ABD ile Çin arasında birinci etap anlaşmasının sağlanmasına nazaran Çin bu ay daha fazla görüşme gerçekleştirmek istediğini açıkladı. Başta Asya olmak üzere küresel piyasalar bu anlaşmanın “zaman kazanmak” amacıyla yapıldığını inanıyorlar. Birinci etap anlaşmasının ardından her iki ülke de konulacak ekstra vergileri ertelediler. Ilımlı haber akışına paralel olarak haftanın son işlem gününde küresel görünüm pozitifken “zaman kazanmak” tezinin etkisiyle küresel piyasalar baskı altında kaldılar.
· iShares Global Tech (IXN) %0.22↓ 187.70$,
· iShares Global Inds. (EXI) %0.19↓ 90.75$,
· iShares Global Ener (IXC) %0.30↓ 29.95$,
· iShares Global Finn (IXG) %0.28↓ 63.62$,
· iShares Global Reit (REET) %0.28↓ 28.17$,
· iShares Global Cons(KXI) %0.40↓ 54.03$,
· iShares World (URTH) %0.17↓ 91.79$’dan fiyatlandılar.,
ABD seansında ticaret savaşına yönelik ılımlı havanın etkisinin geçmesiyle iShares Japonya dışında bütün Asya ETF’i %0.13 azalarak 67.60$, iShares 50 Asya ETF’i %0.25 düşerek 59.96$ ve iShares GOÜ Asya ETF’i %0.51 değer kaybederek 64.89$’dan fiyatlandılar. Asya tarafında açıklanan ekonomik verilerde Endonezya’da ticaret dengesi Eylül’de 160.5 milyon $ açık verdi ve 100 milyon $ ticaret fazlası beklentinin altında kaldı. Çin’de ÜFE senelik bazda %1.2 azaldı ve fabrika fiyatları 2016’dan beri en sert düşüşünü kaydetti. TÜFE ise senelik olarak %3 artış kaydetti. TÜFE’nin temel indikatörü olan domuz eti fiyatı geçen seneye göre %69.3 yükseldi. Çin üretici fiyatlarının gerilemeye devam etmesi Çin’den, talebi canlandırmak adına ekstra teşvik beklentilerini güçlendirebilir. Güney Kore Eylül ticaret dengesi 5.98 milyar $ olarak beklentiye paralel gerçekleşti. Japonya kapasite kullanım oranı %2.9 azalarak beklenti altı kalırken Ağustos sanayi üretimi beklentiye paralel %1.2 küçüldü. Hem ETF’lerin satış baskısı altında kalması hem Asya ekonomik verilerinin dalgalanması hem de ticaret gerginliğine yönelik ılımlı havanın etkisinin yitirmesine paralel olarak Asya endeksleri karışık seyirle açıldılar. Güney Kore, Çin endeksleri, Singapur ve Endonezya kırmızı bölgede işlem görüyorken Japonya endeksleri, Tayvan, Avusturalya endeksleri ve Hindistan pozitif fiyatlananlar arasında yer aldılar. Asya devlet tahvillerinde Samuraylar -%0.169’a yükselirken Pandalar %3.181, HK %1.415 ve Singapur %1.697 seviyelerine gerilediler. USDCNY 7.07 ve USDSGD 1.3697’ye doğru genişlerken USDJPY 108.33’e doğru geriliyor. Japon varlıklarına yönelik risk iştahının yüksek olmasının sebebi Japon piyasalarının dün kapalı olmasıdır. HK protestolarının giderek sertleşmesi ve Çin yönetiminden gelen açıklamaların da aynı yönde olması Asya endeksleri üzerindeki riskleri güçlendiriyor.
Ticaret belirsizliğinin giderilmemesinden dolayı Avrupa piyasaları da haftanın ilk işlem gününde değer kaybettiler. Kapanışta gösterge endeks STOXX 600 %0.49 aşınarak 389.69 Euro’dan fiyatlandı. Beklenti altında kalan AB PMI rakamlarına rağmen AB sanayi üretimi Ağustos’ta %0.4 yükselerek beklenti üzeri gerçekleşti. Almanya’da görülen düşük büyüme ivmesinin devam etmesiyle Almanya’nın dolayısıyla AB’nin resesyona girme ihtimalinin oldukça düşük olduğu belirtildi. Bu hafta açıklanacak olan Almanya büyüme rakamları tahminleri takip edilecektir. Almaya ekonomisine yönelik pozitif gelişmelerden dolayı EURUSD paritesi 1.1032’de güçlü durmaya devam ediyor. 10 senelik Almanya getirisi -%0.461 seviyesine gerilemiş durumda. Avrupa vadeli kontratlarının güne pozitif seyirle başladıkları görülüyor.
Rusya ve Orta Doğu’nun önde gelenlerinden S. Arabistan’ın, 10 yıldan daha uzun bir aradan sonra, yakınlaşmasıRusya’nın İran, BAE ve S. Arabistan olmak üzere Orta Doğu’daki gücünü arttırdığını gösteriyor. Trump’ın yani ABD’nin bölgedeki tutarsız politikası bölgenin ileri gelen ülkelerini Rusya’yla yakınlaşma ihtimalini güçlendiriyor olabilir. Böylece Rusya bölgenin yeni yükselen yıldızı konumuna gelebilir ve bu durum ABD’yi rahatsız edeceğinden dolayı ABD’de bölgedeki gücünü arttırmak isteyebilir.
ABD gösterge endeksi S&P 500 %0.14 kazançlarından geri vererek 2966.15$’dan alıcı buldu. Müzakerelerin getirdiği ılıman havanın etkisinin geçmesiyle yaşanan kar satışları ve üçüncü çeyrek şirket kar beklentilerinin güçlü olmaması endeksteki geri çekilmenin nedeni olarak görülüyor. ABD Dolar endeksi 98.39$’dan işlem görüyorken S&P 500 VIX/oynaklık göstergesi 14.15$’a kadar gerilemiş durumda. 10 senelik ABD getirisi %1.689’a gerilerken 2 senelik gösterge faiz %1.561’den alıcı buluyor. Bugün FED’in 60 milyar $’lık tahvil alımı gerçekleştirecek olmasıyla beraber ABD vadeli endeks kontratları güne pozitif alanda başladılar.
Başta Trump olmak üzere ABD’den gelen “yaptırım” açıklamalarının etkisiyle endeks günü 1.98 milyar TL’lik işlem hacmiyle %5.10 değer kaybederek 93981.39 TL’den kapadı. Bankacılık %8.21, sanayi %3.73 ve teknoloji %6.18 değer kaybına uğradılar.
Endeks kapandıktan sonra Trump’tan gelen açıklamaların Suriye’deki harekât dolayısıyla Türkiye’ye karşı alınan yaptırım kararları yönünde olması TL varlıkları üzerindeki baskıyı güçlendirebilir. Gelen yazılı açıklamaya göre ilk etapta çelik tarifeleri yükseltileceği ve Türkiye ile ticaret görüşmelerinin derhal kesileceği belirtildi. ABD Hazine Bakanlığı da Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan’ı Fatih Dönmez’in ve İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun yaptırım listesine eklendiğini belirtti. Yapılan açıklamalarda yaptırımların devam edip etmeyeceği veya şiddetinin Türkiye’nin “insan hakları” ihlallerine göre şekilleneceği vurgulandı.
Gelişmekte olan ülkeler ve önde gelen dövizler arasında TL en fazla değer kaybeden para birimi olduğu JP Morgan, Rabobank, DB, S&P ve Allianz tarafından açıklandı. Yapılan açıklamaların ortak noktası Türkiye’nin kırılganlıklarının devam ettiği ve TL’deki dalgalanmalar da bu kırılganlıkların sert bir şekilde hissedildiği oldu. S&P ise gelecek 12 ayda özel sektörün Türkiye’nin GSYİH’nın %20’si kadar borcu çevirmesi gerekiyor. Operasyonla beraber ise Türkiye’nin yeni bir kur krizine girme ihtimalinin oldukça güçlü olduğu belirtildi.
AB’nin, Kıbrıs’taki sondaj çalışmalarından dolayı Türkiye’ye yaptırım listesi hazırlayacak olması TL varlıkları üzerindeki riskleri dolayısıyla baskıyı daha da yükseltebilir.
TL varlıklarındaki oynaklık operasyona yönelik haber akışıyla yükseldiğinden dolayı 5 yıllık CDS primi 403.54’e kadar yükseldi. 10 yıllık faiz %15.18’e ve 2 yıllık gösterge %15.44’e kadar genişlediler. Dolar/TL’nin 5.93 TL’ye kadar yükselik tekrardan 5.89’a gerilemesi ve Euro/TL’nin 6.50’ye düşmesi endeksin alıcılı açılma ihtimalini güçlendiriyor. Teknik olarak bakarsa günlük bazda endeks bütün üstel hareketli ortalamalarının altında işlem görmeye devam ediyor. 50 günlüğün 200 günlük hareketli ortalamasın üzerinde olması altın oranın (golden ratio) devam ettiğini ve uzun vade de görünümün pozitif olduğu ihtimalini destekliyor. 14 günlük RSI seviyesinin 28.715 ile “Sat”, Stoch seviyesinin 93.461 ile “Aşırı Alış”, 14 günlük ADX seviyesinin 24.60 ile “Sat” ve MACD indikatörünün “Sat” ile en uç “Sat” ve “Aşırı Alış” sinyallerini vermesi endeksi tepki alımlarıyla pozitif açılma durumunu destekliyor.
Kaynaklar: EuroNews Türkçe, Bloomberg HT, Diken, Sputnik, Investing TR, Investing, Bloomberg, Reuters, Market Watch