Taylor Swift’in bir NFT formatında yeniden kaydedilen albümü “Fearless (Taylor’s Version)”a ne olduğunu merak eder dururum.
Konuya hâkim olmayanlar için özetlemem gerekirse: Pop kültürünün önde gelen müzisyenlerinden Taylor Swift, 2019’da plak şirketi yöneticisi Scooter Braun’a karşı bir mücadele başlattı. Braun, Taylor’ın ilk altı stüdyo albümünün masterlarını, yani orijinal kayıtlarını, elinde bulunduruyordu. Taylor da kendi şarkılarını tekrardan kayda alarak bu duruma karşı bir direniş gösterdi.
Yeni bir plak şirketi üzerinden öncelikle ikinci albümü olan Fearless’ı yeniden yayınladı ve hayranlarından bu albümü müzik platformlarından dinlemelerini istedi. Bu hamle bir sanatçı olarak Braun’un tahakkümünden kurtulma çağrısıydı.
Bu, müzik sektöründeki güç dengesizliğini gösteren tipik bir örnek. Ayrıca müzik NFT’lerinin kullanım senaryoları açısından da önemli. Bu NFT’ler sanatçılar ile hayranlarını bir araya getiren, aralarında etkileşim sağlayan araçlar olabilir. Kripto sayesinde Braun gibi aracıların Swift gibi sanatçılar üzerindeki gücü ciddi biçimde azalabilir.
NFT’ler blok zinciri üzerinde bulunan ve dijital medyanın imzası gibi görülebilecek araçlar. Çevrim içi dünyada kimin neyin sahibi olduğunu gösteren ve sonsuz biçimde çoğaltılabilen dosyalara dijital kimlik verebilen bir unsur.
“Taylor’s Version”, Braun’daki orijinal kayda benzese de amacı tamamen farklı. Swift, hayranlarından halihazırda ellerinde olan müzik eserlerini bir kez daha satın almalarını veya platformlardan dinlemelerini istedi çünkü Braun’un şahsında aslında sanatçıların haklarını gasp ettiğini düşündüğü müzik sektörüyle bir savaş içerisindeydi.
Ve bu hamle işe yaradı. Billboard’a göre “ Taylor’s Version” yayına girdiği ilk haftada Braun’daki versiyonun bir yılda sattığından daha fazla kopya sattı. Billboard 200 listesine girip birinci sıraya yerleşen ilk yeniden kayıt edilmiş albüm oldu.
Günümüzdeki birçok ünlü gibi Swift’in de hayranları üzerinde önemli bir etkisi var. Albümleri satma ve ürünleri tanıtma becerisi onu multi-milyoner biri haline getirdi. Ancak sosyal medya çağında on yılı devirdiğimiz bu dönemde, ünlüler ile onların takipçileri arasındaki ilişkinin parasosyal olduğunu ve istismar edilebileceğini de görüyoruz.
NFT’ler sanatçılar ile hayranları arasındaki dengenin sağlanması için kilit öneme sahip. NFT’ler sayesinde hayranlar sevdikleri sanatçıları doğrudan finanse etme ve albümleri hayata geçtikten sonra oluşan gelirden pay alma şansına da sahip oluyorlar. Taylor, “Red (Taylor’s Version)ı duyurduğunda “Red albümü benim hakkımda gibi görünse de aslında hepimizin öyle değil mi?” demişti.
Taylor’ın 10 dakikalık hit şarkısı “All Too Well”i kesintisiz şekilde dinleyen hayranları yani Swiftie’ler bu işten hiçbir şey kazanmadı. Ben de onlardan biriydim. Gerçeği söylemek gerekirse Swiftie’lerin cebine giren bir şey olmadı.
Eğer “Taylor’s Version” NFT olarak yayınlansaydı bu parayı hayranları ile paylaşabilir ve kendi müziği üzerindeki kontrolünü koruyabilirdi. Bu da hayran kitlesine finansal bir fayda oluştururdu. Ama Taylor neden böyle bir şey yapsın ki?
Politik olmak
Gerçek şu ki Swift ve birçok sanatçı gelirlerini hayranları ile paylaşma gereksinimi duymaz. Sonuçta hayranlar istediklerini yapıyorlar, mutlular ve çok ama çok sadıklar. Aslında sanatçı açısından kısa vadede tükenmeyecek bir sadakat avantajı söz konusu. Eğer bu sistem bozuk değilse neden tamir etmeye çalışalım ki?
Taylor’ın bencil ve paragöz biri olmadığı ve takipçilerini ödüllendirmek istediğini varsaysak bile NFT dünyasına girmesi itibarını riske etmesini de gerektirir. PR ekibi akıllı sözleşmelerin nasıl çalıştığını ve neden önemli olduğunu anlatmak için ilave mesai yapmak zorunda kalır.
Ayrıca bu alana girince politik bazı konulara da dahil olmak gerekir. NFT’lerin çevresel etkileri, kripto dünyasının sağcıların oyun alanı olduğuna dair akıl almaz iddialar… Böyle tartışmalar bir kariyer suikastı anlamına gelebilir.
Swift’in genel anlamda kripto dünyasında görünmemesinin dışında müzik NFT’leri hakkında derinlemesine düşünmediğini de söyleyemeyiz. Özellikle boğa piyasası zamanında bazı sanatçı arkadaşlarının kriptoya girmesi Swift’in de buraya bakmasına neden olmuştur.
2019’da NFT işine girmemiş olması bu konuya uzak kaldığı anlamına da gelmemeli. Şu anda dahil olduğu plak şirketi kısa süre önce bir Bored Ape satın almıştı. Swift’in en yakın arkadaşlarından biri olan Bella Hadid kendi koleksiyonunu yayınlamak üzere. Swift 2019’da NFT lafını duymadıysa bugün mutlaka duyuyordur.
Ancak sadece politik faktörler bile bu alana girmemek için yeterli mazereti sağlıyor.
Swift açısından bir NFT yayınlamamak en güvenli yol. Eğer sadece müziğini satmak ve başarısını hayranlarıyla paylaşmak niyetindeyse neden kripto işine girsin ki? Burada işi batırabilir veya fazla talepkar algılanabilir.
Swift, “Taylor’s Version”ı yayınladığı günlerde dağıtıcıların ve yapımcıların gücü elinde tuttuğu eğlence sektörüyle bir savaş başlatmıştı. Ancak bazı eleştirel görüşler Swift’in mağdur rolü oynayıp bir ton para kazandığını da işaret edebiliyor.
Gerçek ödüller
Bugünlerde pop yıldızlarının geleneksel müzik sektörüne karşı durmalarını sağlayacak bir yöntem söz konusu. Bu yöntem hayranlarla finansal ilişkinin kurgulanması ve bunun kripto ile yapılması. Şu ana kadar bunun gerçekleşmemesi şaşırtıcı değil mi?
Ünlüler kripto dünyasından tamamen uzak değiller ancak yanlış nedenlerle bu dünyada yer alıyorlar. Madonna’nın 300.000 dolarlık bir Bored Ape alması bir Birkin çanta almasından farklı bir şey değil. Steve Aoki’nin 10 Ape’den oluşan kişisel koleksiyonu da NFT’nin ana akım olmasına bir fayda sağlamıyor.
Ünlülerin bu kitlesel finansal fayda mekanizmasını görememesi beni şaşırtıyor. Aslında metaverse için birinci sınıf bedava biletleri var ama bunu değerlendiremiyorlar.
Mart 2022’de LA NFT konferansındaydım ve izlediğim panellerden birinde konuşan aktör Charlie Sheen’in konuya dair en ufak bir fikri yoktu.
Grammy adaylığı olan R&B şarkıcısı Macy Gary müzik NFT’leriyle kendi kendine amatörce uğraştığını ve kripto ile ilgili pek bir şey bilmediğini söylemişti. “Birçok kişi papağan gibi aynı şeyleri söylese de çok az kişi kriptonun sanat için nasıl bir fırsat olduğunu görebiliyor.”
İnsanlar sonu iyi biten her şey iyidir diye düşünür. Bu noktada birçok ünlünün kripto alanına girmediği bir gerçek ama acaba Taylor Swift gibi sanatçılar bu dünyaya inanmıyorlar mı yoksa sadece umurlarında değil mi?
Bence her ikisinden de biraz var. Swiftie’ler Taylor’ın albüm gelirlerinden bir payı hak ettiklerini düşünmüyor mudur? Yoksa hayranı oldukları sanatçının başarısı onlar için yeterli midir?
Swift’in NFT’leri görmezden gelmesinin gerçek sebebini hiçbir zaman bilemeyeceğiz ancak şunu tahmin ediyorum ki NFT’lerin kitlelerle finansal etkileşim kurma konusundaki gücü toz duman biraz dağılınca daha net görülecek ve politik mevzular da engel olmaktan çıkacak.
Kris Jenner’ın bir gün layer 1 bir yapı ile işbirliğine gittiğini açıkladığını duyar gibiyim: “Kardashian Koin dijital koleksiyonu için Cardano ile anlaştık.” Ya da Taylor Swift NFT koleksiyonunu açıkladığında, “Sonunda başarımı hayranlarımla paylaşabileceğim. Artık Polygon’dayız” sözleri sanki kulaklarımda. Bunca yıldır ihmal edilen biz hayranlar için bu bir avuntu mu yoksa?
Belki narkotik köpekleri kendilerine maaş verilmemesini önemsemez ancak 5-10 yıl içerisinde hayranlar bunu önemser hale gelecekler. Bu gerçekleştiği zaman sanatta ve müzikte yeni bir çağ başlayacak.