin 3 aylık hamileliğine eşdeğer olan 8 günün sonunda emriyonun büyümesi durdu.
Bu deney, insan ve fare kök hücrelerinden embriyo geliştirmeye yönelik araştırmalar için önemli bir adım olarak görülüyor.
Deneyi yürüten uzmanlara göre, bulgular organların embriyoda nasıl geliştiğini anlamak için bir anahtar olabilir ve organ nakline ihtiyacı olan insanlar için sentetik organlar yaratmaya imkan sağlayabilir.
Gelecekte sentetik insan embriyoları kullanılabilir mi?Sentetik embriyolara yönelik araştırmalar akıllara bunların bir gün insanların rahmine yerleştirilip yerleştirilemeyeceği sorusunu getiriyor.
Weizmann Bilim Enstitüsü'nden uzmanlar, sentetik fare embriyolarının doğal embriyolara benzemesine rağmen aynı kabul edilemeyeceğini söylüyor. Gerçek bir fare rahmine yerleştirilen sentetik embriyoların hamileliğe dönüşmediği belirtiliyor.
Bununla birlikte araştırma, herhangi bir fare hücresinden fare yavruları oluşturabilme olasılığının kapılarını aralıyor. Başarıldığı takdirde aynı yöntemin insanlar için de uygulanmamasına dair bir sebep yok.
Araştırmacılara göre ise deneyin tek amacı, organ nakline ihtiyacı olanlar için yedek organlara dönüşebilecek sentetik embriyolar yaratmanın mümkün olup olmayacağını görmekti.
Araştırma ekibinin başındaki Dr. Jacop Hanna, "Amacımız fare ya da diğer türler için rahim dışında hamilelik yaratmak değil. Organ üretiminde zorluklarla karşı karşıyız. Kök hücreleri organa dönüştürmek için embriyonun bunu nasıl yaptığını öğrenmemiz gerekiyor. Başlangıcı böyle yaptık çünkü rahim anlaşılması güç bir yapı" şeklinde konuşuyor.
Laboratuvarda insan embriyosu gelişimi 14 günle sınırlıÖte yandan Cell dergisinde yayımlanan bu araştırma etik soruları da beraberinde getiriyor.
Bilim insanlarının kök hücreyi insan organlarına hatta embriyolara dönüştürme çalışmaları her geçen gün daha başarılı ve sofistike hale geliyor.
Peki, daha önce imkansız olduğu düşünülen hedeflere ulaşırken sınırları çizmekten vaz mı geçtik? Uluslararası Kök Hücre Araştırmaları Derneği (ISSCR) geçtiğimiz yıl bu soruya cevap aradı ve yeni yönergeler ortaya koydu.
ISSCR yeni düzenlemelerle laboratuvarda insan embriyosu üretimine ilişkin sınırlar çizdi. Buna göre, insan embriyolarının laboratuvar ortamında 14 günden uzun süre yetiştirilmesi yasaklandı. Embriyonun büyümesinin sinir sisteminin ilk belirtileri ortaya çıkmadan sonlandırılması ve sonrasında yok edilmesi gerekiyor.