TL´deki değer kaybının önüne geçilemedi

Dolar/TL, dolardaki küresel değer kazancının sürmesi ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan´ın faiz indirim baskısı altındaki TCMB´nin kurdaki yükselişi dizginlemek üzere attığı adımların şu ana kadar etkisiz kalması nedeniyle tarihi zirvenin hemen altında seyrediyor.

ABD Başkanı Barack Obama´nın ekonomi danışmanları kurulu başkanı Jason Furman, dolardaki değer artışının ABD ekonomisinin büyümesini zorlaştırdığını söylemesinin ardından dolardaki değer kazancı bir miktar zayıflarken, dolar/TL´deki artış da bir miktar hız kesti.

Bankacılar bundan sonra Erdoğan ile TCMB Başkanı Erdem Başçı arasında yarın gerçekleşmesi beklenen toplantıya odaklanacaklar.

Dolar/TL, bugün 6 Mart´ta test ettiği 2.6470 tarihi zirvesinin hemen altında 2.6460´a kadar yükseldi. Dolar karşısında yüzde 1.5´i aşan değer kaybı yaşayan TL gelişmekte olan para birimleri arasında da en kötü performansı gösterdi. Ancak ABD´den gelen açıklamaların ardından ise kur yönünü aşağı çevirdi hem de negatif ayrışma sona erdi.

Gün içinde en yüksek 2.6460´ı test eden kur TSİ 1641´de 2.6244/2.6251 seviyesinde işlem gördü.

Siyasilerden gelen faiz indirimi baskıları TCMB´nin geçmişte benzer kur şoklarında kullandığı faiz artırımı seçeneğinin önünde büyük bir engel teşkil ederken, analistler TL ve TL cinsi varlıklardaki satış baskısının kısa sürede son bulmayacağını belirtiyorlar.

Dolardaki küresel değer kazancına dikkat çeken Standard Bank Gelişmekte Olan Piyasalar Araştırma Bölümü Müdürü Timothy Ash, "Bu koşullarda ülkeler yatırımcılara satış için yeni bahaneler vermemeli. Türkiye´nin durumunda ise piyasadan ve herkesten daha zeki olduğunu düşünen bir siyasi iktidar var. Türkiye´nin alışılagelmiş politikalara dönmesi ve hükümetin TCMB´yi eleştirmeyi bırakması gerekli" dedi.

Analistler, kurdaki yükselişin sürmesinde TCMB´nin TL´deki değer kaybını yavaşlatmak amacıyla Şubat sonundan itibaren attığı dört adımın net etkisinin çok sınırlı olmasının etkili olduğunu söylediler.

Finansbank Ekonomisti Gökçe Çelik, "Yeni ve büyük ihtimalle etkisiz döviz likiditesi yönetimi adımları" başlıklı raporunda "TL´deki değer kaybının devam etmesi için daha yer olduğunu düşünüyoruz. TL, dolardaki küresel değer kazancı, TCMB üzerindeki politik baskı kaynaklı giderek şiddetini artıran endişeler nedeniyle değer kaybı yaşıyor. Bizce bu trendin döviz rezerv araçları ile tersine çevrilmesi çok zor, bu ancak TCMB´nin döviz rezervlerini hatırı sayılır ölçüde harcaması ile gerçekleşebilir" dedi ve ekledi:

"Bunun ötesinde özellikle de düşük büyüme nedeniyle Cumhurbaşkanı´nın TCMB´ye yönelik faiz indirimi isteklerini içeren söylemleri de devam edecek gibi görünüyor. Bu TCMB´yi TL´deki değer kaybının önüne geçmek için faiz aracını kullanmasını engelleyebilir bu nedenle TL´de daha çok değer kaybı için yer görüyoruz."

TCMB bugün açıkladığı yeni adımla rezerv opsiyonu katsayıları (ROK) ile 13 Mart´ta sisteme 1.5 milyar dolar likiditesi sağlayacak ancak yabancı para yükümlülükler için zorunlu karşılık (ZK) oranlarında yapılacak ölçülü artışla 27 Mart´ta net etki 200 milyon dolara gerileyecek.

Merkez Bankası TL´deki değer kaybının hızlanmasının ardından Şubat ayı sonunda döviz satım ihalelerinde satış tutarını artırarak başladığı ve likidite sıkılaştırması ve dün bir hafta vadeli döviz depo faiz oranlarında indirimin ardından bugün dördüncü adım olarak piyasaya geçici döviz likiditesi sağlayacağını açıkladı. TCMB böylece iki haftada dört yeni adım açıkladı ancak adımların net etkisinin sınırlı kalması nedeniyle TL´deki değer kaybı da sona ermedi.

Kurdaki sert yükselişin enflasyona olumsuz etkilerini durdurmak için TCMB; geçen yıl Ocak ayında 500 baz puanlık sert bir faiz artışıyla politika faizini yüzde 10´a çıkarmıştı. Geçen yıl Mayıs´tan itibaren ölçülü faiz indirimlerine başlayan TCMB, son olarak Şubat 2015´te ise kısa vadeli faizlerde 25-50 baz puan arasında indirim yaptı ve politika faizini yüzde 7.50´ye çekti.

DOLARDA KÜRESEL DEĞER KAZANCI

Fed´in faizleri artırırken daha önce dikkat çektiği kadar temkinli olmayacağına yönelik beklentilerin tetiklediği talep doların iki haftadan kısa bir süre içinde yüzde 5 kadar değer kazanmasına yol açtı.

Morgan Stanley döviz stratejisi Avrupa biriminin başında bulunan Ian Stannard, "Eurodaki aşağı yönlü trend devam ediyor, durdurmak da son derece zor olacak gibi görünüyor. ECB´nin varlık alımlarına başlaması tahvil getirilerini düşürdü. Euro da getirileri izliyor ve pek çok kişinin uzun vadedeki hedeflerine beklenenden çok daha erken ulaşacak gibi görünüyor" dedi.

ERDOĞAN BAŞÇI ZİRVESİ

Bankacılar bugün yapılan Genişletilmiş Ekonomi Koordinasyon Kurulu (EKK) toplantısının ardından Erdoğan ile Başçı arasında yarın gerçekleşmesi beklenen toplantıya odaklanacaklar. Bankacılar toplantıdan Erdoğan´ın daha fazla faiz indirimi olmayabileceği konusunda ikna edilebilmesi halinde piyasadaki satış baskısının da bir miktar azalabileceğini ancak aksi halde endişelerin daha da artabileceğini belirttiler.

Erdoğan, geçtiğimiz haftalarda hem Merkez Bankası´nın faiz politikalarına hem de Başçı ve ekonomi yönetimine yönelik sert eleştirilerde bulunmuş ve bu açıklamaları piyasalarda sert yükselişe neden olmuştu. Erdoğan geçen hafta Başçı´nın kendisinden randevu talep ettiğini de açıklamıştı.

Öte yandan iki yıllık gösterge olan 16 Kasım 2016 itfalı tahvilinde, dün spot kapanışta ortalama bileşik faiz yüzde 8.72 olurken, son işlem yüzde 8.78 seviyesinden gerçekleşti. Bugün spot kapanışta ortalama bileşik faiz yüzde 8.80 seviyesinde gerçekleşirken valörde son işlem TSİ 16.41´de yüzde 8.85 oldu. Bugün tek işlemde en yüksek yüzde 9.04 seviyesi test edildi.

24 Temmuz 2024 itfalı 10 yıllık gösterge tahvilde dün spot kapanışta ortalama bileşik faiz yüzde 8.31 valörde son işlem ise yüzde 8.28 oldu. Bugün spot kapanışta ortalama bileşik faiz yüzde 8.26 seviyesinde gerçekleşirken valörde son işlem TSİ 1641´de yüzde 8.41 oldu.