ANKARA, 15 Mayıs (Reuters) - Dolar/TL geniş bantta sert dalgalanmaya devam ederken, İstanbul seçimlerinin yenilenme kararı ardından piyasalarda siyaset gündemi, küresel piyasalar, veri gündemi ve ABD ile ilişkiler takip ediliyor.
Hazine'nin Mayıs ayı iç borçlanma programını bu hafta başında düzenlediği 4 ihale ile tamamlaması ardından bugün ise piyasalarda başta bütçe olmak üzere veri gündemi takip edildi.
Merkezi yönetim bütçe açığı, harcamalardaki artış trendinin giderleri tetiklemesi ve ekonomik aktivitedeki yavaşlamanın gelirlere negatif etkisiyle yılın ilk dört ayında yüzde 135.1 artışla 54.5 milyar TL'ye yükseldi.
Artan harcamalar borçlanma ihtiyacı artışına da neden olurken, bunun enflasyondaki yükselişle aynı dönemde yaşanması ikincil piyasalarda faizlerde sert yükselişleri de beraberinde getiriyor. Gösterge 10 yıllık tahvil getirisi yüzde 20, iki yıllık gösterge tahvil yüzde 26 civarında seyrediyor. bu haftaki ihalesinde iki yıllık gösterge tahvilde borçlanma maliyeti bir ay önce gerçekleştirilen bir önceki ihaleye göre 313 baz puan geçen yıl Mayıs ayına göre 870 baz puan artış gösterdi. Benzer vadede 2017 Mayıs ayında yapılan borçlanmanın maliyeti ise 1,391 baz puan arttı. oranı Ocak-Şubat-Mart aylarını kapsayan Şubat döneminde yüzde 14.7 olarak gerçekleşerek, 10 yılın en yüksek seviyesinde kalmaya devam etti.
İşlemciler başta bütçe olmak üzere verilerin günlük olarak döviz piyasasında negatif etkisinin olmadığını belirtiyorlar. Ancak TL'de uzun vadeli trendde özellikle bütçedeki bozulma yakından takip ediliyor.
İşlemcilere göre, başta S400-Patriot tercihi olmak üzere ABD-Türkiye ilişkileri, küresel ticaret savaşları, yavaşlayan ekonomiyi desteklemek adına atılan ve atılabilecek bütçe genişletici adımlar, yerel seçimlerin tekrarı kararı, son dönemde yavaşlasa da lokallerin altı aydır aralıksız döviz biriktirme eğilimi, yavaşlayan büyüme, yüksek seyreden işsizlik ve enflasyon piyasalar üzerinde baskı unsuru yaratıyor.
Reuters'da dün gece yayımlayan bir habere göre Türkiye'nin F-35 savaş uçaklarının teslimatını engelleyecek bir yasa tasarısının taslağı dün ABD Temsilciler Meclisi komisyonu tarafından yayımlandı. Bankası'nın 150 baz puanlık sıkılaştırmasının yanı sıra TL'yi desteklemek için kamu bankalarının geçen hafta 4.5 milyar dolara ulaşan döviz satışları da yapıldı. İşlemciler bu hafta da benzer satışların yaşandığını belirtiyorlar.
Bugün ise bireyseller başta olmak üzere bazı kambiyo işlemlerinden alınan banka ve sigorta muameleleri vergisi (BSMV) sıfırdan yüzde 0.1'e yükseltilirken, analistler bu adımın dolarizasyonu azaltmayı amaçladığını belirtiyor. adımların desteğiyle dolar/TL 6.24'ten 5.95'li seviyelere kadar gerilese de tutunamadı. Dolar/TL dün gece de 6 seviyesinin altını test etti ancak burada kalıcı olamadı. Kur dün gece en düşük 5.9890 seviyesini gördükten sonra bu sabah güne 6.07 civarında başladı.
Dolar/TL saat 1708 itibarıyla 6.0255/6.0290 seviyesinde işlem görüyor. Aynı saatte sepet bazında TL 6.3819/6.3870, euro/TL 6.7380/6.7443 seviyesindeydi.
Reuters'da geçen hafta yayımlanan bir analizde de dikkat çekildiği üzere yatırımcılar hisse senetlerinden tahvile TL ve TL cinsi yatırım araçlarının son yıllarda üst üste sert değer kaybetmesinin de etkisiyle ciddi fırsat sunduğu konusunda hemfikirler. Ancak artan jeopolitik, makroekonomik hatta demokratik belirsizlikler nedeniyle Türkiye'den uzak durmak konusundaki fikirlerini henüz değiştirmiş değil. de yatırımcıların görüşlerine benzer şekilde Türk Sanayicileri Ve İşinsanları Derneği (TÜSİAD) Yüksek İstişare Konseyi Başkanı Tuncay Özilhan, seçim maratonlarından herkesin yorgun düştüğünü belirterek, "İyi işleyen bir demokrasinin en temel özelliklerinden birisi iktidarın seçimle el değiştirebilmesidir... Demokrasiler, otoriter rejimler karşısında avantaj sahibidir" dedi.
Özilhan, "İç ve dış borç göstergeleri kötüleşiyor; bütçe dengeleri bozuluyor; ihracat artışı duraklıyor; işsiz sayısı artıyor; sanayi üretimi durağanlaşıyor; dolar cinsinden kişi başı GSYH rakamları geriliyor; rezervler eriyor; enflasyon yükseliyor; halkın alım gücü düşüyor; faiz oranları artıyor; Türk vatandaşı Türk lirasından kaçıyor ve Türkiye küresel rekabette kan kaybediyor" dedi ve şöyle devam etti:
"Biz bu nedenle ekonomi derken demokrasi diyoruz; yargı bağımsızlığı diyoruz; hukukun üstünlüğü diyoruz; insan hakları diyoruz; akademik özgürlükler diyoruz; liyakat diyoruz; ifade özgürlüğü diyoruz."
Yeniden ihracı dün gerçekleştirilen iki yıllık gösterge tahvilde dün son işlem yüzde 25.43 olurken bugün spot piyasada ortalama bileşik faiz yüzde 25.60 TSİ 1511'de valörde son işlem yüzde 25.98 oldu. 10 yıl vadeli gösterge tahvilde ise dün son işlem yüzde 19.48 seviyesindeydi. Bugün spot kapanışta ortalama bileşik faiz yüzde 19.52 oldu.