Küresel büyüme endişelerinin yükseldiği ve küresel pay piyasalarının baskı altında kalma ihtimalinin bir güne daha başlıyoruz. Aracı kurumlarının açıkladığı büyüme raporlarının ortalamasına göre küresel büyümenin bu yıl %2.78 ve gelecek yıl %2.82 olarak gerçekleşmesi öngörülüyor. ABD Airbus uçaklarına ve AB’den ithal peynir ve viskilere gümrük vergisi getireceğini açıklaması küresel büyümede aşağı yönlü revizyonu ihtimalini bir kere daha güçlendiriyor. Son zamanlarda ABD endekslerinin iyi performans göstermemesi ve AB’nin, ABD’ye göre çok daha getiriler elde etmesi Trump’ın bu hamlesini tetiklemiş olabilir. ABD ekonomik verilerinin beklenti altında kalması ve 2008 yılından beri en kötüsü olarak gerçekleşmesi küresel riskli varlık yatırımcılarının FED’den ekstra teşvik beklentisini güçlendirebilir.
Haber akışına paralel olarak iShares MSCI World (URTH / Dünya) %1.98 aşağıdan kapanarak 89.02$’dan alıcı buldu. Büyüme döngüsü indikatörü olarak görülen iShares US Technology (IYW) %1.79 ve iShares Global Tech (IXN) %2.11 değer kaybettiler. Güvenli limanlara doğru eğilimin artmasıyla iShares 20+ Treasury Bond (TLT) %0.24 genişleyerek 143.61$’dan fiyatlandı. Büyüme endişeleri tekrardan S&P 500 VIX / korku göstergesini 20.51$’a yükselmesine neden oldu. İma edilen oynaklık 23.00$’a kadar genişledi. Gelişmekte olan ülkeler oynaklık göstergesi ise 21.23$’a kadar yükseldi (oynaklık göstergelerinde 20$ ve üzerinde dikkat edilmesi gerektiğini unutmamak lazım). Altın, küresel belirsizliklerden dolayı, yönünü tekrardan yukarı çevirdi ve 1501.85$’a kadar yükseldi.
Bu sabah Japonya hizmet PMI 52.8 olarak gerçekleşti ve 53.3 olan bir önceki verinin altında kaldı. Japonya yabancı bono alımı yükselirken Japonya hisselerindeki dış yatırımlar yükselerek azalmaya devam etti. Avustralya ticaret dengesi hem beklenti hem de bir önceki verinin altında açıklandı. Beklenti altında kalan veriler zaten küresel büyüme endişeleriyle yönünü Güney’e döndüren Asya endekslerine aşağı yönlü katalizör olmaya devam ettiler. 1 Ekim, Çin’in Milli Gün bayramı, Hong Kong’un bilançosu 100 yaralı ve 180’den fazla gözaltı olarak açıklandı. BM her ne kadar “itidal” çağrısında bulunsa da HK’ta protestolar artık yerine çatışmalar yaşanmaya başladı. Başta HK ve Çin olmaz üzere tüm Asya’yı ve küresel endeksleri aşağı çekme ihtimali yüksek olan bir durum. Bu sabah Asya endekslerinde (HK, Çin ve G.K dışımda) satıcılı seyrin hakim olduğu görülüyor. Dün ABD seansında da iShares Japonya dışında bütün Asya ETF’i (AAXJ) %0.47 değer kaybederek 65.64$’dan ve iShares Asya 50 (AIA) %0.79 azalarak 57.94$’dan alıcı buldu. 10 senelik tahvil getirilerinde HK %1.213’e, Singapur %1.701’e ve Japonya -%0.191’e gerilemiş durumdalar.
ABD’nin gümrük vergisi açıklamasından sonra AB’de ticari misilleme uyarısında bulundu ve tansiyon iyicene yükseldi. “Brexit” belirsizliği ve Almanya’nın ekonomik sıkıntılarıyla beraber Avrupa borsaları son zamanların en sert düşüşüyle kapandılar. Avrupa gösterge endeksi STOXX 600 %2.7 aşağıdan işlem görerek 377.52 Euro’ya geriledi. AB vadeli kontratlarında aşağı yönlü seyrin devam ettiği görülüyor. Avrupa’nın 10 senelik getirilerinde Almanya -%0.567’ye kadar azalırken İrlanda -%0.015’e geri çekildi. İrlanda -%1600 ile en yüksek gerileme/değişimi elinde tutmaya devam ediyor. Boris Johnson’un “Brexit” konusunda İrlanda kararsızlığı bu durumu tetiklemiş olabilir. Dünkü haber akışına göre Johnson’ın AB’ye nihai teklifi sunduğu belirtildi ve kabul edilmezse İngiltere 31 Ekim’de anlaşmasız olarak ayrılacak. Yeni bir referandumun durumu 3 yıl dana uzatabileceğinden dolayı bu ihtimalinin oldukça az görünüyor. AB için ise Draghi her ne kadar mali politikaları kullanmak istese de Almanya “bütçe korkusundan dolayı” bu duruma karşı çıkıyor. EUR/USD satılmaya devam ediyor ve 1.0953 seviyesinde hafif satıcılı yatay bir seyir izliyor. TSI 11:00’da markit PMI endeksi, İngiltere PMI verileri, TSI 12:00’da AB perakende aylık satışları takip edilecek veriler arasında yer alıyor.
ABD belirsizliklerinin ve risklerinin de oldukça yüksek olduğu bir dönemden geçiyoruz. Trump’ın azil süreci Wall Street için yeni bir bilmeceye dönmüş durumda. Dördüncü çeyrek için bu durum kritik öneme sahip. Bundan ötürü eski “azil süreçlerinde” yaşandığı gibi görmezden gelmek bir seçenek değil. Siyasi belirsizliğin yanına bir de açıklanan ekonomik verilerin kötü gitmesi ekleniyor. Bu da Trump’ın FED’i daha da sıkıştırma ihtimalini güçlendiriyor. Başta ABD olmak üzere küresel piyasalar da, daha fazla teşvik beklediğinden dolayı, Trump’a destek olmaya devam ediyorlar. ABD endeksleri Çarşamba günün sert satışlarla tamamladı. ABD gösterge enedeksi S&P 500 %1.79 aşağıdan işlem görerek 2887.61$’dan kapandı. Yaşanan küresel panik yatırımcıları ABD Dolar endeksinin güçlü durmasına neden oluyor ve 99.06$’dan işlem görüyor. ABD tahvillerinde ise, Avrupa’ya paralel olarak, tekrardan girişler yaşanıyor. Bu sabah 2 yıllık gösterge faizi %1.462’ye ve 10 yıllık faiz %1.577’ye düşmüş durumda.
Küresel trendin aşağı yönlü olmasında Türk varlıkları da etkilendi. BIST 100 1.62 milyar TL’lik işlem hacmiyle %0.35 değer kaybederek 103509.22 TL’den kapandı. Dolar/TL’nin 5.75 seviyelerine kadar yükselmesi endeksteki satışları tetikledi. Bu sabah 5 yıllık CDS primi 362.29’a kadar genişlemiş durumda. 10 senelik TL faizi %13.38 ve 2 senelik gösterge getirisi %13.67’den fiyatlanıyor. Türkiye’de seçmenler yapılan anket sonuçlarına göre AKP seçmeni hem partiye hem de Sn. Erdoğan’a bağlılığının azaldığını belirtiyor. Türkiye’nin “değişken seçmen” karakter özelliğinin devam ettiği ve Davutoğlu, Babacan ve Gül’ün yeni açacağa partilere karşı AKP’ seçmenin kararsız olduğu görülüyor. Türkiye için siyasi belirsizlikler yükselirken Sn. Erdoğan’ın “Suriye” hakkındaki açıklamaları dövize, yukarı yönlü, katalizör olmaya devam ediyor. Sabah saatlerinde Dolar/TL’nin 5.68 ve Euro/TL’nin 6.22 seviyelerine geri çekildiği görülüyor. TSI 10:00’da açıklanacak olan Eylül enflasyon verisi takip edilecektir. Dövizdeki geri çekilme endekse her ne kadar destek olsa da teknik olarak kısa vadede endeksin trend değiştirme ihtimali oldukça yüksek görünüyor. BIST 100 güne yataya yakın hafif alıcılı başlayabilir.