Kazakistan 2060’a kadar karbon nötr olmak gibi iddialı bir hedef belirledi. Ülke son yıllarda yenilenebilir enerjilerin toplam elektrik üretimindeki payını yüzde 4’e çıkardı. Bu geniş ülke yeşil enerjiye geçişte güneş ve rüzgar enerjilerine güveniyor.
“Astana EXPO-2017” ülkenin en büyük rüzgar enerjisi santrallerinden biri. Toplam 100 megavat kapasiteli 29 rüzgar türbini Kazakistan’ın başkentine 40 kilometre uzaklıktaki bu santralde yeşil enerji üretiyor.
CAEC JSC Yönetim Kurulu Başkanı Bağdat Oral, "Araştırmalar Kazakistan’ın yılda 1 trilyon kilovat rüzgar enerjisi potansiyeline sahip olduğunu doğruluyor. Yani bir potansiyel var ve bu potansiyel dengeli bir yaklaşımla geliştirilmeli. Spesifik olarak Astana’daki bu rüzgar santrali, yıl boyunca yaklaşık 300 milyon kilovatsaat üretim yapıyor. Daha iyi anlaşılması adına, bu yaklaşık 80 bin konutun tükettiği enerji miktarına eşdeğer." şeklinde konuşuyor.
Astana EXPO-2017 rüzgar enerjisi santraline Avrupa’dan getirilen rüzgar türbinleri buz algılama sistemiyle donatıldı ve Kazakistan’ın aşırı sıcak yaz ve soğuk kış aylarında güvenle çalışıyorlar. Burada üretilen yeşil enerji, sera gazı emisyonlarının yılda 270 bin ton kadar azaltılmasını sağlıyor.
Yeşil enerji ulusal şebekeye yönlendiriliyor. Devlet artık şirketlere 20 yıl boyunca geri ödeme garantisi veriyor ve tarifeleri endeksliyor.
Yatırım çekmek için elektronik ihale sistemi
Kazakistan, yenilenebilir enerji sektörüne yatırım çekmek için 2018 yılından beri elektronik bir ihale sistemine sahip.QAZAQ Green Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Nurlan Kapenov, "Bu şeffaf elektronik ihalelere dünyanın 9 ülkesinden 200’den fazla şirket katıldı. 60’dan fazla sözleşme imzalandı. Bu da Kazakistan’ın yeşil enerjiye gerçekten de uluslararası yatırımcı çektiği anlamına geliyor." ifadelerini kullanıyor.
Uluslararası enerji şirketi Eni Plenitude, 1992 yılından bu yana Kazakistan’da faaliyet yürütüyor. Eni Plenitude dört yıl önce yerel yan kuruluşu Arm Wind aracılığıyla Kazakistan'da yenilenebilir enerjiye yatırım yapmaya başladı. Aktöbe bölgesindeki "Badamsha 1" dünya genelinde şirket tarafından inşa edilen ilk rüzgar santrali oldu. Bu yıl ikinci rüzgar santralinin, "Badamsha 2"nin de yapımı tamamlandı.
Eni Plenitute, Arm Wind Genel Müdürü Alex Stillavato, "Şirket olarak, ülkenin karbonsuzlaşma ve enerji geçişi hedefleriyle uyumlu olan bu tür büyük yeşil projeleri hayata geçirmek için yatırım, teknoloji ve sanayi kapasitesi getiriyoruz." diyor.
SES Saran güneş enerjisi santrali yılda 125 milyon kilovatsaat üretim yapıyor
Alman şirket Goldbeck Solar tarafından Karağandı bölgesinde inşa edilen SES Saran güneş enerjisi santrali, Kazakistan’ın en büyük yatırım projelerinden biri ve ülkenin yeşil enerjiye geçişinin öncülerinden bir diğeri. 2019’da faliyete geçen santral, yılda 125 milyon kilovatsaat üretim yapıyor.SES Saran'ın Genel Müdürü Evgeniy Grebennikov, "Bu proje, Kazakistan ve tüm Orta Asya bölgesinin ilk büyük güneş enerjisi santrali olduğu için benzersiz bir proje. Bu, yabancı yatırımcılara Kazakistan'da güneş enerjisine yatırım yapmaları için verilen ilk olumlu mesaj oldu." ifadelerini kullanıyor.
Bu santraldeki en yeni nesil güneş panellerinin herhangi bir metal çerçevesi yok. Kazakistan’da çok fazla yağan kar ve yağmurun yüzeyde birikmeden zemine güvenli bir şekilde kaymasını sağlıyor.
Kazakistan halihazırda 130 yenilenebilir enerji tesisine sahip ve ülkenin potansiyeli oldukça büyük.
Euronews'e konuşan Kazakistan Enerji Bakanı Bolat Akçulakov, "Rüzgardan, güneşten ve hidroelektrik enerji santrallerinden yana bahse giriyoruz ve ortada çok büyük bir potansiyel var. Teknolojik gelişmeleri yakından takip ediyoruz. Bilim insanlarımız yenilenebilir enerji kaynaklarının gelecekte fosil yakıtları tamamen nasıl ikame edebileceğini düşünüyor. Bu bugün sadece Kazakistan için değil bütün dünya için en büyük meydan okuma." ifadelerini kullanıyor.
Astana'da güneş enerjisiyle ısınan 'eko-cami'
Astana’daki fütürist İriskeldi Kazhi Cami, tüm aydınlatma ve ısıtmasını kendi güneş panellerinden elde ediyor. Bu tür küçük ölçekli sürdürülebilir projeler, Kazakistan'ın modern yaşamına yeşil enerjiye doğru bir yön kazandırıyor ve yerel halk için önem arz ediyor.Caminin İmamı Raşid Alpisbayev, "Ekolojik cami olarak adlandırılıyor çünkü kendi enerjisini kendisi sağlıyor. En güzeli de ne çevreye ne de halka hiçbir zararı yok, sadece faydası var." diyor.
Kazakistan’ın bir sonraki hedefi 2030’a kadar yenilenebilir enerjinin toplam elektrik üretimindeki payını yüzde 15’e çıkarmak.