(Küçük ölçek YEKA ihaleleri, doğalgaz pik tüketimi hakkında alıntılar eklendi)
İSTANBUL, 9 Kasım (Reuters) - Enerji Bakanı Fatih Dönmez, ABD'nin Türkiye'nin İran'dan ithal ettiği petrole yüzde 25 oranında muafiyet getirdiğini, bunun da yılda yaklaşık 3 milyon ton petrol karşılık geldiğini ifade etti.
ABD İran'ın petrol ihracatını kısıtlamak için başlattığı yaptırımlarda Tahran'ın en büyük sekiz müşterisine altı ay süreyle muafiyet tanıdı. Ancak muafiyet kapsamı bilinmiyordu.
Dönmez, NTV'de yaptığı açıklamada ABD'nin bir önceki yaptırımlarının ardından İran'dan, rafineri işletmecisi Tüpraş TUPRS.IS tarafından yılda 11-12 milyon ton petrol ithal edildiğini belirtti.
"Müzakerelerde ortaya çıkan rakam şu, yüzde 25'lik muafiyet söz konusu... Bu da 3 milyon tona karşılık geliyor" diyen Dönmez, Tüpraş'ın TUPRS.IS piyasada sıkıntı yaratmayacak şekilde başka kanallardan ham petrol tedarik arayışının sürdüğünü ifade etti.
Dönmez'in verdiği bilgiye göre Türkiye yılda 26-27 milyon ton olan ithalatının yaklaşık yüzde 40'ını İran'dan tedarik ediyor.
Dönmez ayrıca Türkiye'nin 2000'li yıllardan bu yana İran'dan yılda 9.5-10 milyar metreküp doğalgaz aldığını ve İran ile olan uzun vadeli kontratın 5-6 yıl süresinin kaldığını ifade etti.
KÜÇÜK ÖLÇEKLİ YEKA İHALELERİ GELECEK YIL
Dönmez, gelecek yıl teklifleri alınacak 1,000'er megawatt rüzgar ve güneş santrali YEKA ihalelerinin yanı sıra güneş enerjisi santrallerinin (GES) yapımı için "Doğudan Batıya GES" adlı yeni bir modeli gelecek yıl devreye alacaklarını ifade etti.
Dönmez, "Bugüne kadar YEKA kapsamında yer almayan illerimizde 40-50'şer MW daha küçük YEKA ihalelerimiz olacak, hazırlıkları büyük oranda bitti, önümüzdeki yıl onların ihalesini yapacağız" dedi.
İKİNCİ SONDAJ GEMİSİ ALINDI, KARADENİZ'DE ARAMA YAPACAK
Dönmez, Akdeniz'de hidrokarbon arayan Fatih sondaj gemisinin ardından ikinci sondaj gemisinin satın alınmasının tamamlandığını ve yeni geminin Karadeniz'de hidrokarbon arayacağını söyledi, arama çalışmalarına başlangıç tarihi vermedi.
Doğalgaz kullanımının zirve yaptığı kış aylarında şebekede tüm kullanıcılar için yeterli doğalgaz olacağını belirten Dönmez, geçen yıl günde 250 milyon metreküp azami doğalgaz tüketimi olduğunu, buna karşılık sisteme boru gazı ve dört LNG terminali aracılığıyla arz edilebilen azami doğalgazın günde 303 milyon metreküp olduğunu belirtti.
Önceki yılların kış aylarında doğalgaz zirve tüketimi arzı aştığı için elektrik ve sanayi kuruluşlarının doğalgaz tüketimi kısıtlanmak zorunda kalmıştı. Dönmez'in açıklamaları bu tür tedbirlere başvurmaya gerek olmayacağına işaret ediyor.
Akaryakıt fiyatlarındaki artışın devletin özel tüketim vergisi alacağından karşılandığı eşel mobil sisteminin bir süre daha devam edebileceğini kaydeden Dönmez, piyasalarda dengelenme olduktan sonra sisteme son verilebileceğini ifade etti, ancak bitişi hakkında konuşmak için henüz erken olduğunu söyledi.