(Bono verileri ve gelişmeler eklendi)
İSTANBUL, 25 Eylül (Reuters) - Kuzey Irak'taki referandum kaynaklı jeopolitik risklerdeki artış ile dolar/TL'de geçen hafta başlayan yükseliş eğilimi bugün de sürerken, kur 3.53'ün üzerini test etti, endekste ise yüzde 2 civarında düşüş yaşanıyor.
Bu sabah güne 3.50 civarında başlayan dolar/TL TRYTOM=D3 18 Ağustos'tan beri en yüksek olan 3.5312'ye kadar yükseldikten sonra saat 1654'te 3.5263/3.5273 seviyesinde.
Açılışın ardından satışla karşılaşan BIST-100'de ise satışlar bir ara yüzde 2'yi aştıktan sonra endeks TSİ 1654'te yüzde 2 düşüşle 102,041 seviyesinde hareket ediyor.
Yatırım Finansman Araştırma Müdürü Akif Daşıran, "Jeopolitik risklerin öne çıktığı risk iştahını etkilediği bir dönemdeyiz, endeks üzerinde baskı yaratıyor. Türkiye ve bölge ülkelerinin referandum hakkındaki açıklamaları yakından izleniyor. Ekonomik yaptırımların ön planda olduğu anlaşılıyor, Barzani'nin bunlara vereceği tepki de yakından izleniyor. Değerlemelere bakıldığı zaman 100,000 seviyesinin uzun vadeli yatırımcı için alım fırsatı olduğunu düşünüyoruz" dedi.
Endekste jeopolitik gelişmelere en hızlı tepki veren havayolu hisseleri arasında ise saat 1654 itibarıyla THY THYAO.IS yüzde 5.2 değer yitirerek 8.90 liraya, Pegasus PGSUS.IS ise yüzde 5.19 düşüşle 24.86 lirada işlem gördü.
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nin (IKBY) Ortadoğu'da istikrarsızlığı ve şiddeti artıracağı yolunda bölgesel ve uluslararası endişe yaratan bağımsızlık referandumunda oy verme işlemi devam ederken, iptal çağrıları karşılık bulmayan Ankara alınabilecek siyasi, ekonomik ve askeri önlemleri değerlendiriyor.
Hem Bağdat yönetimi hem de referandumun ayrılıkçı hareketleri güçlendireceğini düşünen Irak'ın güçlü komşuları Türkiye ve İran referandumun iptalini istiyor ve bölgede yeni çatışmaları tetikleyebileceğini belirtiyorlar. IKBY'nin başında bulunan Mesud Barzani ise bu talepleri kabul etmiyor.
Geçen haftadan bu yana referandumun yapılması kararına en üst düzeyde tepki gösteren ve iptal edilmesi çağrısında bulunan Ankara, Barzani yönetiminin referandumu gerçekleştirme kararının ardından atacağı önlemleri değerlendiriyor.
Referanduma gitme kararının ardından Ankara'nın Kuzey Irak'a açılan sınır kapısını kapatıp kapatmayacağı, Kuzey Irak petrolünün dünya piyasalarına ulaşmasını sağlayan boru hattında akışı durdurup durdurmayacağı veya askeri herhangi bir adım atmayacağı merak konusu.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan piyasalar tarafından yakından takip edilen olası petrol adımlarına ilişkin, "Bundan sonra Kuzey Irak yerel yönetimi bakalım petrolünü hangi kanallarla nereye akıtacak veya nereye satacak? Vana bizde, vanayı kapattığımız anda o iş de bitti" dedi.
Başbakan Binali Yıldırım bugün yaptığı açıklamada, referandumun gayrımeşru olduğunu sonuçlarının tanınmayacağını söyleyerek, "Kuzey Irak'a karşı adımlar üç grupta ele alınacak; ekonomik, siyasi/diplomatik ve güvenlik/askeri alandaki çalışmalar" dedi. Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin (IKBY) bağımsızlık referandumu kararı nedeniyle öne çekilerek Cuma günü toplanan Milli Güvenlik Kurulu (MGK) ve Bakanlar Kurulu toplantılarında Türkiye'nin atacağı adımlar belirlendi.
Öte yandan hükümete sınır ötesi operasyon için verilen yetkiyi uzatan tezkere de Cumartesi günü TBMM'de kabul edilmişti.
Tahvil bono piyasasında ise 10 yıllık gösterge tahvilde Cuma günü spot kapanışta ortalama yüzde 10.89, valörde son işlemde yüzde 10.99 seviyesindeydi. Bugün spot kapanışta ortalama bileşik faiz yüzde 11.03 seviyesinden gerçekleşirken valörde son işlem saat 1654'te yüzde 11.03 oldu.
Öte yandan iki yıllık gösterge tahvilde ortalama bileşik faiz Cuma günü spot kapanışta ortalama yüzde 11.74, valörde son işlemde yüzde 11.80 seviyesindeydi. Bugün spot kapanışta ortalama bileşik faiz yüzde 11.86 seviyesinden gerçekleşti.