Investing.com - Pandemide ekonomik faaliyetlerin zayıflaması, özellikle hizmet sektörünün çok büyük kayıp vermesi küresele ekonomiyi de yavaşlattı. Kısıtlamaların kaldırılmasının ardından talepte artış olsa da arz yetersiz ve en önemlisi arz sağlayıcıların maliyetlerindeki rekor artış enflasyonun da yükselmesine neden oluyor. Bu yıl dünyada enflasyon tüm ülkelerde zirve seviyelerde ve merkez bankaları da talebi dengelemek ve riskleri azaltmak için faiz artırımına başladı. Yılın ikinci yarısında başlayan faiz artırımları bu ay da devam etti.
Kasım ayının ilk yarısında hangi bankaların toplantısı oldu ve nasıl kararlar alındı?
Avustralya Merkez Bankası, bir yıl önce faiz indiren banka, bu ayki toplantısında da %0,10 oranını korudu.
Norveç Merkez Bankası pandemide faizi %0'a düşürmesinin ardındna ilk artırımı %0,25 bp ile Eylül'de yaptı. Bu ayki toplantıda ise faizleri değiştirmedi.
İngiltere Merkez Bankası, pandemide faizi %0,10'a düşürdü. Bankanın bu ayki toplantıda faiz artırması bekleniyordu, ancak faizler sabit tutuldu, Aralık ayı için faiz artırımı sinyali verdi.
Çekya Merkez Bankası, pandemide faiz indiren merkez bankalarından, banka %0,25 olan faiz oranındaki ilk artışı Haziran ayında yaptı (0,25 bp). Ağustos'ta da 0,25 bp faiz artıran banka Eylül'de 0,75 bp ile beklenti üzerinde artış yaptı. Bu ay da 0,75 faiz artıran baka oranı %2,75'e yükseltti.
Romanya Merkez Bankası, %1,25 olan faizde bu yılın ilk artırımını Ekim'de yaptı (0,25 bp). Banka bu ay da 0,25 bp ile faiz artışına devam etti.
Meksika Merkez Bankası, Haziran ayında faizi %0,25 bp artırarak %4,25'e çıkardı. Ağustos- Eylül ve Kasım'da da faiz artışına devam eden banka oranı %5'e yükseltti.
Polonya Merkez Bankası, pandemi başında faizi %1,50'den %0,10'a düşürdü. İlk faiz artışını Ekim ayında yapan banka, bu ay da 0,75 oranında faiz artırarak %1,25'e çıkardı.
Tayland Merkez Bankası, %0,50 olan faiz oranını ve Malezya Merkez Bankası %1,75 olan faiz oranını sabit tuttu.
Fed, bu ayki toplantıda varlık alımlarını aylık 15 milyar dolar tutarında azaltma kararı alırken faiz artışı içinse erken olduğunu belirtti.
ECB, varlık alımlarının Mart ayına kadar süreceğini söylerken Başkan Lagarde 2022'yi de faiz artışı için zor olarak tanımladı.
Dünyada merkez bankaları sıkılaşma yolunda ilerlerken TCMB, bu süreçte farklı bir politika uygulayarak faiz indiriyor. İlk faiz indirimini Eylül'de 100 bp ile yapan banka, Ekim'de 200 bp faiz indirdi. Bu ay da bankanın faiz indirimine devam etmesi bekleniyor. Türkiye, enflasyonu en yüksek ülkeler arasında yer alırken faiz indirimiyle beraber TL'nin reel getirisi de kalmadı.
Yazar: Necdet Erginsoy